Cizak (şəhər)

Cizak
Ölkə	Özbəkistan
Status	Cizzəx vilayəti
Koordinatlar	40°7′0″N 67°51′0″E / 40.11667°N 67.85000°EKoordinatlar: 40°7′0″N 67°51′0″E / 40.11667°N 67.85000°E
İlk məlumat	10-cu əsr
Sahəsi	210 km²
Mərkəzin hündürlüyü	378 m
Əhalisi	148,850 nəfər (2009)
Sıxlığı	710 nəf./km²
Saat qurşağı	UTC+05:00
Telefon kodu	(+998) 72
Poçt indeksi	130100-130117
Poçt indeksləri	130100
Nəqliyyat kodu	25-29
Rəsmi sayt	http://jizzax.uz/uz/

Cizak – Özbəkistanın şərqində şəhər. Cizak vilayətinin mərkəzi.^[1]

Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]

Əhalisi 159,5 min (2007).^[1]

Coğrafiyası[redaktə | əsas redaktə]

Sanzar çayı sahilində, 460 m hündürlükdə, Böyük Özbəkistan yolu üzərindədir. Nəqliyyat qovşağı. Orta Asiyanın ən qədim ticarət məskənlərindən birinin yerində meydana gəlmişdir.^[1]

Tarixi[redaktə | əsas redaktə]

8-ci əsrdə divarla əhatələnmişdir (dəfələrlə bərpa edilmişdir). Ərəb istilasına dək (8-ci əsr) Ustruşana tarixi vilayətinin iri şəhəri idi. 16-cı əsrdən Buxara xanlığının, sonra Buxara əmirliyinin tərkibində olmuşdur.^[1]

Memarlığı[redaktə | əsas redaktə]

Orta əsr qalalarından Bizlərtəpə, Urdatəpə və Qalatəpənin (11–12-ci əsrlər) xarabalıqları, qədim hamamlar (16–17-ci əsrlər), mədrəsə (1860) qalmışdır. Pedaqoji (1974) və politexnik (1992) institutlar; dünyaşünaslıq muzeyi, musiqili-dram teatrı (1950) var.^[1]

Sənayesi[redaktə | əsas redaktə]

Vilayətin iri sənaye və mədəniyyət mərkəzidir. Yeyinti (ət kombinatı, süd zavodu), yüngül (trikotaj, tikiş və s.) sənaye, kənd təsərrüfatı, maşınqayırması müəssisələri fəaliyyət göstərir. Polietilen örtüklər, qaz ötürül məsi üçün polietilen borular, tikinti materialları (o cümlədən irriqasiya kanalları üçün üzlük və s.) istehsal edilir. Evtikmə kombinatı; akkumulyator, pambıqtəmizləmə zavodları və s. fəaliyyət göstərir. Şəhərin yaxınlığından Daşkənd–Cizak– Buxara qaz kəməri keçir.^[1]