Ayaquz
| Ayaquz | |
|---|---|
| 47°57′52″ şm. e. 80°26′03″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 654 m |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 070201 |
| Digər | |
| ayagos.vko.gov.kz/kz | |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ayaquz[1] və ya Ayaqoz[2][3][4][5][6](qaz. Аягөз) — Qazaxıstanın Şərqi Qazaxıstan vilayətində rayon tabeliyində olan şəhər, Ayaqoz rayonunun inzibati mərkəzi.
Qazaxıstanın şərqində, Ayaqoz çayının hər iki sahilindədir. Strateji əhəmiyyət kəsb edir; şəhərdə bir neçə hərbi qarnizon və hava hücumundan müdafiə raket qüvvələri kompleksi yerləşdirilib. Respublikanın əsas nəqliyyat mərkəzidir. Türküstan-Sibir dəmir yolunun böyük bir qovşağı, respublika magistral yollarında bir çəngəl: Almatı - Ust-Kamenogorsk, Karaqanda - Ayaqoz - Boqaz. Şəhərin üstündə bir neçə beynəlxalq hava yolunun kəsişməsidir.
Əhalisi və tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1 yanvar 2016-cı il tarixinə qədər şəhərdə 38126 nəfər (18.554 kişi və 19572 qadın) yaşayırdı[7].
Milli kompozisiya (1 noyabr 2012-ci il tarixinə):
- Qazaxlar - 39 113 nəfər. (93.02%)
- Ruslar - 1715 nəfər. (4.68%)
- Tatarlar - 387 nəfər. (1.06%)
- Uyğurlar - 128 nəfər. (0.35%)
- Almanlar - 66 nəfər. (0.18%)
- digərləri - 262 nəfər. (0.71%)
- Ümumilikdə - 43 671 nəfər. (100.00%)
28 may 2004-cü ildə Qazaxıstanın 15 milyonuncu sakini Ayaqoz doğum evində dünyaya gəldi.
| İl | 1969 | 1989 | 1999 | 2004 | 2010 | 2012 |
| Əhalisi | 37 800 | 41 400 | 41 500 | 34 400 | 38 155 | 43 155 |
Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ayaqoz şəhəri, Sarıarka çölünün həddindən artıq cənub-şərqində və Şərqi Qazaxıstan bölgəsinin cənub hissəsindədir. Şəhər şəhərdən axan eyni adlı Ayagöz çayının hər iki sahilində yarı səhra təbii zonada yerləşir. Dəniz səviyyəsindən hündürlük 654 metrdir. Şəhərdəki yüksəklik fərqi azdır, ən yüksək nöqtəsi şəhərin kənarında, ən aşağı nöqtəsi isə dəmir yolu körpüsünün altındakı Ayaqoz çayının su xəttidir. Şəhərin oroqrafiyası müxtəlifdir: şimaldan şəhər relyefin müəyyən bir çökəkliyində yerləşir. Cənubdan şəhər təpələrlə əhatə olunmuşdur və şəhərə girmək üçün təpələr arasından keçən dolama yollarla getməlisiniz. Şərqdən yaxınlaşırsınızsa, şəhər daha aşağı görünür, çünki Ayagöz çayı şərqdən gəlir. Ən aşağı ərazi qərbdir, buna görə çay axır, qərbdə burada nadir hallarda rast gəlinən dağlıq ərazi buradan başlayır, dağlar ətraf ərazilər üçün adi təpələrdən yüksəkdir[8].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Ајагуз // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 194.
- ↑ "Агентство Республики Казахстан по статистике. Численность населения Республики Казахстан по областям, городам и районам, полу и отдельным возрастным группам, отдельным этносам на начало 2010 года". 2013-01-17 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Национальный состав населения Казахстана по переписи 2009". 2013-02-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-10.
- ↑ Карта Казахстана, масштаб 1:3 000 000, Роскартография, 2011 год.
- ↑ "С 1994 года согласно официальным русскоязычным изданиям Казахстана, см". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-10.
- ↑ "Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и посёлков на 1 октября 2018 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-09-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-02.
- ↑ "Пятнадцать миллионов — не предел".[ölü keçid]
- ↑ "Расчёт расстояний между городами". Транспортная компания «КСВ 911». 2011-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-08-13.