Boris Şapoşnikov
Boris Şapoşnikov | |
---|---|
rus. Борис Михайлович Шапошников | |
![]() | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri |
Zlatoust, Ufa quberniyasıı, ![]() |
Vəfat tarixi | (62 yaşında) |
Vəfat yeri |
Moskva, ![]() |
Vəfat səbəbi | vərəm |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı |
![]() ![]() |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Rus |
Qoşun növü |
Rusiya İmperator Ordusu Qızıl Ordu |
Xidmət illəri | 1901–1945 |
Rütbə |
![]() |
Komandanlıq edib | M. V. Frunze adına Hərbi Akademiya, Rusiya Federasiyası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının Hərbi Akademiyası[d] |
Vəzifəsi | Sovet İttifaqı Marşalı |
Döyüşlər |
Birinci dünya müharibəsi Rusiya vətəndaş müharibəsi Böyük Vətən müharibəsi |
Təltifləri | |
![]() |
Boris Mixayloviç Şapoşnikov (rus. Борис Михайлович Шапошников; 2 oktyabr 1882[1][2], Zlatoust[d], Ufa quberniyası[3] – 26 mart 1945[3][1][…], Moskva, RSFSR, SSRİ[3]) — rus və sovet hərb xadimi və nəzəriyyəçisi, Sovet İttifaqı Marşalı (1940), professor (1935)[4].
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
1882-ci ildə Ufa quberniyasının Zlatoust şəhərində (indiki Çelyabinsk vilayəti), xidmətçi ailəsində içində doğulmuşdur. Atası Mixail Petroviç (1837-1912), Orenburq kazaklarından olmuş, xüsusi naymada xidmət etmişdir. Anası Pelageya Kuzminiçna müəllim işləmişdir. B.M. Şapoşnikov 1899-cu ildə Krasnoufimski Sənaye və Perm Real Məktəbini bitirmişdir.
Hərbi fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Boris Şapoşnikov Birinci dünya müharibəsində iştirak etmişdir. 1928-1931-ci illərdə Qızıl Ordunun Baş qərargah rəisi olmuşdur. Böyük Vətən müharibəsində Baş qərargah rəisi (1941, iyul—1942, may), xalq müdafiə komissarının müavini (1942, may—1943, iyun), Baş qərargah Hərbi Akademiyasının rəisi (1943—1945) olmuşdur[5]. Sovet qərargah kadrlarının hazırlanmasında xüsusi xidmətləri olmuşdur. Boris Şapoşnikov 26 mart 1945-ci ildə Moskvada vəfat etmiş, Qırmızı meydanda Kreml divarı yaxınlığında dəfn olunmuşdur.
Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rusiya İmperiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
- IV dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni (26.10.1914)
- IV dərəcəli Müqəddəs Vladimir ordeni (02.11.1914)
- III dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni (1915)
- III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni (22.07.1916)
- II dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni (01.11.1916)
SSRİ[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 3 dəfə Lenin ordeni (31.12.1939, 03.10.1942, 21.02.1945)
- 2 dəfə "Qırmızı Bayraq" ordeni (14.10.1921, 03.11.1944)
- Suvorov ordeni (22.02.1944)
- 2 dəfə "Qırmızı Ulduz" ordeni (15.01.1934, 22.02.1938)
- "Fəhlə-Kəndli Qırmızı Ordusunun XX illiyi" yubiley medalı (22.02.1938)
- "Moskvanın müdafiəsinə görə" medalı (01.05.1944)
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Горелик Я. М. Маршал Советского Союза Борис Михайлович Шапошников. Краткий очерк жизни и деятельности. — М., 1961.
- Григорян А. М., Мильбах В. С., Чернавский А. Н. Политические репрессии командно-начальствующего состава, 1937—1938 гг. Ленинградский военный округ. — СПб.: Издательство Санкт-Петербургского университета, 2013. — 423 с. — ISBN 978-5-288-05282-8.
- Лазарев С. Е. Социокультурный состав советской военной элиты 1931—1938 гг. и её оценки в прессе русского зарубежья. — Воронеж: Воронежский ЦНТИ — филиал ФГБУ «РЭА» Минэнерго России, 2012. — 312 с. — 100 экз. — ISBN 978-5-4218-0102-3.
- Круглов А. И. Выдающийся военный деятель: К 110-летию Б. М. Шапошникова // Военная мысль : Военно-теоретический журнал. Печатный орган Министерства обороны Российской Федерации. — М.: Редакционно-издательский центр МО РФ, 1993. — № 1. — ISSN 0236-2058.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Шапошников Борис Михайлович на сайте Министерства обороны Российской Федерации (rus.)
- Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза, 1898—1991.
- Министерство обороны РФ. Начальники Общевойсковой Академии ВС РФ Arxivləşdirilib 2008-03-19 at the Wayback Machine.
- Суржик Д. В. "Шапошников Борис Михайлович". Проект РВИО и ВГТРК «100 великих полководцев». 2013-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-29.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ Boris Mikhailovich Shaposhnikov // TracesOfWar.
- ↑ 1 2 3 Шапошников Борис Михайлович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1987. С. 466.
- ↑ Захаров М.В. Ученый и воин, 2 изд., М., 1978
- 2 oktyabrda doğulanlar
- 1882-ci ildə doğulanlar
- 62 yaşında vəfat edənlər
- 26 martda vəfat edənlər
- 1945-ci ildə vəfat edənlər
- Kreml divarı yaxınlığındakı nekropolda dəfn olunanlar
- IV dərəcəli Müqəddəs Vladimir ordeninin kavalerləri
- II dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni kavalerləri
- III dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni kavalerləri
- IV dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni kavalerləri
- 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeninin kavalerləri
- "Lenin" ordeni ilə təltif edilənlər
- "Qırmızı bayraq" ordeni ilə təltif edilənlər
- Suvorov ordeni ilə təltif edilənlər
- "Qırmızı ulduz" ordeni ilə təltif edilənlər
- "Moskvanın müdafiəsinə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- Əlifba sırasına görə hərbi xadimlər
- Ufa quberniyasında doğulanlar
- Moskvada vəfat edənlər