Cərrahilik
Jump to navigation
Jump to search
Cərrahilik (osm. جراحية) bir İslam təriqəti, Xəlvətiyyənin qolu olan Ramazaniyyənin alt şöbəsi. Cərrahilik adını qurucusu olan Nurəddin Məhəmməd ibn Abdullah ər-Rumi əl-İstanbuli əl-Cərrahidən alır. 17-ci əsrin sonlarında qurulmuş olan Cərrahi təriqəti, qədim İstanbulun ən çox yayılmış təriqətlərindən biri idi.
Qədim Cərrahi təkkələri[redaktə | əsas redaktə]
30 noyabr 1925 tarixində Təkkə və zaviyələrin bağlanmasına dair qanun qüvvəyə mindiyində, İstanbulda olan Cərrahi təkkələri bunlar idi:
- Arif Dədə Təkkəsi, Üsküdar, Məhməd Ağa Camii
- Çaylaqzadə Təkkəsi, Nuruosmaniyyə
- Halil Nizaməddin Təkkəsi, Ədirnəqapı, Acıçeşmə
- İplikçi Təkkəsi, Otluqçu Yoxuşu
- Qarabaş Təkkəsi, Rumelihisarı
- Qaragöz Təkkəsi, Silivriqapı
- Nurəddin Cərrahi Təkkəsi, Qaragömrük (Asitanə)
- Sərtarikzadə Təkkəsi, Eyyub Nişancası
- Sərtarikzadə Təkkəsi, Fatih, Qumrulu Məscid yanı
- Şeyz Əli Təkkəsi, Otlaqçılar
- Tameşvar Təkkəsi, Eyyub
- Yağcızadə (Balaban) Təkkəsi, Üsküdar, Balaban Körpüsü
- Yəsarizadə (Ordu Şeyxi) Təkkəsi, Sofular
- Ulduz Dədə Təkkəsi, Bağçaqapı, Ulduz Hamamı yanı
Cərrahi şeyxləri[redaktə | əsas redaktə]
Cərrahi təriqətinin asitanə postnişinlərinin adları belə idi:
- Nurəddin Cərrahi (1678-1720)
- Süleyman Vəliyüddin Əfəndi (1673-1745)
- Məhməd Hüsaməddin Əfəndi (1675- 1754)
- Sərtarikzadə Məhməd Əmin Əfəndi (1686-1758)
- Seyid Əbdüləziz Əfəndi (1700-1760)
- Yəhya Şərafəddin Əfəndi (1650-1770)
- Abduşşəkur Əfəndi (1686-1773)
- İbrahim Əfəndi (1697-1779)
- Morevi Məhməd Əmin Əfəndi (1730-1794)
- Abdurrəhman Hilmi Əfəndi (1688-1800)
- Məhməd Sadıq Əfəndi (1738-1800)
- Hafiz Mustafa Əfəndi (1715-1804)
- Qadı Məhməd Əfəndi (1742-1805)
- Məhməd Arif Dədə (1747-1822)
- Əbdüləziz Zihni Əfəndi (1798-1853)
- Yəhya Qalib Həyati Əfəndi (1832-1897)
- Məhməd Rza Yaşar Əfəndi (1845-1912)
- İbrahim Fəxrəddin Əfəndi (1886-1966)
- Müzəffər Ozaq (1916-1985)
- Səfər Dal (1926-1999)
- Ömər Tuğrul İnançər (1946-...)
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
- Cərrahi təriqətinin Nyu-York şöbəsi
- Cərrahi təriqətinin Kanada şöbəsi
- Cərrahi təriqətinin Argentina şöbəsi Arxivləşdirilib 2005-12-30 at the Wayback Machine
- Cərrahi təriqətinin Çikaqo şöbəsi Arxivləşdirilib 2005-04-09 at the Wayback Machine
- Cərrahi təriqətinin Los-Anceles şöbəsi Arxivləşdirilib 2014-07-14 at the Wayback Machine
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- Cərrahilik: Hz. Pir Nurəddin Cərrahi və Cərrahi Təriqəti, Məhməd Camal Öztürk, "Gelenek" Nəşriyyatı, 2004, ISBN 9758861263
- Gönül Cərrahı Nurəddin Cərrahi və Cərrahiler, Mustafa Özdamar, "Kırk Kandil" Yayınevi, 2011, ISBN 9758225332
- Anadolu Ərənləri, Nəzihə Araz, "Özgür" Nəşriyyatı, ISBN 9754471193
- Təsəvvüf Tarii, Məhməd Əli Ayni, "Kitabevi" Nəşriyyatı, ISBN 9757321026
- Təkkələr və Zaviyələr, Mustafa Qara, "Dergah" Nəəşriyyatı, 2013, ISBN 9759954406
- Təsəvvüf və Təriqətlər Tarixi, Mustafa Qara, "Dergah" Nəşriyyatı, 2013, ISBN 9759953379
- İslamda Məzhəblər və İnanç Yolları Ansiklopediyası, "Güneş" Qəzet Nəşriyyatı
- İstanbul Mədəniyyət və Sənət Ansiklopediyası, "Tercüman Gazetesi Kültür" Nəşriyyatı, 1983