Diazonium duzları

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin

Diazonium duzları - ümumi formulu - Ar-N2Hal (Hal adətən Cl olur). Diazonium duzları (dördlü ammonium duzları kimi) aşağıdakı kimi yazılır:

  • C6H5N+≡N Cl-
Fenildiazonium kationu

Alınması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Diazonium duzlarının alınmasının bir neçə üsulu vardır. Ancaq praktiki əhəmiyyəti kəsb edən bir üsul-aromatik aminlərin diazolaşdırılması reaksiyasıdır.

Diazonium duzları olduqca davamsız birləşmələrdir. Buna görə onlarla aparılan reaksiyalar olduqca aşağı temperaturlarda (0...25oC) aparırlar. Diazonium duzları suda yaxşı həll olur, ancaq quru halda partlayış təhlükəsi vardır.

Diazonium duzlarının reaksiyaları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Diazonium duzları çox maraqlı maddə olub, aminlərdən ən müxtəlif maddələrin alınması üçün geniş imkanlar verir. Reaksiyaları iki müxtəlif qrupa bölmək olar: azotun ayrılması və azotun ayrılmaması ilə gedən reaksiyalar.

Alkoksilləşmə:

Şiman reaksiyası:

Zandmeyer reaksiyası:

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • S.F.Qarayev, U.B.İmaşev, G.M.Talıbov, "Üzvi kimya", Bakı-2003.
  • Химическая энциклопедия. - Т.2. - М.: Советская энциклопедия, 1990