Askomikotlar

Askomikotlar
Ascomcyota
Elmi təsnifat
Aləmi: Göbələklər XƏTA {{Dikarya}} taksonomik şablonu yoxdur. Dikarya məqaləsi tapılmadı, ola bilsin Dikarya taksonu haqqında məqalə Azərbaycan dilindədir və latıncadan redirekt olan hələ ki yaradılmayıb. Böyük takson: Dikarya Şöbə: Askomikotlar
Elmi adı
Ascomcyota
Şəkil axtarışı ITIS   610624 NCBI   4890 EOL   5577 MB   90031 PBDB   212606

Kisəli göbələklər və ya Askomikotlar — göbələklərin ən böyük şöbələrindən biridir. Bu şöbə 30000-dən artıq növü birləşdirir ki, bu da məlum göbələk növlərinin 30 %-ni təşkil edir. Askomisetlərin əsas əlaməti cinsi proses nəticəsində kisələrin və ya askların, yəni sabit sayda, adətən 8 ask sporundan təşkil olunmuş təkhüceyrəli strukturun əmələ gəlməsidir. Kisələr ya birbaşa ziqotdan ya da bu ziqotdan meydana gələn askogen hiflər əsasında yaranır.

Ümumi xarakteristikası

1. Bu göbələklərin vegetativ cismi şaxələnmiş haploid mitselilərdən təşkil olunmuşdur, onlarda septalaşaraq arakəsmələrə malikdir.
2. Kisəli göbələklərin hüceyrə divarının tərkibi xitin və qulikan,o cümlədən , D-qlükozanın polimerlərindən ibarətdir.
3. Kisəli göbələklərin vegetativ çoxalması ya mitselinin fraqmentləşməsi, ya da mayayabənzər hüceyrələrin bölünməsi yolu ilə həyata keçirilir.
4. Bu göbələklər arasında qeyri-cinsi çoxalma da geniş yayılmışdır. Bu göbələklərin qeyri-cinsi çoxalması həmişə ekzogen sporlar və ya konidilər vasitəsilə həyata keçirilir.
5. Kisəli göbələklərin cinsi çoxalması müxtəlif yollarla baş verir. Məsələn çoxnüvəli qametangilərin bir-biri ilə sıx əlaqəsini, qametlərdə differansiyasının getməməsini ,nüvənin bir qametdən digərinə keçməsini və s. misal göstərək olar. Eyni zamanda bu göbələklərdə müşahidə olunan spermatogenez və somotoqamiya prosesləri də mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
6. Kisəli göbələklər həyat tsiklində haplofazaya malik olurlar.
7. Kisəli göbələklər həm homotallik ,həm də heterotallik ola bilirlər.Kisəli göbələklərin əksəriyyəti antibiotiklərin, vitaminlərin, fermentlərin və s. fizioloji aktiv maddələrin produsenti kimi, böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edir.

Askomisetlər şöbəsi 5 sinifə bölünür:

1. Çılpaq kisəlilər sinfi — Hemiascomycetetes
2. Pirenomisetlər sinfi — Pyrenomycetes
3. Discomisetlər sinfi — Discomycetes
4. Lokuloaskomisetlər sinfi — Loculoascomycetes
5. Plektomisetlər sinfi — Plectomycetes