Parlaq dovşanalması
| Cotoneaster lucidus | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Cotoneaster lucidus | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Cotoneaster lucidus (lat. Cotoneaster lucidus) - gülçiçəyikimilər fəsiləsinin dovşanalması cinsinə aid bitki növü.
Mündəricat
Təbii yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Şərqi Sibirdə (Altay dağları) yayılmışdır.
Botaniki təsviri[redaktə | əsas redaktə]
Hündürlüyü 2-3 m, çətirinin diametri 2,5 m-dək olan, yarpağı tökülən, düz dayanan, enli, sıx budaqlı koldur. Zoğları əvvlcə sıx tükcüklü, sonra çılpaq, çəhrayı-qonurdur. Yarpaqların uzunluğu 2-7 sm, yumurtavari, ellipsvaridən ovaladək, yumru bünövrəli, ucu biz, üstü parlaq, çılpaq, çox tünd yaşıl, alt tərəfi tutqun, yapışıq və cod tükcüklü, payızda qırmızı - bənövşəyi və açıq qonurdur. Mayda-iyunda 30 gün çiçəkləyir. Çiçəkləri xırda, çəhrayı-ağ, 5-15 ədəd seyrək qalxanlarda yerləşir. Kasacığı çılpaq və ya təxminən çılpaqdır. Ləçəkləri düz dayanan, xırda, əks-yumurtavaridir. Meyvələrin diametri 0,9-1 sm, şarşəkilli, parlaq, qara, 2-4 çəyirdəkli, uzun müddət tökülmür. Meyvələri sentyabrda yetişir.
Ekologiyası[redaktə | əsas redaktə]
-340C şaxtaya davamlıdır. Torpağa tələbkar deyil.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Naxçıvan MR təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi[redaktə | əsas redaktə]
Mədəni şəraitdə 1840-cı ildən becərilir. Budanmanı yaxşı keçirir. Canlı hasarların salınmasında əlverişli növlərdən biridir.
Məlumat mənbəsi[redaktə | əsas redaktə]
- Tofiq Məmmədov (botanik) "Azərbaycan Dendroflorası IV cild": Bakı: "Elm"-2018. http://dendrologiya.az/?page_id=112
- Azərbaycanın ağac və kolları. Bakı: Azərb.SSR EA-nın nəşriyyatı, 1964, 220 s.
- Əsgərov A.M. Azərbaycanın ali bitkiləri.Azərbaycanın florasının konspekti II cild. Bakı: Elm, 2006,283 s.
- Talıbov T.H.,İbrahimov Ə.Ş.Naxçıvan Muxtar Respublikası florasının taksonomik spektri. Naxçıvan:Əcəmi,2008,350s.
- Гроссгейм А.А. Флора Кавказа. Баку: Аз. ФАН, 1939, т.1.401с.
- Гроссгейм А.А. Флора Кавказа. Баку: Аз. ФАН, 1962 т.6.378с.
- Дерувья и кустарники СССР.М.Л.: АН СССР, 1960 Т.5.543с.
- "Abşeronun ağac və kolları".Bakı: "Elm və təhsil", 2010.
- "Azərbaycan Dendroflorası IV cild": Bakı: "Elm"-2018.
