Feysəl ibn Hüseyn əl-Haşimi
| Feysəl ibn Hüseyn əl-Haşimi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ərəb. فيصل بن الحسين بن علي الهاشمي Fayṣal al-Awwal ibn al-Ḥusayn ibn ‘Alī | |||||||
 | |||||||
|
|||||||
| Sələfi | vəzifə təsis edilib | ||||||
| Xələfi | vəzifə ləğv edilib | ||||||
|
|||||||
| Sələfi | vəzifə təsis edilib | ||||||
| Xələfi | Qazi ibn Feysəl | ||||||
| Şəxsi məlumatlar | |||||||
| Doğum tarixi | |||||||
| Doğum yeri | Taif, Osmanlı İmperiyası | ||||||
| Vəfat tarixi | (50 yaşında) | ||||||
| Vəfat yeri | Bern, İsveçrə | ||||||
| Vəfat səbəbi | ürək çatışmazlığı | ||||||
| Dəfn yeri | |||||||
| Atası | Hüseyn ibn Əli əl-Haşimi | ||||||
| Anası | Əbdiyyə ibn Abdullah | ||||||
| Həyat yoldaşı | Huzayna bint Naser | ||||||
| Uşaqları |
Qazi ibn Feysəl əl-Haşimi Azza Rajiha Raifiyə |
||||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Feysəl ibn Hüseyn əl-Haşimi[2] (ərəb. فيصل بن الحسين بن علي الهاشمي; tam adı: Feysəl ibn Hüseyn ibn Əli əl-Haşimi; d.20.5.1883[3],Taif, Osmanlı İmperiyası - ö. 8.9.1933,Bern, İsveçrə) - 1920-1921-ci ildə Suriya Ərəb Krallığının, 1921-1933-cü illərdə İraqın 1-ci kralı. 1916-1924-cü illərdə hakimiyyətdə olmuş Hicaz kralı Hüseyn ibn Əlinin oğlu idi.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Feysəl ibn Hüseyn, 1883[3]-cü ildə Məkkə yaxınlığındakı Taif şəhərində anadan olmuşdu. I Dünya müharibəsi zamanı bəzi ərəb sülalə liderləri Osmanlılara qarşı çıxmağa başlamışdılar. İçində Suriya ərəblərinində olduğu bir çox sülalə Hüseyn ibn Əlini öz liderləri kimi görürdü. 1915-ci ildə Feysəl Osmanlılara qarşı mübarizədə ərəblərin onları hansı şərtlər daxilində dəstəkləyəcəyini öyrənmək üçün Şam şəhərinə getdi.
1916-cı ildən başlayan Ərəb hərəkatında Feysəlin önəmli rolu vardır. 1918-ci ilin sentyabrında Şam işğal edildi və Feysəl Suriya kralı elan edilir (1920). Ancaq, Feysəl Versal konfransına qatılmaq üçün 1919-cu ildə Parisə getdi. Fransızlar bu zaman Livan və Suriyanı ələ keçirməkdə qərarlı olduğunu görüb fransızlarla razılaşmaq məcburiyyətində qaldı. 1920-ci ildə Şama döndü. 1920-ci ilin iyulunda Fransızlar Şamı işğal etdilər. Feysəl ölkədən ayrılmaq məcburiyyətində qaldı və ingilislərin dəvəti ilə Londona getdi.
1920-ci ilin sonlarında İngilislər İraqı işğal etmişlərdi. Ölkədə yaranan hərəkatı zəiflətmək üçün Feysəli burda qurulacaq hökumətin kralı elan etdilər. 1921-ci ilin avqust ayında Feysəl kral elan edilir. O, ağıllı siyasət yeridərək həm Ərəb milliyyətçilərinin dəstəyini, həm də İngilislərin dəstəyini özündə saxlayırdı. Bunun nəticəsində 1930-cı ildə İraq krallığı müstəqilləşdi və 1932-ci ildə Millətlər Birliyinə daxil oldu. 1933-cü ildə İsveçrənin Bern şəhərində qəflətən vəfat etdi[4]. yerinə oğlu Qazi ibn Feysəl keçdi.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ IRAQ — Resurgence In The Shiite World — Part 8 — Jordan & The Hashemite Factors
- ↑ "rulers.org"
- ↑ 1 2 Allawi, Ali A. (2014). Faisal I of Iraq. Yale University Press.
- ↑ 78 years after the murder of King Faisal the First, Al Janabi, K., Iraq Law Net, Iraq Al-Qanoun