Ceyms Çedvik
 | |
|---|---|
| ing. James Chadwick | |
 Ceyms Çedvik | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Mançester, İngiltərə |
| Vəfat tarixi | 24 iyul 1974 (82 yaşında) |
| Vəfat yeri | Kembric, İngiltərə |
| Vətəndaşlıq |
 İngiltərə |
| Milliyyəti | ingilis |
| Elm sahəsi | fizika |
| İş yeri | Mançester Universiteti |
| Elmi dərəcəsi | MSc (1912) və Fəlsəfə dоktоru (iyun 1921) |
| Alma mater | Kembric Universiteti |
| Elmi rəhbəri | Ernest Rezerford |
| Tanınmış yetirmələri | Ernest Pollard, Moris Qoldhaber |
| Tanınır | Neytronun aşkarlanması, MAUD Komitəsi Hesabatı, Manhattan Layihəsi |
| Mükafatları |
Kral Cəmiyyətinin üzvü
|
 Ceyms Çedvik Vikianbarda |
|
Ceyms Çedvik (20.10.1891, Mançester – 24.7.1974) — ingilis fiziki, London Kral Cəmiyyətinin üzvü (1927). Nobel mükafatı laureatı (1935). Ernest Rezerfordun şagirdi.[1]
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
Mançester və Kembric universitetlərini bitirmişdir. Kembric Universitetində dərs demiş və Kavendiş laboratoriyasının direktor müavini (1923– 35), Liverpul Universitetinin professoru (1935–48) olmuşdur. Əsas işləri atom nüvəsi fizikasına aiddir. 1914-cü ildə beta-şüalanmanın kəsilməz enerji spektrini kəşf etmişdir. İlk işləri radioaktiv liyə həsr olunmuşdur.[1]
Fəaliyyəti[redaktə | əsas redaktə]
1920-ci ildə eksperimental olaraq nüvənin yükünün elementin sıra nömrəsinə bərabər olmasını təsdiq etmişdir. Alfa-zərrəciklərin təsiri altında elementlərin çevrilməsini (Ernest Rezerfordla birlikdə) və qamma-kvantlarla elektron-pozitron cütünün əmələ gəlməsini öyrənmişdir (P. Blekket və C. Ok kialini ilə birlikdə). Çedvikin ən böyük xidmətlərindən biri, berillium hədəfi alfa-hissəciklər seli ilə şüalandırarkən neytronu kəşf etməsidir (1932). 1934–35-ci illərdə əməkdaşı M. Qoldhaberlə birlikdə qamma-kvantların təsiri altında deytronun neytron və protona fotodissosiasiyasına aid təcrübələr qoymuşdur. 1943–45-ci illərdə Los-Alamos (ABŞ) laboratoriyasında atom bombasının layihəsi üzərində işləyən ingilis alimləri qrupuna rəhbərlik etmişdir.[1]
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Çedvik// Büssel – Çimli-podzol torpaqlar / baş red. M.K. Kərimov. — Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2014. — 25 cilddə. — V cild. — Səhifələrin sayı: 592. — Səh.: 483. — 25 000 nüsx. — ISBN 978-9952-441-10-9.
