Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi (Azərbaycan)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi
Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin loqosu.png
Nazirliyin loqosu
Rashad Nabiyev photo.jpg
Nəqliyyat, rabitə və yüksək texnologiyalar naziri Rəşad Nəbiyev
Ümumi məlumatlar
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Yaradılma tarixi 2004
Baş qərargah Zərifə Əliyeva küç. 77, Bakı
Rəhbərlik
Nazir Rəşad Nəbiyev
Müavinlər Əli Abdullayev
Elmir Vəlizadə
Rəhman Hümmətov
Rəsmi saytı mincom.gov.az

Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi — nəqliyyat (Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müəyyən etdiyi hallar istisna olmaqla), o cümlədən dəniz nəqliyyatı və mülki aviasiya, rabitə, yüksək texnologiyalar sahəsində dövlət siyasətini və tənzimləməsini həyata keçirən dövlət qurumu.

Tarixi[redaktə | əsas redaktə]

İlk Nəqliyyat, Poçt və Teleqraf Nazirliyi 28 may 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin müstəqilliyini elan etməsi ilə yaradıldı.[1] İlk nazir Xudadat bəy Məlik-Aslanov olmuşdur. ADR-nin ikinci kabineti toplandıqda hökumət inzibati islahatlar apardı və nazirliyi Nəqliyyat Nazirliyinə və yeni Poçt və Teleqraf Nazirliyi olaraq 2 nazirliyə ayırdı. Məlik-Aslanov Nəqliyyat naziri olaraq qalarkən, Ağa Aşurov 6 oktyabr 1918-ci ildə Poçt və Teleqraf naziri oldu.[2][3] Ardıcıl üç hökumətdə Aslan bəy Səfikürdski, Camo bəy Hacınski Poçt və Teleqraf naziri vəzifəsini icra etdi. 28 aprel 1920-ci ildə Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra nazirlik Poçt və Teleqraf komissarlığına çevrildi. Sovet hakimiyyət orqanları tərəfindən qurulduğu andan 1953-cü ilə qədər rabitə sektoru birbaşa SSRİ Rabitə Nazirliyinin Azərbaycandakı daimi nümayəndələri tərəfindən idarə olunurdu. 1953-cü ildə Azərbaycan SSR Rabitə Nazirliyi yaradıldı. 1991-ci ildə Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra Rabitə Nazirliyi yenidən quruldu.

Azərbaycan Prezidentinin 24 fevral 2004-cü ildə imzaladığı sərəncama əsasən Rabitə Nazirliyi ləğv edilərək onun əsasında Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi yaradılmışdır.[4]

Azərbaycan Prezidentinin 13 fevral 2017-ci ildə imzaladığı sərəncama əsasən Nəqliyyat Nazirliyi və Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi birləşdirilərək, onların əsasında Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi yaradılmışdır.[5]

Struktur[redaktə | əsas redaktə]

Nazirliyə nazir və 3 müavin rəhbərlik edir. Nazirliyin əsas funksiyaları:

  • rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsində vahid dövlət siyasətinin formalaşdırılması və həyata keçirilməsi;
  • rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsində fəaliyyətin tənzimlənməsi;
  • informasiya texnologiyalarından kütləvi istifadə, informasiya bazarlarının yaradılması yolu ilə yeni sosial və iqtisadi fəaliyyət formalarının yaradılmasını təşviq etmək;
  • radiotezlik spektrinin istifadəsinə və yerüstü peyk rabitə vasitələrinin istismarına nəzarət; dövlət orqanlarının, bələdiyyələrin, fiziki və hüquqi şəxslərin rabitə və informasiya texnologiyaları xidmətlərinə olan tələblərinin ödənilməsi üçün zəruri tədbirlərin həyata keçirilməsi;
  • poçt və teleqraf (Azərpoçt), telefon rabitəsi, radio və televiziya yayımı, informasiya texnologiyalarının saxlanılması və tənzimlənməsi;

Hökumətin siyasi müxalifəti tənqid etməsinə baxmayaraq Azərbaycanda internet senzurasız və azad olaraq qalır.[6]

Əsasnaməyə uyğun olaraq Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin bir sıra vəzifələri vardır və fəaliyyətində Azərbaycan Konstitusiyası, məcburi beynəlxalq müqavilələr, Azərbaycan qanunları, prezidentin fərman və sərəncamları, Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin qərarları və sərəncamları rəhbər tutulmalıdır.

Nazirliyin əsas vəzifələrinə aşağıdakılar daxildir:

  • ölkədə müvafiq sahənin təkmilləşdirilməsi üçün prioritetlərin müəyyənləşdirilməsi;
  • dövlət proqramlarının və inkişaf konsepsiyalarının həyata keçirilməsinə imkan yaratmaq;
  • digər icra orqanlarının müvafiq sahələrə aid fəaliyyətlərinin əlaqələndirilməsi;
  • nəqliyyat, rabitə və texnologiya sahəsində elmi və texnoloji nailiyyətlərin tətbiq edilməsini təmin etmək;
  • informasiya təhlükəsizliyi və məlumatın qorunması sahələrində tədbirlərin həyata keçirilməsi; radio tezliklərinin istifadəsinin tənzimlənməsində iştirak etmək;
  • əlaqə şərtlərini müəyyənləşdirmək, qaydaları müəyyənləşdirmək və ümumi telekommunikasiya şəbəkələrindən səmərəli və etibarlı istifadə üçün siyasət hazırlamaq, müvafiq sahələrdə fəaliyyətləri tənzimləmək, mobil cihazların Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilmiş qaydalara uyğun qeydiyyata alınması;
  • müvafiq sahələrin fəaliyyəti ilə bağlı tarif siyasətinin formalaşdırılmasında iştirak etmək, dövlət tərəfindən tənzimlənən tariflərlə bağlı bu sahədə təkliflər vermək.

Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi eyni zamanda operator və xidmət təminatçıları tərəfindən tətbiq olunan və dövlət tərəfindən tənzimlənməyən tariflərə nəzarət edir.[7]

Data Mərkəzi[redaktə | əsas redaktə]

Data Mərkəzi Azərbaycan və Cənubi Qafqaz regionunda TIER III, ISO 20000 və ISO 27001 sertifikatlarına malik ilk Data Mərkəzidir. Data Mərkəzi 2016-cı ilin dekabr ayında "AzInTelecom" MMC tərəfindən istismara verilib. Data Mərkəzinin ümumi sahəsi 700 kvadrat metrdən çoxdur.[8]

Layihələr[redaktə | əsas redaktə]

Dilmanc[redaktə | əsas redaktə]

Bu layihə Azərbaycan dili üçün rəsmi linqvistik texnologiyaların yaradılması və tətbiqi üçün hazırlanmışdır. Layihədə İngilis, Rus və Azərbaycan dilləri arasında tərcümə və lüğət sistemləri yaradılmış və onlayn xidmət kimi təqdim edilmişdir. Avropa Maşın Tərcümə Birliyi Dilmanc Layihəsini Avropa tədqiqat qrupları siyahısına daxil etmişdir. Bu layihə çərçivəsində səsli cavab verən mobil kompüter hazırlanmış və görmə məhdudiyyətli istifadəçilər üçün yaradılmışdır. Bu, Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi ilə Heydər Əliyev Fondunun birgə layihəsidir.

2010-cu ildə layihənin yaradıcısı Əbülfət Fətullayev Prezidentin sərəncamı ilə "Əməkdar Mühəndis" fəxri adı almışdır.[9]

TASİM[redaktə | əsas redaktə]

Trans-Avrasiya Super İnformasiya Magistralı layihəsi vacib regional təşəbbüsdür və onun məqsədi Frankfurt şəhərindən Honkonq şəhərinə, Qərbi Avropadan Şərqi Asiyaya qədər Avrasiya ölkələrini əhatə edən transmilli fiber-optik xəttin çəkilməsidir. Tranzit xətti Çin, Qazaxıstan, Azərbaycan, Gürcüstan, Türkiyədən keçərək Almaniyaya çatacaqdır. Şimal tranzit keçidi Rusiya, Ukrayna və Polşa ərazisindən keçəcəkdir.[10]

AzDataCom[redaktə | əsas redaktə]

Layihə Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi tərəfindən BMT-nin İnkişaf proqramı ilə ortaq şəkildə qurulub və ölkənin bütün bölgələrini əhatə edən məlumat ötürülməsi üçün şəbəkə infrastrukturunun qurulmasını nəzərdə tutur. Layihənin əsas məqsədləri ölkədəki rəqəmsal fərqin aradan qaldırılması, elektron hökumət xidmətlərindən istifadə imkanlarının yaradılması, elektron hökumətin inkişafı, dövlət qurumlarının, ictimaiyyətin və iş sektorunun İKT xidmətlərinə olan tələbinin ödənilməsidir. Layihə çərçivəsində AzDataCom şəbəkəsi 4 mərhələdə həyata keçirilmişdir. I və II mərhələdə Bakı, Sumqayıt şəhərlərini və Abşeron yarımadasını əhatə edən şəbəkə seqmenti istismara verildi. III və IV mərhələlərdə Bakı-Gəncə, Yevlax-Şirvan və Bakı-Astara istiqamətlərindəki rayonlar şəbəkəyə qoşuldu.[11]

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ "Ministry of Communications and Information Technologies. History of Communication and Information Technologies Ministry". 2010-05-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-29.
  2. ↑ "AZƏRBAYCAN XALQ CÜMHURİYYƏTİ DÖVRÜNDƏ RABİTƏ". Rabita Dunyasi. 2010-05-28. İstifadə tarixi: 2011-11-02.[ölü keçid]
  3. ↑ "Şərqin ilk demokratik respublikası". AzTelecom. 2008-05-29. İstifadə tarixi: 2011-11-02.
  4. ↑ "Azərbaycan Respublikasının Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin yaradılması haqqında". e-qanun.az. 8 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 aprel 2021.
  5. ↑ "Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin yaradılması haqqında". e-qanun.az. 6 avqust 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 aprel 2021.
  6. ↑ "Open Net Initiative. Azerbaijan". İstifadə tarixi: 2010-10-29.
  7. ↑ "Əsasnamə". mincom.gov.az (azərb.). 24 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 aprel 2021.
  8. ↑ "Data Mərkəzi". mincom.gov.az. 16 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 aprel 2021.
  9. ↑ "Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsində çalışan şəxslərə "Əməkdar Mühəndis" fəxri adının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 21 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 aprel 2021.
  10. ↑ "TASİM". mincom.gov.az. 21 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 aprel 2021.
  11. ↑ "AzDataCom". mincom.gov.az. 29 noyabr 2020. 29 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 aprel 2021.

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Nəqliyyat,_Rabitə_və_Yüksək_Texnologiyalar_Nazirliyi_(Azərbaycan)&oldid=5888874"