Dağəmələgəlmə

Dağəmələgəlmə
Elm	Geologiya

Dağəmələgəlmə - dağların yaranması ilə nəticələnən tektonik və aşınma proseslərinin məc­mu­su. Bəzən dağəmələgəlmə səhvən qırışıqlıq prosesinin bilavasitə nəticəsi kimi başa düşülür. Xarici ədəbiyyatda (xüsusilə alman ədəbiy­yatında) orogenez (dəğəmələgəlmə) məvhumu həm dağəmələgəlmə və həm də qırışıqlıq prosesi kimi başa düşülür. Qırışıqəmələgəlmə heç də ani yox, uzun sürən prosesdir. Yeni geoloji təsəvvürlərə görə, dağəmələgəlmə qırışıqlıq prosesi ilə əlaqədar deyildir və o, bir plitənin (və ya mikroplitənin) digərinin altına gömülməsi (subduksiya) nəticəsində yaranır və bu proses  nə qədər intensiv baş verirsə, dağəmələgəlmə də bir o qədər güclü təzahür edir. Məsələn: Himalay dağları. Burada qırışıqlığın xeyli olmasına baxmayaraq, dün­yanın ən uca zirvəsi (Comolunqma) Hindistan plitəsinin Himalayın altına gömülməsi nəticəsində 8848 m yüksəkliyə qalx­mışdır.

Həmçinin bax

• Dağ
• Tektonika
• Aşınma
• Qırışıqlıq
• Himalay dağları
• Comolunqma

Mənbə

Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006. — Səhifələrin sayı: 679.