Rhapis excelsa
| Rhapis excelsa | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Rhapis excelsa |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Rhapis excelsa (lat. Rhapis excelsa) — bitkilər aləminin palmaçiçəklilər dəstəsinin palmakimilər fəsiləsinin rhapis cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Təbii halda Yaponiya da və Çində yayılmışdır.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 12 m-ə çatan həmişəyaşıl bitkidir. Gövdəsi qəhvəyi-qonur liflərlə (yarpaq qınlarının qalıqları) örtülüdür. Çətiri yelpikvaridir. Çoxsaylı yarpaqları sərt, dik dayanan seqmentlərə bölünmüşdür. Yarpaqların uzunluğu 80 sm, eni 3 sm olur. Yarpaq saplağının kənarlarında, gövdənin yan tillərində, dişli, sərt tikanları vardır, üstdən tünd-yaşıl, alt tərəfdən bozumtul-göydür. Saplağının uzunluğu 70-75 sm-dir. Çiçəkləri sarı ətirli, salxımvari budaqlanmış sıx çiçək qrupunda toplanmışdır. Çiçəkləmə may ayının ortaları başlayıb, iyun ayının axırınadək davam edir. Oktyabr ayının ortalarında meyvə verir. Quru meyvəyanlığı olan meyvəsi yetişdikdə göyümtül-qara rəng alır. Toxumun əmələ gəlməsi noyabr ayının axırlarında müşahidə edilir. Toxum vasitəsilə çoxaldılır.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Açıq sahələrdə əkilməli və düz günəş şüalarından qorunmalıdır. Cavan palmaların təmiz havaya ehtiyacı vardır, işıqlı, günəşli və ya bir az kölgəli yerdə yaxşı bitir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Abşeronda, Gəncədə, Lənkəranda, Zaqatalada və digər şəhər və rayonlarda park və bağlarda becərilir.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yaşıllaşdırmada dekorativ bitki kimi istifadə edilir. Liflərindən kəndir hazırlanır.
Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Homotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Chamaerops excelsa Thunb.
- Rhapis flabelliformis L'Hér.
- Trachycarpus excelsus (Thunb.) H.Wendl.
Heterotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Chamaerops excelsa var. gracilis Carrière
- Chamaerops kwanwortsik Siebold ex H.Wendl.
- Rhapis aspera W.H.Baxter
- Rhapis cordata W.H.Baxter
- Rhapis divaricata Gagnep.
- Rhapis flabelliformis var. foliis-variegatis Rothsch.
- Rhapis flabelliformis var. variegata B.S.Williams
- Rhapis javanica Blume
- Rhapis kwamwonzick Siebold ex Linden
- Rhapis major Blume
- Trachycarpus excelsus var. fortunei Makino