Baltas rayonu

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Rayon
Baltas rayonu
Балтаc районы
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb

56°01′00″ şm. e. 55°55′59″ ş. u.


Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 20 avqust 1930
Sahəsi 1 598 km²
Hündürlük
102 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 18.356 nəf. (1 yanvar 2019)[1]
Rəsmi sayt
Baltas rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Baltas rayonu (başq. Балтаc районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayonun inzibati mərkəzi Starobaltas kəndidir.

Coğrafi yerləşməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonun ərazisi 1598 km² təşkil edir. İqlimi mülayim kontinentaldır. Ərazisindən Bıstrıy Tanıp çayı axır. Ərazisində əsasən boz meşə və qara torpaqlar geniş sahə tutur. Enliyarpaqlı meşələr ərazisinin 21,6 % təşkil edir. Bölgədə neft (Şavyadinskoye, Stepanovski), gil (Baltaçevskoye, Yakşeevskoye, Seytyakovskoye) yataqları vardır.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Baltas rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhalinin sayı
2002 2008[2] 2009[3] 2010[4] 2012 2013[5]
24 695 23 569 23 345 21 623 20 889 20 385
2014[6] 2015[7] 2016[8] 2017[9]
19 791 19 521 19 196 18 981

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Baltas rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 51,1 %, tatarlar — 31,2 %, marilər — 12,6 %, ruslar — 2,5 %, udmurtlar — 2,3 %, digər millər — 0,3 %[10].

Siyahıya alınmaya görə milli tərkib:

İl başqırdlar tatarlar marilər
1970 74.9 % 5.6 %
1979 74 % 6 %
1989 22,1 % 59,2 %
2002 70 % 14,7 % 10,9 %
2010 51,1 % 31,2 % 12,6 %

İnzibati-ətazi vahidləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonda 15 kənd inzivati vahidliyinə 79 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ərazisinin böyük hissəsi kənd təsərrüfatına cəlb olunmuşdur. Taxılçılıq, kartof yetişdirilməsi, südlük-ətlik maldarlıq və donuzçuluq inkişaf etmişdir. Rayon ərazisindən BuraevoStarobaltsYuxarı Tatışlı magistralı keçir.

Sosial sfera[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon ərazisində 57 ümumtəhsil mərkəzi, 19 orta məktəb, peşəkar uçilişi, 30 kütləvi kitabxana, 43 klub, 6 xəstəxana, A. P. Çexov adına və "Şafronova" müalicəvi mərkəzi fəaliyyət göstərir. Burada tatar dilində "Baltas tannarı" tatar. Балтач таңнары adlı qəzet buraxılır.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан. 2019. S. 62.
  2. Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа Arxivləşdirilib 2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)
  3. Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года Arxivləşdirilib 2013-05-16 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində Arxivləşdirilmişdir.
  4. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан Arxivləşdirilib 2018-01-27 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.
  5. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) Arxivləşdirilib 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.
  6. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года Arxivləşdirilib 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.
  7. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года Arxivləşdirilib 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.
  8. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)
  9. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində Arxivləşdirildi.
  10. "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.