Dövləkən rayonu

Vikipediya, azad ensiklopediya
(Davlekanovski rayonu səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Rayon
Dövləkən rayonu
Дәүләкән районы
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb

54°13′00″ şm. e. 55°01′59″ ş. u.


Ölkə
İnzibati mərkəz Davlekonovo
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 20 avqust 1930
Sahəsi 1907,31[1] km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 39.450 nəf. (1 yanvar 2019)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 34768
Poçt indeksi 4534ХХ
Rəsmi sayt
Dövləkən rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Dövləkən rayonu (başq. Дәүләкән районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayonun inzibati mərkəzi Dövləkən şəhəridir.

Coğrafi yerləşməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Başqırdıstanın cənub-qərbində yerləşir. Rayonun ərazisi 1 907 km² təşkil edir. İqlimi mülayim-kontinental, isti və quraqdır. Ərazisindən Dim, Kiçik Üydürək, Ürşək çayları axır. Burada Asılıkul gölü yerləşir. Torpaq örtüyü əsasən qaradır. Güçlü küləklərə məruz qalır. Ərazisindən neft, gil, qum, qum-çınqıl qarışı çıxarılır. Rayonun ən gözəl və görməli yerlərindən biri Asılıkuldur. Başqırdıstanın mirvarisi hesab edilir. 1993-cü ildə milli park statusu almışdır.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aurqazin rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Davlekanovski rayonu ərazisinin milli tərkibi: başqırdlar — 36,3 %, ruslar — 36,1 %, tatarlar — 17,5 %, çuvaşlar — 3,4 %, ukraynalılar — 3,3 %, digər millər — 3,4 %[3].

İnzibati-ətazi vahidləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonda 16 kənd inzivati vahidliyinə 92 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aqrar-sənaye rayonudur. Dövləkəndə yeyinti və yüngül sənaye sahələri inkişaf etmişdir. Burada dəmir-beton məmulatları hazırlanır və kənd təsərrüfatı texnikası təmir edilir. Dövləkən süd və kərpiç zavodları fəaliyyət göstərir. Ətlik-südlük istiqamətli maldarlıq, qoyunçuluq və donuzçuluq inkişaf etmişdir. 162,4 min ha ərazi (rayonun 85,2 % ərazisi) kənd təsərrüfatına cəlb edilmişdir. Bunun 34,6 min hektarı otlaq sahəsidir. Meşələr rayonun 5,2 % ərazisini tutur.

Nəqliyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon ərazisindən ÇelyabinskMoskva və regional Şişmə — Qırğız-Meyəkə və Büzdək— Tolbazı avtomagistralı keçir.

Sosial sfera[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon ərazisində 52 ümumtəhsil mərkəzi, 14 orta məktəb, Davlekanovo peçəkar uçilişi, 28 kütləvi kitabxana, 52 klub, mərkəzi rayon xəstəxanası fəaliyyət göstərir. Burada rus və başqırd dillərində «Asılıkul» — «Balkantau» qəzetləri buraxılır.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Республика Башкортостан. Общая площадь земель муниципального образования". 2020-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-11.
  2. Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан. 2019. S. 62.
  3. "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.