Dinməhəmməd Kunayev

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Dinməhəmməd Qonayev
qaz. Дінмұхамед Ахмет ұлы Қонаев
Dinmuhkamed Konayev.png
bayraqQazaxıstan SSR KP MK-nın birinci katibibayraq
7 dekabr 1964 — 16 dekabr 1986
Sələfi İsmail Yusupov
Xələfi Gennadi Kolbin
Şəxsi məlumatlar
Partiya КПСС.svg Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası
Təhsili Moskva Əlvan metallar və qızıl İnstitutu (1936)
Doğum tarixi
Doğum yeri Vernıy,  Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (81 yaşında)
Vəfat yeri Almatı,  Qazaxıstan
Dəfn yeri
Təltifləri Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Sosialist Əməyi Qəhrəmanı
"Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Oktyabr İnqilabı" ordeni "Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni "Əmək veteranı" medalı "Leninqradın 250 illik xatirəsinə" medalı "Kiyevin 1500 illik xatirəsinə" medalı 1-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Dinməhəmməd Əhməd oğlı Qonayev (qaz. Дінмұхаммед (Димаш) Ахметұлы Қонаев; rus. Динмухаммед Ахмедович Кунаев; 12 yanvar 1912(1912-01-12)[1], Almatı, Yeddisu vilayəti, Rusiya imperiyası[2] – 22 avqust 1993(1993-08-22)[1], , Alakol District[d], Almatı vilayəti, Qazaxıstan) — Qazaxıstan SSR MK I katibi.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dinməhəmməd Qonayev 12 yanvar 1912-ci ildə Almatıda anadan olub. Ali məktəbi 1936-cı ildə Moskvada bitirib. 1942-ci ildə Qazaxıstanın Nazirlər Kabinetində əmək fəaliyyətinə başlayır. 1948-ci ildə texniki elmlər doktoru, 1952-ci ildə Qazaxıstan Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü olur. Həmin ildən 1955-ci ilə qədər Elmlər Akademiyasına rəhbərlik etmişdi. 1960-cı ildə Qazaxıstan Kommunist Partiyasının Baş Katibi seçilir. Qısa fasilə ilə 1886-cı ilə qədər həmin vəzifəni icra etmişdi. Qazax xalqı və dövləti üçün gördüyü böyük işlərə görə çox böyük nüfuz sahibi olur.

Dinməhəmməd Qonayev 4-cü, 5-ci, 6-cı, 7-ci və 8-ci çağırış SSRİ Ali Sovetinə deputat seçilmişdi.[3][4][5][6][7]

D.Qonayev vəzifəsindən kənarlaşdırılandan sonra qazax xalqı, xüsusilə də gənclər küçələrə axışdı və onun vəzifədən azad edilməsi haqqında əmrin ləğv edilməsini tələb etdilər. 1986-cı ilin 17-18 dekabrında meydana çıxan etiraz dalğası Qazaxıstanın 6 ayrı-ayrı şəhərini əhatə etdi. Bu həm də qazax xalqının rus müstəmləkəçilik siyasətinə və qazax xalqının assimlyasiya edilməsi planlarına qarşı ilk böyük etiraz dalğası idi. Sovet imperiyasının rəhbərliyi təkcə 1930-cu ildən 1933-cü ilə qədər keçən 3 illik zaman kəsimində 2 milyondan artıq qazax türkünü məhv eləmişdi.

D. Qonayev 22 avqust 1993-cü ildə vəfat edib.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 3 4 Dinmukhamed Akhmedovich Kunayev // Encyclopædia Britannica (ing.)
  2. ↑ Кунаев Динмухамед Ахмедович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  3. ↑ http://www.knowbysight.info/1_SSSR/10245.asp Deputatların siyahısı
  4. ↑ http://www.knowbysight.info/1_SSSR/12605.asp Deputatların siyahısı
  5. ↑ http://www.knowbysight.info/1_SSSR/06647.asp Arxivləşdirilib 2012-12-05 at WebCite Deputatların siyahısı
  6. ↑ http://www.knowbysight.info/1_SSSR/06648.asp Deputatların siyahısı
  7. ↑ http://www.knowbysight.info/1_SSSR/06649.asp Arxivləşdirilib 2013-03-13 at WebCite Deputatların siyahısı
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Dinməhəmməd_Kunayev&oldid=6154943"