Bünyadlılar məscidi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Bünyadlılar məscidi
Ölkə  Azərbaycan
Şəhər Bakı
Yerləşir Suraxanı rayonu, Əmircan qəsəbəsi
Tikilmə tarixi 1904
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bünyadlılar məscidiAzərbaycanda Əmircan qəsəbəsində yerləşən və 1904-cü ildə tikilmiş memarlıq abidəsi, məscid.

Bünyadlılar məscidi Bakının Əmircan qəsəbəsində yerləşir.[1] 1904-cü ildə Əmircanın Bünyadlılar məhəlləsində tikilib.[2] Məsciddə onun inşa tarixini göstərən daş kitabə də həkk olunub.[2] Kitabədə yazılıb:

" Hacı Tağının atası Ağa Yusif. 1323-cü il. "

Məscidin əsas qapısının üzərindəki daş kitabədə isə məscidin memarı haqda məlumat verilir. Məscidin memarı Mirzə Məlik Abbasqulu olub. Kitabədə yazılıb:[2]

" İlk gündən təqva üzərində qurulmuş məscid (Tövbə surəsi, ayə 108) Ya Allah. 1322 hicri ilində Usta Mirzə Məlik Abbasquluzadə (tərəfindən) düzəldilib. "

Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar.[3] Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi.[4] Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1928-ci ildə 1369, 1933-cü ildə isə 17 idi.[4][5] Bünyadlılar məscidi də bu dövrdə ibadətə bağlanıb. Məscidin binasında toxuculuq fabriki fəaliyyət göstərib.[2]

Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra 1994-cü ildən etibarən məscid dindarların istifadəsinə verilib.[6]

Məscidin iç sahəsi 10x12 metrdir. Yonulmuş sal daşlardan inşa olunub və səkkiz tağı var.[1] Məscidin günbəzi bu tağlar üzərində dayanıb. Günbəzdə 16 pəncərə qoyulub.[1] Yerdən tavanadək hündürlüyü 5 metr, günbəzədək hündürlüyü 13 metrdir.[7] Mehrabın hündürlüyü 3,5 metrdir. Məscidin iki hücrəsi də var. Onların hər birinin sahəsi 5x3 metrdir.

  1. 1 2 3 Türkmən, Məhəmməd. "Torpaq altında qalan tarix – Əmircan və əmircanlılar – FOTOLAR". musavat.com. 2015-03-23. İstifadə tarixi: 2024-09-03.
  2. 1 2 3 4 Məmmədov, Teymur. "118 illik Bünyadlılar məscidi – FOTOLAR". NEWS24.AZ (az.). 2022-10-24. İstifadə tarixi: 2024-09-03.
  3. Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 140. ISBN 9952-8052-2-5. 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
  4. 1 2 Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 141. ISBN 9952-8052-2-5. 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
  5. Ələsgərova, Nəsrin. "Ислам в Азербайджане: история и современность | Heinrich Böll Stiftung | Tbilisi – South Caucasus Region". ge.boell.org (rus). 2005-01-15. 2019-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-04.
  6. Salimov, Firudin. "Bakının Əmircan kəndində yerləşən Bünyadlılar məscidi". photostock.az (az.). 2022-07-17. İstifadə tarixi: 2024-09-03.
  7. Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası (PDF) (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. səh. 73. ISBN 964-8121-59-1. 2021-07-23 tarixində arxivləşdirilib (PDF).