Con Miln

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Con Miln
Doğum tarixi
Doğum yeri
Vəfat tarixi (62 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi Nefrit (xəstəlik)
İş yeri
Təhsili
Üzvlüyü
Mükafatları 3-cü dərəcəli "Doğan günəş" ordeni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Con Miln (ing. John Milne; 30 dekabr 1850, Liverpul31 iyul 1913, Şide[d], Cənub-Şərqi İngiltərə[d]) – Britaniya seysmoloqu. "Yaponiya seysmologiyasının atası" hesab olunur.[1] O, müasir seysmoqrafı inkişaf etdirmiş və seysmoloji stansiyaların yaradılmasını təbliğ etmişdir.[2]

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

İlk illəri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Con Miln 1850-ci ildə Liverpul şəhərində doğulmuşdur.[1] Con Miln və Emma Tvikross cütlüyünün oğlu idi.[3] London Universitetinin Kinqs Kollecindən məzun olmuş, Kral Mədən Məktəbində geologiya və mineralogiya təhsili almışdır.[1] O, gənc yaşlarından etibarən səyahətə maraq göstərmiş, İslandiyada yerləşən Vatnayyokyudl buz təbəqəsinə təhlükəli səyahət etmişdir.[3]

Miln Almaniya və Böyük Britaniyada mədən mühəndisi işlədikdən sonra Kanadaya köçərək iki il boyunca Nyufaundlend və Labradorun təbii ehtiyatlarını araşdırmışdır.[3] Funk adasını ziyarət edərək Pinguinus impennis növündən olan pinqvinlərə aid böyük skelet kolleksiyası toplamışdır.[3] 1874-cü ildə Çarlz Tilston Bekenin başçılıq etdiyi Misir və şimal-qərbi Ərəbistan ekspedisiyasının geoloqu olmuşdur.[2]

Yaponiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Miln Yaponiya hökumətinin dəvəti ilə 1876-cı ildə Tokioya gəlmişdir.[3] Yaponiyaya səyahəti 11 ay davam etmiş, bütün Monqolustanı dəvə belində keçmişdir.[3] Tokio Universitetinin tərkibində geologiya, eləcə də, mədənçilik dərsləri deməyə başlamışdır.[1]

22 fevral 1880-ci ildə Yokohamada baş verən zəlzələdən sonra Yaponiya Seysmologiya Cəmiyyətini və onun "Transactions of the Seismological Society of Japan" jurnalını yaratmışdır.[1] Onun hazırladığı seysmoqraf Yaponiyadakı müşahidə postlarında istifadə olunmuşdur.[1] O, Yaponiya boyunca səyahət edərək 968 seysmoloji stansiyanın əsasını qoymuş və Yaponiyada baş verən zəlzələləri tədqiq etmişdir.[2] Yaponiyada e.ə. 265-ci ildən etibarən baş vermiş bütün zəlzələlərin kataloqunu tərtib etmişdir.[4] Yaponiyada Hakodate keşişi olan Horikava Noritsunenin qızı olan Tone Noritsune ilə evlənmişdir.[3]

Qayıdışı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Miln 1894-cü ildə həyat yoldaşı ilə birlikdə İngiltərəyə qayıtmış və Vayt adasının Nyuport şəhəri yaxınlığında özəl seysmoloji stansiya yaratmışdır.[2] Burada yapon köməkçisi Şinobu Hirota ilə fəaliyyət göstərmişdir.[3] 1906-cı ildə seysmik dalğaların Yer kürəsi boyunca sürətini ölçmək istəsə də, uğursuz olmuşdur.[2] Britaniya Assosiasiyasının Seysmologiya Komitəsinin katibi olmuş, müşahidə stansiyaları şəbəkəsi qurmuşdur.[2] "Zəlzələlər" (1883) və "Seysmologiya" (1898) başlıca əsərləridir.[2]

Təltifləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Miln 1895-ci ildə Yaponiya hökuməti tərəfindən "Doğan günəş" ordeni ilə təltif olunmuşdur.[1] 1887-ci ildə London Kral Cəmiyyətinə qəbul edilmişdir.[3] 1894-cü ildə London Geologiya Cəmiyyətinin Layel medalını, 1908-ci ildə isə Kral medalını qazanmışdır.[3]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). V cild (Libr–Nijo). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 175. ISBN 0-87011-625-8. İstifadə tarixi: 17 noyabr 2022.
  • Gillispie, Charles Coulston. Dictionary of Scientific Biography (ingiliscə). IX. Charles Scribner's Sons. 1981. səh. 406-407. ISBN 0-684-16967-3. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2023.