Azərbaycan muzeyləri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search

Azərbaycan muzeyləri — Azərbaycan ərazisindəki muzeylər.

Haqqında[redaktə | əsas redaktə]

Hazırda Azərbaycanda 201 muzey fəaliyyət göstərir: bunlardan 14-ü incəsənət, 7-si ədəbiyyat, 12-si tarix, 68-i tarix-diyarşünaslıq, 5-i döyüş şöhrəti, 43-ü ev, 52-si Heydər Əliyev muzeyləridir.[1]

Eyni zamanda Milli Elmlər Akademiyası sistemində, digər nazirlik və təşkilatların nəzdində müxtəlif profilli və şəxsi muzeylər fəaliyyət göstərir. Həmin muzeylər sırasında Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyini, Azərbaycan Tarix Muzeyini, Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyini, Azərbaycan Xalça Muzeyini, Cəfər Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyini, Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyini və Azərbaycan İstiqlal Muzeyini göstərmək olar.

İlk muzey Bakıda 1920-ci ildə, ilk memorial muzey isə Şəkidə 1938-ci ildə yaradılıb. AMEA-nın Tarix muzeyi ötən əsrin 20-ci illərindən millətin ixtiyarına verilib. Bu muzey məşhur Bakı milyonçusu Hacı Zeynalabdin Tağıyevin mülkündə yerləşir.

Muzeylər[redaktə | əsas redaktə]

  1. Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
  2. Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi
  3. Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi
  4. Azərbaycan İstiqlal Muzeyi
  5. Qala Arxeoloji-Etnoqrafik Muzey Kompleksi
  6. Azərbaycan Dövlət Din Tarixi Muzeyi
  7. Azərbaycan Dövlət Kənd Təsərrüfatı Muzeyi
  8. Azərbaycan Geologiya Muzeyi
  9. Azərbaycanın Müstəqilliyi Muzeyi
  10. Azərbaycan Respublikası Milli Təhsil Muzeyi
  11. Azərbaycan Dövlət Dini Tarixi Muzeyi
  12. Azərbaycan Dövlət Kənd Təsərrüfatı Muzeyi
  13. Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası
  14. Azərbaycan Geologiya Muzeyi
  15. Azərbaycan İstiqlal Muzeyi
  16. Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
  17. Azərbaycan Miniatürasının İncəsənət Mərkəzi
  18. Azərbaycan Respublikası Milli Təhsil Muzeyi
  19. Azərbaycan Tarix Muzeyi
  20. Azərbaycan Xalça Muzeyi
  21. Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi
  22. Azərbaycan Tibb Muzeyi
  23. C.Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyi
  24. Miniatür Kitab Muzeyi
  25. Qala Əntiq Əşyalar Muzeyi
  26. Pirəbədil Tarix Muzeyi
  27. Nizami Gəncəvi Muzeyi
  28. Şəki Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyi
  29. “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət Tarix-Memarlıq qoruq-muzeyi
  30. Həsən bəy Zərdabi adına Təbiət Tarixi Muzeyi
  31. Muzey Mərkəzi
  32. İçərişəhər Muzey Mərkəzi
  33. Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu
  34. Miniatür Kitabların Muzeyi
  35. Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi
  36. Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi
  37. Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi
  38. Qobustan dövlət tarixi-bədii qoruğu
  39. Rinay Malakofauna Muzeyi
  40. Rüstəm Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi
  41. Vəcihə Səmədova adına sərgi salonu
  42. Olimpiya Muzeyi
  43. Lerik Uzunömürlülər Muzeyi

Xatirə muzeyləri[redaktə | əsas redaktə]

  1. Bülbülün ev-muzeyi (Bakı)
  2. Nəriman Nərimanovun xatirə muzeyi
  3. Yusif Məmmədəliyevin Memorial Muzeyi
  4. Mikayıl Müşfiqin Xatirə Muzeyi
  5. Molla Pənah Vaqifin və Molla Vəli Vidadinin xatirə muzeyi
  6. Məmməd Səid Ordubadinin Xatirə Muzeyi
  7. Şəhidlərin Xatirəsi Muzeyi (Quba)

