Dillərin genetik təsnifatı

Dünyada danışılan dillərin hamısı bir Dil Ailəsinə mənsubdur. Ən doğru təsnif etmə, kökə görə edilmiş olan 'dil ailələri' təsnif etməsidir. Yəni eyni dil ailəsinə mənsub dillərin, eyni kökdən, bəlkə də eyni primitiv dildən törədiyi qəbul edilir.

Çoxu dilin yazılı tarixi çox qısa olduğu üçün, çox az dilin qəti kökü bilinməkdədir. Dil ailələrinin təyin olunması, uzun elmi işlər nəticəsində mümkün olmuşdur.

Dil ailələri ağac sxemi olaraq göstərildikləri üçün özlərinə dil ağacı da deyilir. Bu səbəblə, alt hissələrinə də dil qolları deyilir. Bəzi dillər, heç bir ola bağlı deyildirlər və buna görə onlara mücərrədlənmiş dillər deyilir. Məsələn Yunanca, Hind Avropa Dil Ailəsinə mənsub mücərrədlənmiş bir dildir.

Köklərinə görə təməl dil ailələri bunlardır:

Hind-Avropa dilləri[redaktə | əsas redaktə]

Avropa qolu[redaktə | əsas redaktə]

German qrupu: ingilis, alman, holland, afrikaans, isveç, norveç, dan, island, idiş.
Roman qrupu: fransız, ispan, italyan, portuqal, rumın, katalon, provansal, sefard.
Slavyan qrupu: rus, ukrayna, belorus, serb, xorvat, bosniya, bolqar, makedon, sloven, slovak, çex.
Baltik qrupu: Pruss (ölü dildir), litva dili, latış dili.
Kelt qrupu: breton, qall, irland, şotland, kernevek (İngiltərənin Kornuoll bölgəsində), vall, men.
Yunan qrupu:
Alban qrupu:

Hami-Sami dilləri ailəsi[redaktə | əsas redaktə]

Sami dilləri[redaktə | əsas redaktə]

Ərəb, ivrit, aramey, Suriya və Tunis dilləri, Həbəş–zənci dilləri və ölü dil sayılan akkad dili.

Misir dilləri[redaktə | əsas redaktə]

Qədim Misir dili, kopt dili.

Liviya və Bərbər dilləri[redaktə | əsas redaktə]

Liviya dili, Bərbər dili

Çin-Tibet dilləri[redaktə | əsas redaktə]

Çin, Tibet və Birma dilləri.

Bantu dilləri[redaktə | əsas redaktə]

Orta və Cənubi Afrikada danışılan Bantu dilləri.

Qafqaz dilləri[redaktə | əsas redaktə]

1.Abxaz-Adıq qrupu

Qafqaz dillərinin şimal-qərb qrupu. Buraya abxaz, abaza, ubıx, adıge və kabardin-çərkəz dilləri daxildir.

2.Kartveli qrupu

Şimali kartvel qrupu-svan dili, zan qrupu-meqrel və laz dilləri və cənubi kartvel qrupu-gürcü dili. Gürcü dili onlarla ləhcəyə və yüzlərlə şivəyə sahibdir. Zan qrupu bəzən bir dil, lazca və meqrelcə isə onun ləhçələri hesab edilirlər. Şimali kartvel qrupunu təşkil edən svan dili özlüyündə dörd ləhcəni ehtiva edir: yuxarıbal, aşağıbal, laşx və lentex ləhcələri hazırki Gürcüstan Respublikasının şimalında dağlıq bölgədə dar ərazidə İnqura və Tsxenis-Tsxali yüksəklikləri arasında yayılmışdır, bütün ləhcələri bir-birindən xeyli ölçüdə fərqlənir.

3.Nax-Dağıstan qrupu