Ağ oduncaqlı evkalipt
| Ağ oduncaqlı evkalipt | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: ???: Ağ oduncaqlı evkalipt |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Eucalyptus leucoxylon (lat. Eucalyptus leucoxylon) — mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Təbii arealı cənubi və cənub-şərqi Avstraliyadır. Aralıq dənizi sahillərində də geniş yayılmışdır.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 20-25 m, gövdə diаmеtri isə 25-40 sm оlur. Qabığı kobud, gövdənin aşağı sahəsində hamar, ağ rəngli, gövdənin yuxarı hissəsində isə qabığın üzəri ağ və ya mavi ləkələrlə örtülüdür. Cavan yarpaqlar qarşı-qarşıya olub, sayı müxtəlif miqdarda və ya cüt, əksər halda oturaq və ya qısa saplaqlı, formaca ürəkvari, dairəvi və ya geniş neştərvaridir. Uzunluğu 4-7 sm, eni 3-3,5 sm-ə çatıb, mavi çalarlıdır. Yetkin yarpaqları növbəli, neştərvari, 7-15 sm uzunluqda, 2-3,5 sm enində olmaqla, açıq yaşıl və ya bozumtuldur. Çiçəkləri adətən ağacın üst çətirlərində və yarpağın qoltuq hissələrində yerləşməklə salxıma toplanır. Çiçək çətiri qınlı, 3 çiçəkli olmaqla, silindrik formalı və qısa saplaqlı, uzunluğu 10-15 mm, diametri 7 mm, konus və ya dimdikvari formada olub, qapaqcıqlıdır. Meyvəsi saplaqlı, formalı yastılanmış yumurtaya bənzəyir və ya armudvari, uzunluğu 10-15 mm, diametri 9-11 mm olmaqla yanlardan basılmışdır. Gövdəsi аğ və kül rəngli olduğunа görə "ağ oduncaqlı" evkalipt adlanır.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qaya və düzənliklərdə, gilli torpaqlarda bitir. Rütubətə tələbkar, işıqsevən bitkidir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
1971-ci ildə Dendrologiya İnstitutunun təcrübə sahəsində introduksiyа olunmuşdur.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Parkların yaşıllaşdırılmasında, səhiyyədə isə tərkibində olan efir yağlarından geniş istifadə olunur.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.