Dünyanın möcüzələri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search

Dünyanın möcüzələri

Herodota görə üç möcüzə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bəlkə də ilk belə siyahı eramızdan əvvəl V əsrdə Herodot tərəfindən tərtib edilmişdir. Yazılarında "tarixin atası" antik zamanlarda İon mədəniyyətinin mərkəzi olan Samos adasının üç möcüzəsini sadalayır. Həmən möcüzələr bunlardır[1]:

  • Evpalin tuneli (Samos akveduku) — (bir kilometr uzunluğunda su kəməri şəhəri təmiz su ilə təmin edirdi)
  • Adanın limanındakı damba — (sahilləri qorumaq üçün nəzərdə tutulmuşdur, günümüzə qədər qalmamışdır)
  • Heraion — Samos adasındakı Hera ilahəsinin məbədi

Antik dünyanın yeddi möcüzəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təqribən eramızdan əvvəl III əsrdə dünyanın yeddi möcüzəsindən ibarət klassik bir siyahı meydana gəldi:

Müasir dünyanın yeddi möcüzəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

2001-ci ildə qeyri-kommersiya təşkilatı New Open World Corporation tərəfindən dünyanın müasir yeddi möcüzəsini ortaya çıxarmaq üçün hazırlanmış bir layihə başladıldı. Eyni zamanda, memarlıq və təbiət möcüzələrini ayrılıqda müəyyənləşdirməyə qərar verildi. Birinci kateqoriya üzrə qaliblər 7 iyul 2007-ci ildə elan edildi[2]. İkinci kateqoriya üzrə qaliblər 2011-ci ildə elan edildi[3].

Dünyanın süni möcüzələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adı Qitə Yer Təsvir
Kolizey Avropa İtaliya Roma, İtaliya
Colosseum in Rome, Italy - April 2007.jpg
Böyük Çin səddi Asiya Çin Çin Xalq Respublikası
GreatWallNearBeijingWinter.jpg
Maçu Piçu Cənubi Amerika Peru Peru
Machu Picchu, Peru (2018).jpg
Petra Asiya İordaniya İordaniya
Petra Jordan BW 37.JPG
Tac Mahal Asiya Hindistan Aqra, Hindistan
Taj Mahal in March 2004.jpg
İsa Məsihin heykəli Cənubi Amerika Braziliya Rio-de-Janeyro, Braziliya
Cristo Redentor Rio de Janeiro 2.jpg
Çiçen-İtsa Şimali Amerika Meksika Yukatan yarımadası, Meksika
El Castillo, Chichén Itzá.jpg
Giza piramidaları (fəxri namizəd) Afrika Misir Misir
All Gizah Pyramids.jpg

Dünyanın təbii möcüzələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adı Tipi Yeri Təsviri
Amazon çayı и Amazon cəngəllikləri Çay
Ərazi
 Boliviya
 Braziliya
 Venesuela
 Qayana
 Kolumbiya
 Peru
 Surinam
 Fransa Qvianası
 Ekvador
River in the Amazon rainforest.jpg
Halonq buxtası Buxta (körfəz)  Vyetnam Ha Long Bay.jpg
İquasu (şəlalə) Şəlalə  Argentina
 Braziliya
Cataratas027.jpg
Çejudo adası Ada  Cənubi Koreya Hallasan 2.jpg
Komodo (Milli parkı) Milli Park  İndoneziya Komodo-dragon-1.jpg
Puerto-Prinsesa Yeraltı Çayı Milli Parkı Karst mağarası  Filippin Puerto Princesa Underground River.jpg
Tafelberq dağı (afrik. Tafelberg,ing. Table Mountain) Milli park  Cənubi Afrika Respublikası Table mountain.JPG

Dünyanın Yedi Təbii Möcüzəsi (CNN)[redaktə | mənbəni redaktə et]

1997-ci ildə CNN kompaniyası özünün təbii möcüzələr siyahısını hazırladı[4].

