Cəlal Abdullayev

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Cəlal Abdullayev
Cəlal Mehdi oğlu Abdullayev
Doğum tarixi
Doğum yeri Gürcüstan, Qarayazı rayonu, Nəzərli kəndi
Vəfat tarixi (79 yaşında)
Vəfat yeri Bakı
Dəfn yeri Xırdalan qəbiristanlığı
Atası Mehdi Abdullayev
Mükafatları "Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi" fəxri adı — 2000

Cəlal Abdullayev (azərb. Cəlal Mehdi oğlu Abdullayev‎; d. 30 dekabr 1930-cu il, Gürcüstan, Qarayazı rayonu, Nəzərli kəndi — ö. 20 may 2010-cu il, Bakı) — tənqidçi, ədəbiyyatşünas, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1981), filologiya elmləri doktoru (1974), professor (1976), Əməkdar müəllim (2000).[1][2][3]

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cəlal Abdullayev 30 dekabr 1930-cu il Gürcüstanın Qarayazı (indiki Qaradabani) rayonunun Nəzərli kəndində anadan olmuşdur. Həmin rayonun Kosalı kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra 1951–1956-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (BDU) filologiya fakültəsində təhsil almışdır.[1][3][4]

Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cəlal Abdullayev əmək fəaliyyətinə Bakı Dövlət Universitetinin Azərbaycan sovet ədəbiyyatı tarixi kafedrasında baş laborant kimi başlamışdır. O, aspiranturada təhsilini 1958–1961-ci illərdə almış və müəllim kimi fəaliyyət göstərmişdir.[2] Daha sonra kafedra müdiri vəzifəsinədək yüksəlmişdir.[1][3]

Abdullayev 1979-cu ildən ömrünün axırınadək Bakı Dövlət Univerisitetinin Müasir Azərbaycan Ədəbiyyatı kafedrasının müdiri olmuşdur.[2] Professor 1980-ci ildən universitetin böyük elmi şurasına üzv seçilmişdir. O, 1994–2001-ci ildən ixtisaslaşdırılmış doktorluq müdafiəsi şurasının sədri olmuşdur.[1][2][3]

Cəlal Abdullayev Azərbaycan ədəbiyyatında çağdaş ədəbi-nəzəri fikrin, ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslığın inkişafında əvəzsiz xidmətlər göstərib. Zəngin yaradıcılıq irsinə malik olan tədqiqatçının ədəbi-tənqidi axtarışları xalq ədəbiyyatının ilk qaynaqlarından tutmuş çağdaş ədəbiyyatın nəzəri problemlərinə qədər bir çox mühüm problemləri əhatə edib.

Onun tədqiqatlarında Xətib Təbrizi, Xaqani Şirvani, Nizami Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Füzuli, Mirzə Fətəli Axundzadə, Həsən bəy Zərdabi, Firidun bəy Köçərli, Seyid Hüseyn və başqa klassiklərin elmi-nəzəri və ədəbi-bədii irsi bu və ya digər şəkildə araşdırmaya cəlb olunub. Cəlal Abdullayevin elmi axtarışlarının əsas istiqaməti poeziya ilə bağlı olub. Tədqiqatçının poeziyaya həsr olunmuş məqalələrinin bir qismi "Lirika və zaman" (1982) adlı məqalələr toplusuna daxil edilib.

Səməd Vurğun aşiqi olan professor 1962-ci ildə "Səməd Vurğun və folklor" mövzusunda namizədlik işi, 1974-cü ildə isə "Səməd Vurğunun sənətkarlığı" mövzusunda doktorluq dissertasiyalarını müdafiə etmişdir. Cəlal Abdullayevin "Səməd Vurğunun poetikası" (1976), "Səməd Vurğunun sənət dünyası" (1986) monoqrafik tədqiqatları, çoxlu sayda məqalələri görkəmli şairin yaradıcılıq irsinin araşdırılmasına həsr edilib.[1][2][3]

Cəlal Abdullayev 2000–2001-ci illərdə xaricdə çıxan "Araz", "Xudafərin" jurnallarında məqalələri çıxmışdır. Bütün həyatı və elmi fəaliyyəti Bakı Dövlət Universiteti ilə bağlı olan Cəlal Abdullayevin ali məktəblərin humanitar fakültələri üçün hazırlanmış "Azərbaycan sovet ədəbiyyatı" və "Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı" dərsliyi xüsusi əhəmiyyət daşıyır.[1]

Vəfatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cəlal Abdullayev 2010-cu il mayın 20-də Bakı şəhərində dünyasını dəyişmiş, Xırdalan qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.[1]

Kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Səməd Vurğunun poetikası" (1976),
  • "Lirika və zaman" (1982)
  • "Səməd Vurğunun sənət dünyası" (1986)
  • "Azərbaycan sovet ədəbiyyatı" (1988)
  • "Hüseyn Cavid" (1997)
  • "Müasir Azərbaycan Ədəbiyyatı (dərslik)" (2007)[1][3][4]

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cəlal Abdullayev 2000-ci ildə Əməkdar müəlim fəxri adına layiq görülmüşdür.[1][2]

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Teymur Əhmədov. "Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)". Bakı: "Nurlar" NPM. 2011. 1056. ISBN 978 9952 460 06 3.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Cəlal Abdullayev. "Əsərləri" (PDF). I. Bakı: Çaşıoğlu. 2010. səh. 5.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Azərbaycan Yazıçılar Birliyi. "Cəlal Abdullayev" (azərb. ‎). anl.az. 20 iyun 2019 tarixində arxivləşdirilib.b
  4. ↑ 4,0 4,1 Abdulla Abbasov. "Cəlal müəllimlə fəxr etməyə dəyər" (azərb. ‎). anl.az. 30 dekar 2016 tarixində arxivləşdirilib.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Cəlal_Abdullayev&oldid=7083210"