Eysaku Sato
| Eysaku Sato | |
|---|---|
| yap. 佐藤栄作 | |
 | |
|
|
|
| Doğum tarixi | 27 mart 1901[1] |
| Doğum yeri | Yamaquti |
| Vəfat tarixi | 3 iyun 1975[2][1] (74 yaşında) |
| Vəfat yeri | Tokio[d], Tokio, Yaponiya[2] |
| Atası | Hidesuke Satō[d] |
| Uşaqları | Shinji Satō[d] |
 |
|
 Eysaku Sato Vikianbarda |
|
Eisaku Satō|佐藤 栄作|Satō Eisaku}} (27 mart 1901 – 3 iyun 1975) Yaponiyaın 61, 62 və 63. baş naziri Yapon siyasətçi. İlk dəfə 9 noyabr 1964 tarixində baş nazir seçilmişdir. 17 fevral 1967 və 14 yanvar 1970 tarixlərində yenidən seçilmiş və 7 iyul 1972 tarixinə qədər vəzifədə qalmışdır. Yapon tarixində ən uzun müddətlə baş nazirlik vəzifəsini ifa etmiş olan siyasətçidir.
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
27 mart 1901 tarixində Tabusa, Yamaguchi Prefecture 'də doğulmuşdur. Tokio Üniversitesisinde hüquq təhsili almış və Dəmiryolları Nazirliyində cəmiyyət vəzifəlisi olaraq çalışmışdır. 1948-ci ildə Çatdırma nazir köməkçisi şəklində adlandırılmaqda idi.
1949-cu ildə Liberal Partiyadan Yapon Milli Dietiına (parlament) girdi. Shigeru Yoshidanın və 1952-ci ildə də İnşaat Nazirinin baş kabinet sekretarı olaraq, Yapon siyasətində pilləli olaraq yüksəldi. Liberal Partiya, Demokratik Partiya ilə birləşərək Liberal Demokratik Partiya adını aldıqdan sonra, Sato Nobusuke Kishi və Hayato İkedaın hökumətlərində Maliyyə Naziri olaraq vəzifə yerinə yetirdi. İkeda, sağlamlığının pozulması səbəbiylə istefa verincə, Sato baş nazir olaraq vəzifəyə başladı. Satonun hökuməti, əvvəlki hökumətlərin bir çoxundan daha uzun ömürlü oldu və 1960-ların sonunda Satonun bütün Yapon hökuməti üzərində tam bir idarəyə sahib olduğu görülürdü. Böyüyən iqtisadiyyat, Amerika Birləşmiş Ştatları və Çinın mənfəətlərini dengeleyen bir xarici siyasət icra etməsi Satonu sevilən bir baş nazir etmişdi.
Üç dövr baş nazirlik etdikdən sonra, Sato dördüncü dövr üçün namizəd olmamağa qərar verdi. İzləyən Diet seçkilərində Satonun halefi, Takeo Fukuda, Sato qrupunun dəstəyini aldığı halda; daha məşhur olan Beynəlxalq Ticarət və Sənaye Naziri, Kakuei Tanaka, Sato qrupunun hakimiyyətinə son verərək, seçkiləri qazandı.
Nobel sülh mükafatı[redaktə | əsas redaktə]
Sato, 1974-cü ildə Nobel Barış Ödülüı Sean MacBride ilə paylaşdı. Mükafat, Yaponiyanın Nüvə Silahların Yayılmasını Tədbirə Antlaşmasını (NPT) imzalaması və barış sevən bir dünya gücü olaraq ortaya çıxması səbəbiylə verilmişdi. Sato ertəsi il Tokioda öldü.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Сато Эйсаку // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / red. ilə А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
| ||||||||||
| Nobel Sülh Mükafatı laureatları (1951-1975) | ||
|---|---|---|
| 1951-1975 |
1951: Leon Juo • 1952: Albert Şveytser • 1953: Corc Marşall • 1954: BMT Ali Komissarının Qaçqınların İşi üzrə İdarəsi • 1955: verilməmişdir • 1956: verilməmişdir • 1957: Lester Pirson • 1958: Jorj Pir • 1959: Filip Noel-Beyker • 1960: Albert Lutuli • 1961: Daq Hammarşeld • 1962: Laynus Polinq • 1963: Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi, Qırmızı Xaç Cəmiyyətləri Liqası • 1964: Martin Lüter Kinq • 1965: BMT Uşaq Fondu • 1966: verilməmişdir: 1967: verilməmişdir • 1968: Rene Kassen • 1969: Beynəlxalq Əmək Təşkilatı • 1970: Norman Borlouq • 1971: Villi Brandt • 1972: verilməmişdir • 1973: Henri Kissincer, Le Dık Txo • 1974: Şon Makbrayd, Eysaku Sato • 1975: Andrey Saxarov |  |
| Digər | Laureatlar (1901-1925) • Laureatlar (1926-1950) • Laureatlar (1976-2000) • Laureatlar (2001-Günümüzə qədər) • Tam Siyahı | |
