Azərbaycanda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı
| Azərbaycanda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı BMTİP | |
|---|---|
| Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı | |
 | |
| Növü | Proqram |
| Yaranma tarixi | 22 noyabr 1965 |
| undp.org | |
Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
BMTİP Azərbaycanda 3 on ilə yaxındır ki, fəaliyyət göstərir. 1992-ci ilin payızında Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan və Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv olduqdan sonra bu ölkədə öz ofisini açıb. BMTİP-in Azərbaycandakı fəaliyyəti ilkin olaraq, xüsusilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən zərər çəkmiş şəxslərin erkən bərpa proqramının təmin edilməsinə yönəlmişdir. Zaman keçdikcə BMTİP-in Azərbaycandakı rolu ölkənin inkişaf edən ehtiyaclarına uyğun olaraq uzunmüddətli sosial-iqtisadi inkişafa doğru dəyişdi. Neft sərvətlərindən əldə edilən “qara qızıl”dan maksimum istifadə etmək, onun “insan qızılını” gücləndirmək, insanların seçim imkanlarını genişləndirmək və bərabərsizlikləri azaltmaq üçün BMTİP Azərbaycanda dünyanın ən yaxşı inkişaf modellərini gətirir. BMT-nin Azərbaycandakı bütün fəaliyyətləri üçün əsas proqramlaşdırma çərçivəsi 2016-cı ildə BMT və Azərbaycan İqtisadiyyat Nazirliyi arasında imzalanmış BMT-Azərbaycan Tərəfdaşlıq Çərçivəsidir (UNAPF). Vizyon 2020 və 2030 gündəliyi. Çərçivə 2016-cı ildən 2020-ci ilə qədər qüvvədədir. BMTİP-in işi yoxsulluğun azaldılması, yaxşı idarəetmə və sülhün qurulması, iqlim dəyişikliyi və fəlakətlərin idarə edilməsi, eləcə də iqtisadi inkişafa yönəlib. BMTİP hökumətlərə DİM-ləri öz milli inkişaf planlarına və siyasətlərinə inteqrasiya etmək üçün dəstək verir. Bu iş artıq aparılır, çünki biz bir çox ölkələrə Minilliyin İnkişaf Məqsədləri çərçivəsində artıq əldə edilmiş tərəqqinin sürətləndirilməsini dəstəkləyirik. Azərbaycanda BMTİP-in iş proqramı onun “2016-2020-ci illər üçün Ölkə Proqramı Sənədi”ndə öz əksini tapıb və hökumətlə sıx məsləhətləşmələrin nəticəsidir. Hazırkı BMTİP Ölkə Proqramı Sənədi UNAPF-in beş nəticəsindən üçünə töhfə verir və Baxış 2020 Milli İnkişaf Konsepsiyasına və DİM-lərə uyğundur. Bunlara (i) Davamlı və İnklüziv İnkişaf və Layiqli Əmək, (ii) Yaxşı idarəetmə üçün gücləndirilmiş institusional potensial və (iii) Enerji, Ətraf Mühit, İqlim Dəyişikliyi və Dayanıqlılıq daxildir.
Nailiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
BMTİP idarəçilik və davamlı inkişaf sahələrində Azərbaycan hökumətini dəstəkləyir və gənclərin cəlb edilməsi və qadın hüquqları məsələlərində fəaldır. 1992-ci ildən başlayaraq Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Azərbaycandakı İnkişaf Proqramı bir sıra yollarla ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına öz töhfəsini vermişdir. Hökumət və vətəndaş cəmiyyəti ilə əməkdaşlıq edərək, BMTİP gənclər, əlillər, kənd yerlərində yaşayan qadınlar və həbsxana məhbusları kimi sosial cəhətdən təcrid olunmuş insanlar və icmaların keyfiyyətə bərabər çıxış əldə etmələrini təmin etmək üçün innovativ təşəbbüslər hazırlayır və həyata keçirir. xidmətlər. BMTİP gender bərabərliyi və qadınların səlahiyyətlərinin artırılması sahəsində uzunmüddətli və mərkəzi fəaliyyətə malikdir. BMTİP-in qabaqcıl Qadın Resurs Mərkəzləri Azərbaycanın səkkiz regionunda fəaliyyət göstərir və burada yüzlərlə qadın biznesin inkişafı üzrə təlimlər, peşə təhsili, yeni məşğulluq və gəlir əldə etmək imkanlarından faydalanır. BMTİP həmçinin sosial cəhətdən fəal qadınlara icma qruplarında təşkil olunmağa, həmçinin QHT-lərini qeydiyyatdan keçirməyə və idarə etməyə kömək edir. BMTİP genderə həssas və sübuta əsaslanan siyasətləri effektiv şəkildə işləyib hazırlamaq və həyata keçirmək üçün hökumət qurumlarına potensialın artırılmasına dəstək verir. Mövcud proqramlar peşə təhsili sisteminin modernləşdirilməsini, dövlət xidmətlərinin göstərilməsinin yenilənməsini, elektron idarəçiliyi və gənclərin güclü cəlbini təşviq etməyi hədəfləyir. Bu günə qədər BMTİP dövlət qulluqçuları üçün rəqabətli işə qəbul prosesinin, vətəndaşlar üçün bir pəncərə mərkəzləşdirilmiş reyestrinin və əsas milli qurumlarda şəffaflığın artırılması üçün yeni prosedurların tətbiqinə kömək etmişdir. BMTİP Azərbaycanda informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sektorunun modernləşdirilməsini dəstəkləyir və inteqrasiya olunmuş sərhəd idarəetmə alətləri vasitəsilə sərhəd və gömrük xidmətlərində hökumətin səmərəliliyinin artırılmasına kömək edir, eyni zamanda ölkə miqyasında minalardan effektiv təmizləməni təmin etmək üçün texniki və maliyyə yardımı göstərir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qlobal inkişaf şəbəkəsi olaraq, BMTİP yerli icmalara otlaqların və meşələrin davamlı idarə olunması üçün qərarların qəbulu proseslərində iştirak etmək səlahiyyətini verir və yerli məhsul sortlarından istifadə edərək aqrobiznesləri genişləndirməklə fermerlərin dolanışıqlarını gücləndirir. İqlim səbəblərindən yaranan daşqınlara qarşı icmaların dayanıqlığı erkən xəbərdarlıq sisteminin yaradılması və kişi və qadınların xüsusi zəifliklərinə toxunan gender baxımından həssas fəlakətlərə hazırlıq proqramının həyata keçirilməsi ilə gücləndirilir. BMTİP ölkənin zərərli istixana qazları (İQ) emissiyalarını azaltmaq və nəqliyyat və tikinti sektorlarında enerji səmərəliliyini artırmaq səylərini dəstəkləyir. 2018-ci ildə BMT-nin İnkişaf Proqramı Azərbaycan hökumətinə bütün Xəzər dənizi regionunda ilk dəniz milli parkının yaradılmasında kömək edib. Gündəlik 2030-a uyğun olaraq, BMTİP Davamlı İnkişaf Məqsədlərinin (DİM) milliləşdirilməsi və prioritetləşdirilməsində və ölkənin milli inkişaf planlarının DİM-lərə uyğunlaşdırılmasında Hökuməti dəstəkləyir. BMTİP-in Azərbaycandakı ölkə ofisi həmçinin BMTİP-in bütün ölkə üzrə inkişaf işinin həyata keçirilməsi və çatdırılmasında könüllülüyü birləşdirən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Könüllüləri (UNV) proqramını idarə edir.