Adı Yerləşdiyi ərazi Təsviri
Böyük Kanyon  ABŞ, Arizona
EagleRock.jpg
Böyük Sədd rifi  Avstraliyanın şimal-şərq sahilləri
Barriere-Riff.jpg
Rio-de-Janeyro limanı  Braziliya
Copacabana (Rio de Janeiro) 330.jpg
Comolunqma (Everest)  Nepal,
 ÇXR Çin
Everest kalapatthar crop.jpg
Qütb parıltısı Yerin atmosfer qatı
Polarlicht 2.jpg
Parikutin (vulkan)  Meksika
Paricutin 30 613.jpg
Viktoriya şəlaləsi  Zambiya,
 Zimbabve
Victoriafälle.jpg

BBC-dən Dünyanın 80 möcüzəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

2005-ci ildə BBC telekanalı, "Dünyanın 80 möcüzəsi" (ing. Around the World in 80 Treasures) ümumi başlığı altında efirə sənədli filmlər seriyası buraxdı. Seçilmiş sənət və memarlıq əsərləri sırasına Perudakı Naska xətləri, Pasxa adasındakı Moai daş heykəlləri, ABŞ-dakı Azadlıq heykəli, İndoneziyada dünyanın ən böyük Buddist kompleksi Borobudur, Çində İmperator Yasaq şəhəriTerrakota ordusu, Hindistanda Minakşi məbədi, İranda Persepolis, Liviyada Leptis-Maqna, Yunanıstanda Parfenon, Rusiyada Solovetski adaları və digər möcüzələr də daxildir.

Sualtı dünyanın möcüzələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

CEDAM Internationala görə[5] WebUrbanistə görə[6][7]
Palau Palauda sualtı dünya Misir İsgəndəriyyənin sualtı xarabalıqları
Braziliya Braziliya sədd rifi Hindistan Kambey körfəzi, Hindistan
Avstraliya Böyük Sədd rifi Tailand Pxayao gölü, Tailand
Dərin sualtı yarğanlar Yaponiya Yonaquni, Yaponiya
Ekvador Qalapaqos adaları Kuba Havana, Kuba
Rusiya Baykal gölü İrkutsk vilayəti, Rusiya
Qırmızı dənizin şimalı Asiya

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Перевод с английского С. Г. Загорской, М. А. Калининой, Д. А. Колосовой 70 чудес зодчества Древнего мира: Как они создавались? = The Seventy Wonders of the Ancient World. The Great Monuments and How They Were Built. — M: Издательство Астрель, 2004. — 304 с. — ISBN 5-271-10388-9.
  2. Семь чудес, не считая Кремля Arxivləşdirilib 2016-05-02 at the Wayback Machine — «Газета», 07.06.2007.
  3. Семь Чудес Природы Arxivləşdirilib 2014-12-04 at the Wayback Machine — inPath.ru.
  4. The Seven Wonders of the Natural World Arxivləşdirilib 2015-05-13 at the Wayback Machine — CNN.
  5. Семь подводных чудес света — Информационно-новостной портал Gazeta_lv.
  6. 7 Submerged Wonders of the World Arxivləşdirilib 2014-12-05 at the Wayback Machine — WebUrbanist.
  7. 7 подводных чудес света Arxivləşdirilib 2013-06-10 at the Wayback Machine — РБК

Ədəbiyyat siyahısı[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Ash, Russell. Great Wonders of the World. Dorling Kindersley. 2000. ISBN 978-0-7513-2886-8.
  • Cox, Reg; Morris, Neil; Field, James. The Seven Wonders of the Medieval World (Library). Chelsea House Publications. 2000. ISBN 0-7910-6047-0.
  • Cox, Reg; Morris, Neil. The Seven Wonders of the Modern World (Library). Chelsea House Publications. 2000. ISBN 0-7910-6048-9.
  • D'Epiro, Peter; Pinkowish, Mary Desmond. What Are the Seven Wonders of the World? and 100 Other Great Cultural Lists. Anchor. 1998. ISBN 0-385-49062-3.
  • Morris, Neil. The Seven Wonders of the Natural World. Chrysalis Books. 2002. ISBN 1-84138-495-X.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]