Tarix-Diyarşünaslıq muzeyləri[redaktə | əsas redaktə]

  1. Abşeron Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  2. Ağdam Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  3. Ağdaş Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  4. Ağcabədi Tarix – Diyarşünaslıq Muzeyi
  5. Ağsu Tarix - Diyarşünaslıq Muzeyi
  6. Ağstafa Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  7. Astara Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  8. Azərbaycan Dövlət Din Tarixi Muzeyi
  9. Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi
  10. Balakən Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  11. Babək rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  12. Bərdə Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  13. Biləsuvar Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  14. Beyləqan rayon Tarix-diyarşünaslıq muzeyi
  15. Cəbrayıl Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  16. Cəlilabad Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  17. Daşkəsən Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  18. Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  19. Gəncə Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  20. Göygöl Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  21. Goranboy Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  22. Gədəbəy Tarix Diyarşünaslıq Muzeyi
  23. Göyçay Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  24. Hacıqabul Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  25. Xaçmaz Tarix-Diyarşünaslıq Мuzeyi
  26. Xoylu Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  27. Xankəndi Şəhər Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  28. İmişli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  29. İsmayıllı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  30. Kürdəmir Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  31. Lahıc Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  32. Lerik Tarix-Diyarşünaslıq Мuzeyi
  33. Lənkəran Tarix-Diyarşünaslıq Мuzeyi
  34. Masallı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  35. Mingəçevir şəhərinin Tarixi Muzeyi
  36. Kəngərli rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  37. Sədərək rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  39. Culfa Rayon Tarix Diyarşünaslıq Muzeyi
  40. Ordubad Tarix Diyarşünaslıq Muzeyi
  41. Naftalan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  42. Neftçala Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  43. Lahıc Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  44. Kəlbəcər Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  45. Kürdəmir rayonu Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  46. Qax Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  47. Qazax Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  48. Qəbələ rayonu Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  49. Quba Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  50. Qusar Tarix-Diyarşünaslıq Мuzeyi
  51. Qubadlı Tarix - Diyarşünaslıq Muzeyi
  52. Salyan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  53. Saatlı rayon Tarix və Diyarşünaslıq muzeyi
  54. Sumqayıt Tarix Muzeyi
  55. Sabirabad rayonu Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  56. Şabran Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  57. Şamaxı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  58. Şahbuz Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  59. Şəmkir rayonu Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  60. Şəki Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyi
  61. Şəki Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  62. Şirvan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  63. Şuşa şəhərinin Tarixi Muzeyi
  64. Tovuz rayonu Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  65. Tərtər rayonu Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  66. Masallı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  67. Mingəçevir Şəhərinin Tarix Muzeyi
  68. Neftçala Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  69. Oğuz Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  70. Ucar Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  71. Yaloba Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  72. Yevlax Tarix - Diyarşünaslıq Muzeyi
  73. Yardımlı Tarix – Diyarşünaslıq Muzeyi
  74. Zaqatala Tarix-Diyarşünaslıq muzeyi


  1. Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi (Şuşa)
  2. Yaloba Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  3. Şuşa Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  4. Zəngilan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  5. Tərtər Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  6. Qubadlı Tarix - Diyarşünaslıq Muzeyi
  7. Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
  8. Cəbrayıl Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi

Ev-Muzeyləri[redaktə | əsas redaktə]

