Braziliya–Qazaxıstan münasibətləri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Qazaxıstan–Braziliya münasibətləri
Braziliya və Qazaxıstan
 Braziliya  Qazaxıstan

Qazaxıstan–Braziliya münasibətləri — Braziliya Respublikası ilə Qazaxıstan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Ölkələr Birləşmiş Millətlər TəşkilatınınÜmumdünya Ticarət Təşkilatının üzvüdür.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sovet İttifaqının dağılmasından qısa müddət sonra Braziliya 26 dekabr 1991-ci ildə Qazaxıstanın müstəqilliyini tanıyır[1]. Hər iki ölkə arasında diplomatik münasibətlər 22 sentyabr 1993-cü ildə qurulmuşdur. Başlanğıcda hər iki ölkənin nümayəndələri ilə yalnız Birləşmiş Millətlər Təşkilatında, beynəlxalq forumlarda görüşürdülər.

2006-cı ilin avqust ayında Braziliya Astanada bir səfirlik açır[2]. 2007-ci ildə Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev Braziliyaya rəsmi səfər edir. Səfər Braziliya Prezidenti Luis İnasio Lula da Silvanın 2009-cu ildə Qazaxıstana gəlməsi ilə qarşılıqlı olur. 2012-ci ilin oktyabrında Qazaxıstan Braziliyada daimi səfirlik açır.

Braziliya və Qazaxıstan davamlı inkişaf və ətraf mühitin qorunması məsələləri kimi qlobal məsələlərdə oxşar mövqeləri bölüşür. Braziliya Qazaxıstanın Ümumdünya Ticarət Təşkilatına daxil olmasını dəstəkləmiş və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasında daimi yer almaq iddiasına görə Qazaxıstanın dəstəyini almışdır[3].

Qazaxıstanda fəaliyyət göstərən bir neçə Braziliya şirkəti var. Üstəlik bir neçə digər Braziliya şirkəti Müstəqil Dövlətlər Birliyinə üzv ölkələrin bazarlarına ixrac etmək üçün bir yer yaratmaq istəyir. Qazaxıstanın əsas hava yolu şirkəti olan Air Astana, ondan çox Braziliya istehsalı olan Embraer təyyarəsinə sahibdir və onları istismar edir.

İqtisadi münasibətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qazaxıstan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin Gömrük Nəzarəti Komitəsinin məlumatına görə, 2017-ci ilin yanvar-oktyabr aylarında iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 108,8 milyon dollar[4] (Braziliyaya ixrac - 19,6 milyon dollar, Braziliyadan idxal - 89,2 milyon dollar) təşkil edib. 2016-cı ildə bu göstərici 181,9 milyon dollar (Qazaxıstan ixracatı - 25,8 milyon dollar, Braziliyadan idxal - 156,1 milyon dollar) olur. Braziliyanın Qazaxıstana ixrac etdiyi əsas məhsullar: şəkər, tütün, maşınlar və onlar üçün ehtiyat hissələri, inşaat materialları, portağal suyu, ət. Qazaxıstandan Braziliya ixracının əsas məhsulları: kükürd, ferrosilikon, plastik məhsullar, kauçuk və qara metallar.

Çoxtərəfli əməkdaşlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qazaxıstan və Braziliya arasındakı qarşılıqlı əlaqələr çoxtərəfli formatda getdikcə inkişaf edir. Ölkələr 2012-2015-ci illər üçün BMT İnsan Hüquqları Şurasına namizədliklərinə qarşılıqlı dəstək vermişlər. 2016-cı ilin oktyabr ayında Qazaxıstan, Braziliyanın 2017-2019-cu illər üçün BMT İnsan Hüquqları Şurasına namizədliyini dəstəkləmişdir. Qazaxıstanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü seçilməsindən sonra Braziliya Xarici İşlər Nazirliyi bir təbrik göndərir. Bu məktubda Qazaxıstanın xarici siyasət təşəbbüslərini və Qazaxıstan Respublikası Prezidentinin beynəlxalq səviyyədə qalma rolunu yüksək qiymətləndirir.

Diplomatik nümayəndəliklər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Braziliyanın Astanada səfirliyi var.

Qazaxıstanın Braziliada səfirliyi var.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Kazakhstan-Brazil relations". 2020-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-10.
  2. "Relations between Brazil and Kazakhstan (in Portuguese)". 2021-07-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-10.
  3. "Relações Brasil-Cazaquistão (in Portuguese)". 2021-07-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-10.
  4. "Arxivlənmiş surət". 2020-11-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-10.