Büyük Doğu (jurnal)
| Büyük Doğu | |
|---|---|
| Təsis tarixi | 1943 |
| Nəşrini dayandırıb | 1978 |
| Dil | türk dili |
"Büyük Doğu" (azərb. Böyük şərq) — Türkiyədə sağçı mühafizəkar siyasi nəşr. Gündəlik qəzet kimi başlamış, sonradan həftəlik jurnal kimi fəaliyyətə keçmişdir. Nəşr onun təsisçisi Nəcib Fazil Qısakürək üçün öz arqumentlərini və fikirlərini yaymaq üçün bir platforma idi. Nəşr 1943–1978-ci illərdə müəyyən fasilələrlə dövriyyədə olmuş və cəmi 512 nörmə çıxarmışdır.
Tarix və profil[redaktə | mənbəni redaktə et]
"Büyük Doğu" ilk dəfə 17 sentyabr 1943-cü ildə Allaha bağlı və yeni dünyagörüşü olan müsəlman türk xalqları üçün bir qəzet olmaq məqsədi ilə gündəlik nəşr olunmağa başlamışdır. Qurucu Türkiyədə aparıcı sağçı və mühafizəkar şəxsiyyət Nəcib Fazil Qısakürək idi. "Büyük Doğu"nun müəllifləri arasında bir çox aparıcı jurnalist və yazıçılar var idi: Ziya Şakir, Mahmut Yəsari, Rəşad Əkrəm Qoçu, Nurullah Berk, Hilmi Ziya Ülkən, Mehmet Faruk Gürtunca, Suphi Nuri İləri, Hüseyn Cahid Yalçın, Nizaməddin Nazif, Nicat Muhsinoğlu, Peyami Safa, Şükrü Baban, Burxan Belge, Kazım Nami, Saleh Zəki, Tofiq Fikrət, Özdəmir Asəf, İsgəndər Fikrət, Kənan Harun, Salah Birsəl, Mehmet Turxan və Səid Faiq.[1] Başqa bir mühafizəkar jurnal olan "Sebilürreşaddan" əlavə, islamçı jurnalist Cevat Rıfat Atilhan da jurnal üçün yazmışdır.[2] "Böyük Doğu"da bu qədər müxtəlif yazarların məqalələri dərc olunsa da, məqalələrin əksəriyyətini çoxsaylı təxəllüslərdən istifadə edən Nəcib Fazil Qısakürək yazmışdır.[1]
2 noyabr 1943-cü ildə "Büyük Doğu" qəzeti Nəcib Fazil Qısakürək tərəfindən müxtəlif təxəllüslərlə yazdığı yazılara görə qadağan edilmişdir. 1945-ci ildə "Böyük Doğu" həftəlik jurnal olaraq yenidən fəaliyyətə başlamışdır.[3] Siyasi məzmunla yanaşı jurnalda keçmiş ədəbi jurnal olan "Dergâh"da rəsmiləşdirilən simvolist şeirlərdən bir neçə nümunə də yer alırdı.[4]
"Büyük Doğu nun 512 nömrəsi çıxandan sonra 5 iyun 1978-ci ildə nəşri qadağan edilmiş və nəşri dayandırılmışdır.[1][5] Fəaliyyət göstərdiyi müddətdə ən azı on üç dəfə bağlanmışdır.[2]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 Ferda İdil Lostar. "Muhafazakâr Basının Modernizm, Bilim ve Teknolojiye Yaklaşımı: Büyük Doğu Örneği (1949-1959)". Ilef Dergisi (türk). 6 (2). 2019: 311. doi:10.24955/ilef.654023.
- ↑ 1 2 Menderes Çinar; Ipek Gencel Sezgin. "Islamist Political Engagement in the Early". Turkish Studies. 14 (2). 2013: 332. doi:10.1080/14683849.2013.802921. hdl:11693/20939.
- ↑ Rabia Aşçi. Büyük Doğu Dergisinde Kadın ve Aile (Tezis) (türk). Fatih Sultan Mehmet University. 2021. səh. 62. hdl:11352/3869. 2022-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-04.
- ↑ Adem Can. "Dergâh'tan Büyük Doğu'ya ilk dönem Cumhuriyet Devri poetika muhitlerinde şiiri tarif denemeleri". Turkish Studies. 6 (1). 2011: 876. doi:10.7827/TurkishStudies.1768.
- ↑ Önder Çakırtaş. "The Dramatization of Cultural Hybridity and the "In-Between" Turkey in Fazıl's Künye". CLCWeb: Comparative Literature and Culture. 19 (1). 2017. doi:10.7771/1481-4374.2849.