  1. Abdulla Şaiqin Ev-Muzeyi
  2. Abbasqulu Ağa Bakıxanovun Ev-Muzeyi
  3. Bəxtiyar Vahabzadənin ev-muzeyi
  4. Cəlil Məmmədquluzadənin Ev-Muzeyi
  5. Cəlil Məmmədquluzadənin Ev-Muzeyi (Naxçıvan)
  6. Cəfər Cabbarlının Ev-Muzeyi
  7. Əzim Əzimzadənin Ev-Muzeyi
  8. Həzi Aslanovun Ev-Muzeyi
  9. Hüseyn Arifin Ev-Muzeyi
  10. İsrafil Məmmədovun Ev-Muzeyi
  11. İsmayıl Dağıstanlının Xatirə Ev-Muzeyi
  12. Qara Qarayevin Ev-Muzeyi
  13. Qurban Primovun Ev-Muzeyi
  14. Leopold və Mstislav Rostropoviçlərin ev-muzeyi
  15. Lermontovun ev-muzeyi (Qusar)
  16. Maqsud Şeyxzadənin ev muzeyi
  17. Məmməd Səid Ordubadinin Ev-Muzeyi (Bakı)
  18. Mir Cəlal Paşayevin Ev-Muzeyi
  19. Mirzə Ələkbər Sabirin Ev-Muzeyi
  20. Mirzə Fətəli Axundzadənin Ev-Muzeyi (Şəki)
  21. Niyazinin ev-muzeyi
  29. Rəşid bəy Əfəndiyevin Ev-Muzeyi
  30. Səttar Bəhlulzadənin Ev-Muzeyi
  32. Sabit Rəhmanın Ev-Muzeyi
  36. Tahir Salahovun ev-muzeyi
  37. Səməd Vurğunun Ev-Muzeyi
  38. Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyi (Bakı)
  39. Vaqif Mustafazadənin ev-muzeyi

Ermənistanın işğalı altında qalan ev-muzeyləri[redaktə | əsas redaktə]

Maddi-mənəvi xəzinəmiz sayılan neçə-neçə tarixi abidəmiz, muzeylərimiz işğalçı erməni quldurları tərəfindən zəbt edilərək ya qarətə, ya da dağıntıya məruz qalmışdır. İşğal olunmuş ərazilərdə 762 mədəniyyət abidəsi və 1431 mədəniyyət müəssisəsi qalıb. Erməni faşistləri 22 muzeyi, 4 rəsm qalereyasını yoxa çıxarıblar.

1988-ci ildən başlayaraq erməni təcavüzü nəticəsində 100 mindən artıq əşyanın toplandığı 22 muzey işğal olunmuş ərazidə qalıb. Qarət edilmiş muzeylərdə Azərbaycan xalqının tarixi və mədəniyyəti ilə bağlı qiymətli əşyalar, rəsm və heykəltəraşlıq əsərləri, dünya şöhrətli Azərbaycan xalçaları, xalça məmulatları, Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərinin xatirə əşyaları və digər eksponatlar toplanmışdı.

Ağdam çörək muzeyi Ermənistan ordusunun işğalından öncə

Bu muzeylərdə qorunub saxlanılan eksponatlar ermənilər tərəfindən ərazidən çıxarılıb. Təkcə Şuşa şəhərində 8 muzey fəaliyyət göstərirdi. Dövlət Qarabağ Tarixi Muzeyi, peşəkar Azərbaycan musiqisinin banisi, bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi, vokal sənətimizin əsasını qoyan Bülbülün memorial muzeyi, görkəmli musiqiçi və rəssam Mir Mövsün Nəvvabın xatirə muzeyi, Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyinin Şuşa filialı, Şuşa tarix muzeyi, Ağdam Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, Qubadlı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, Zəngilan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, görkəmli musiqiçi Qurban Primovun Ağdam rayonundakı xatirə muzeyi, Cəbrayıl, Füzuli, Xocalı rayonlarının tarix-diyarşünaslıq muzeyləri tamamilə qarət edilib. Keçmiş SSRİ-də yeganə olan Ağdam Çörək Muzeyi şəhərin bombalanması zamanı tamamilə yerlə-yeksan olub [1]

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ 1 2 18 may - Beynəlxalq Muzeylər Günüdür[ölü keçid]

Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Azərbaycan_muzeyləri&oldid=5719994"