Məzmuna keç

Fudeyl ibn İyad

Vikipediya, azad ensiklopediya
Fudeyl ibn İyad
ərəb. الفضيل بن عياض
Doğum tarixi 726
Doğum yeri Səmərqənd, Abbasilər
Vəfat tarixi 28 fevral 803
Vəfat yeri Məkkə, Abbasilər
Dəfn yeri
  • Cənnətül-müəlla[d]
Fəaliyyəti sufi

Fudeyl ibn İyad ibn Məsud (ərəb. الفضيل بن عياض‎; 726, Səmərqənd28 fevral 803, Məkkə) — Əbu Hənifənin tələbələrindən biri.[1] Sufi.[2]

Fudayl ibn İyad 726-cı ildə Səmərqənddə anadan olmuşdur.[1] O, bir müddət yolkəsənliklə məşğul olmuşdur. Sonra qulağına gələn bir Quran ayəsinin (əl-Hədid surəsi, 16-cı ayə) təsiri ilə tövbə edərək özünü zühd və təqvaya həsr etmişdir. Dövrünün böyük ariflərindən və hikmətli sözləri ilə məşhurlaşan şəxsiyyətlərindəndir. Fiqhi Əbu Hənifədən öyrənmişdir.[1]

Fudeyl ibn İyada görə dövlət adamları ilə əlaqəsi olmayan şəxs, onlarla əlaqəsi olub, gecələri namaz qılan, gündüzləri oruc tutan, cihad edən, ümrəhəcc ziyarətləri edən şəxsdən daha üstündür.[3] Elə buna görədir ki, dövrünün xəlifəsi Harun ər-Rəşid ilə görüşmək istəməmiş, lakin israr üzərinə xəlifə ilə görüşdə onu sərt tənqid etmiş və xəlifənin hədiyyələrini də rədd etmişdir.[4]

Fudeyl ibn İyadın tələbələri arasında aşağıdakı şəxslərin adı çəkilir:

  1. Əli əz-Zöhdi (oğlu),[5]
  2. İbrahim ibn Əşas,
  3. İbrahim ibn Şəmmas əs-Səmərqəndi,
  4. Qədim əd-Deyləmi.

Etibarlı hədis ravilərindən olan Fudeyl ibn İyad,[6] 803-cü ildə Məkkədə vəfat etmişdir.

  1. 1 2 3 Tərcümə və şərh edən: FİZULİ HÜSİYEV, Əbu Hənifə Sabit ibn Numan. əl-Fiqhul Əkbər (az.). Bakı: İpəkyolu Nəşriyyatı. 2014. 35. ISBN 978-9952-8221-7-5.
  2. Əbu Nueym. Hilyə, cild VIII (ər). 93, 99.
  3. Əbu Nueym. Hilyə, cild VIII (ər). 98.
  4. Tərcümə edən: Süleyman Uludağ, Əttar. Təzkiratul-əvliya (tür). İstanbul. 1991. 132.
  5. Cami. Nəfəhat. 92.
  6. Zəhəbi. Siyəri aləmun-nubəla, cild VIII (ər). 42.