Dinəvəri

Əbu Hənifə əd-Dinəvəri (815 Kirmanşah - Dinəvər 896)— fars yaxud kürd mənşəli astronom, botanik və tarixçi.

Yaradıcılığı

Əbu Hənifə əd-Dinəvəri'nin (895-ci ildə dünyasını dəyişmişdir) “Kitab ələxbar ət-tivəl” (“Uzun xəbərlər kitabı”) əsərində Babəkin başçılığı altında davam etmiş müqavimət hərəkatının son mərhələsinə dair məlumatlar diqqətəlayiqdir. 897-ci ildə vəfat etmiş Əhməd əl-Yəqubinin “Tarix” əsərində tarixi hadisələrin şərhi 872/873-cü ilədək davam etdirilmişdir. Bu əsərdə Azərbaycan tarixinə dair verilmiş materiala başqa mənbələrdə təsadüf edilmir.

Kitablari

Kendisine atfedilan kitablarin bir qismi aşağıdaki başlıklarda sıralanmıştır.

Matematik ve doğa bilimleri

1. Kitâb el-Cebr ve'l-mukâbele ("Cəbr Kitabı")
2. Kitâb el-Nebât ("Bitkilər Kitabı")
3. Kitâb-ül-Küsûf ("Günəş Tutulmaları Kitabı")
4. Kîtab el-redd ela reşad el-îsfexanî ("Reşat El-İsfahanî'nin Astronomisine Reddiye")
5. Kitâb el-Hisâb ("Hesab Kitabı")
6. Kitâb'ül-Bahsi fî Hisâb il-Hind ("Hind Hesabın Bəhsi")
7. Kitâb'ül-Cem ve't-Tefrîk("Aritmetik Kitabı")
8. Kitâb'ül-Kıble Ve'z-Zevâl
9. Kitâb'ül-Envâ ("Hava Durumu Kitabı")
10. İslâh'ul-Mantık ("Məntiqin İslahı")

Sosyal ve beşerî bilimler

1. Ahbâr'üt-Tivâl ("Genel Tarih")
2. Kitâb el-Kebîr (bilim tarihinde "Büyük Kitap")
3. Kitâb el-Fusâha ("Retorik Kitabı")
4. Kitâb'ül-Büldân ("Ölkələr Kitabı")
5. Kitâb eş-Şîr ve'ş-Şu'arâ ("Şer ve Şairler Kitabı")
6. Ensâb el-Ekrâd ("Kürdlərin Soyu").