Boris Şapoşnikov

Boris Şapoşnikov
Boris Şapoşnikov
	rus. Борис Михайлович Шапошников
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	2 oktyabr 1882
Doğum yeri	Zlatoust, Ufa quberniyasıı, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	26 mart 1945 (62 yaşında)
Vəfat yeri	Moskva, SSRİ
Vəfat səbəbi	vərəm
Dəfn yeri	Kreml divarı nekropolu;
Vətəndaşlığı	Rusiya İmperiyası; SSRİ
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti	Rus
Qoşun növü	Rusiya İmperator Ordusu; Qızıl Ordu
Xidmət illəri	1901–1945
Rütbə	Marşal
Komandanlıq edib	M. V. Frunze adına Hərbi Akademiya, Rusiya Federasiyası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının Hərbi Akademiyası[d]
Vəzifəsi	Sovet İttifaqı Marşalı
Döyüşlər	Birinci dünya müharibəsi; Rusiya vətəndaş müharibəsi; Böyük Vətən müharibəsi
Təltifləri	Rusiya İmperiyası:; ; SSRİ:;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Boris Mixayloviç Şapoşnikov (rus. Борис Михайлович Шапошников; 2 oktyabr 1882^[1]^[2], Zlatoust^[d], Ufa quberniyası^[3] – 26 mart 1945^[3]^[1]^[…], Moskva, RSFSR, SSRİ^[3]) — rus və sovet hərb xadimi və nəzəriyyəçisi, Sovet İttifaqı Marşalı (1940), professor (1935)^[4].

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

1882-ci ildə Ufa quberniyasının Zlatoust şəhərində (indiki Çelyabinsk vilayəti), xidmətçi ailəsində içində doğulmuşdur. Atası Mixail Petroviç (1837-1912), Orenburq kazaklarından olmuş, xüsusi naymada xidmət etmişdir. Anası Pelageya Kuzminiçna müəllim işləmişdir. B.M. Şapoşnikov 1899-cu ildə Krasnoufimski Sənaye və Perm Real Məktəbini bitirmişdir.

Hərbi fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Boris Şapoşnikov Birinci dünya müharibəsində iştirak etmişdir. 1928-1931-ci illərdə Qızıl Ordunun Baş qərargah rəisi olmuşdur. Böyük Vətən müharibəsində Baş qərargah rəisi (1941, iyul—1942, may), xalq müdafiə komissarının müavini (1942, may—1943, iyun), Baş qərargah Hərbi Akademiyasının rəisi (1943—1945) olmuşdur^[5]. Sovet qərargah kadrlarının hazırlanmasında xüsusi xidmətləri olmuşdur. Boris Şapoşnikov 26 mart 1945-ci ildə Moskvada vəfat etmiş, Qırmızı meydanda Kreml divarı yaxınlığında dəfn olunmuşdur.

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

SSRİ poçt markası, 1982-ci il

Rusiya İmperiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

IV dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni (26.10.1914)
IV dərəcəli Müqəddəs Vladimir ordeni (02.11.1914)
III dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni (1915)
III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni (22.07.1916)
II dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni (01.11.1916)

SSRİ[redaktə | mənbəni redaktə et]

3 dəfə Lenin ordeni (31.12.1939, 03.10.1942, 21.02.1945)
2 dəfə "Qırmızı Bayraq" ordeni (14.10.1921, 03.11.1944)
Suvorov ordeni (22.02.1944)
2 dəfə "Qırmızı Ulduz" ordeni (15.01.1934, 22.02.1938)
"Fəhlə-Kəndli Qırmızı Ordusunun XX illiyi" yubiley medalı (22.02.1938)
"Moskvanın müdafiəsinə görə" medalı (01.05.1944)

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Горелик Я. М. Маршал Советского Союза Борис Михайлович Шапошников. Краткий очерк жизни и деятельности. — М., 1961.
Григорян А. М., Мильбах В. С., Чернавский А. Н. Политические репрессии командно-начальствующего состава, 1937—1938 гг. Ленинградский военный округ. — СПб.: Издательство Санкт-Петербургского университета, 2013. — 423 с. — ISBN 978-5-288-05282-8.
Лазарев С. Е. Социокультурный состав советской военной элиты 1931—1938 гг. и её оценки в прессе русского зарубежья. — Воронеж: Воронежский ЦНТИ — филиал ФГБУ «РЭА» Минэнерго России, 2012. — 312 с. — 100 экз. — ISBN 978-5-4218-0102-3.
Круглов А. И. Выдающийся военный деятель: К 110-летию Б. М. Шапошникова // Военная мысль : Военно-теоретический журнал. Печатный орган Министерства обороны Российской Федерации. — М.: Редакционно-издательский центр МО РФ, 1993. — № 1. — ISSN 0236-2058.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Шапошников Борис Михайлович на сайте Министерства обороны Российской Федерации (rus.)
Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза, 1898—1991.
Министерство обороны РФ. Начальники Общевойсковой Академии ВС РФ Arxivləşdirilib 2008-03-19 at the Wayback Machine.
Суржик Д. В. "Шапошников Борис Михайлович". Проект РВИО и ВГТРК «100 великих полководцев». 2013-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-29.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
↑ Boris Mikhailovich Shaposhnikov // TracesOfWar.
↑ ¹ ² ³ Шапошников Борис Михайлович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1987. С. 466.
↑ Захаров М.В. Ученый и воин, 2 изд., М., 1978


	Sovet İttifaqı Marşalları
	Kliment Voroşilov • Mixail Tuxaçevski • Aleksandr Yeqorov • Semyon Budyonnı • Vasili Blyuxer • Semyon Timoşenko • Qriqori Kulik • Boris Şapoşnikov • Georgi Jukov • Aleksandr Vasilevski • İosif Stalin • İvan Konyev • Leonid Qovorov • Konstantin Rokossovski • Rodion Malinovski • Fyodor Tolbuxin • Kirill Meretskov • Lavrenti Beriya • Vasili Sokolovski • Nikolay Bulqanin • Hovannes Baqramyan • Sergey Biryuzov • Andrey Qreçko • Andrey Yeryomenko • Kirill Moskalenko • Vasili Çuykov • Matvey Zaxarov • Filipp Qolikov • Nikolay Krılov • İvan Yakubovski • Pavel Batitski • Pyotr Koşevoy • Leonid Brejnev • Dmitri Ustinov • Viktor Kulikov • Nikolay Oqarkov • Sergey Sokolov • Sergey Axromeyev • Semyon Kurkotkin • Vasili Petrov • Dmitri Yazov

[_9de94b07c35a8353-1] ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_72df33dfab45d5d5-2] Boris Mikhailovich Shaposhnikov // TracesOfWar.

[_d0ec736fe2309ab4-3] ¹ ² ³ Шапошников Борис Михайлович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[4] Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1987. С. 466.

[5] Захаров М.В. Ученый и воин, 2 изд., М., 1978

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]