Həsən Əli (Qaraqoyunlu)

Həsənəli Mirzə
Həsənəli Mirzə
	; Həsənəlinin dövrünə aid sikkələr
	1467 — 1468
Sələfi	Cahan şah
Xələfi	Mirzə Yusif
Şəxsi məlumatlar
Doğum yeri	Təbriz, Qaraqoyunlular
Vəfat tarixi	1468
Vəfat yeri	Həmədan, Qaraqoyunlular
Sülalə	Baranlılar sülaləsi
Atası	Cahan şah
Uşağı	Sultanəli

Həsənəli mirzə (Təbriz – 1469, Həmədan) — Qaraqoyunlu dövlətinin sonuncu sultanı və Cahanşah Həqiqinin oğludur. 10 noyabr 1467–ci ildə Cahan şahın öldürülməsindən sonra Azərbaycanın cənubunda Qaraqoyunlu hakimiyyətini bərpa etməyə cəhd göstərmiş ancaq buna nail olmadan 1469–cu ildə öldürülmüşdü.^[1]^[2]^[3]

Hakimiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həsənəli 1467-1468- ci illərdə Qaraqoyunlu dövlətinin hökmdarı olmuşdur. Həsənəli Qara Yusifin nəvəsi, Cahanşahın oğludur. Hələ atasının sağlığında, iki dəfə ona qarşı çıxmış və məğlub olmuşdur. Hər iki halda anasının himayəçiliyi ilə ölümdən qurtarır. Cahanşahdan sonra Azərbaycanın cənubunda Qaraqoyunlu hakimiyyətini bərpa etməyə cəhd göstərdi, lakin buna nail ola bilmədi. 1468-ci ildə Uzun Həsən asanlıqla Cənubi Azərbaycanı ^[4]^[5] və Qarabağı ələ keçirdi, qaraqoyunlu tayfalarının böyük bir hissəsi Ağqoyunlu hakimiyyətinə daxil oldu. Beləlilkə, Qaraqoyunlu dövləti özünün 58-ci ilində dağılıb məhv olur.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Qızılbaşlar tarixi. Tərcümə və şərhlər M. Ə. Məhəmmədinindir. Bakı: "Azərbaycan" nəşriyyatı, 1993, səh. 32
↑ PDF versiyası, səh. 83. // Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Məsul redaktor: Oqtay Əfəndiyev. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya. ISBN 978-9952-448-39-9

Orijinal mətn (ing.)

1467-ci il noyabrın 10-da Muş düzündə hər iki tərəf arasında başlanmış döyüş Cahanşahın öldürülməsi və Qaraqoyunluların məğlubiyyəti ilə nəticələndi. ...Cahanşahdan sonra onun oğlu Həsənəli Azərbaycanın cənubunda Qaraqoyunlu hakimiyyətini bərpa etməyə cəhd göstərdi, lakin buna müvəffəq olmadı
↑ 4. The Türkmen Dynasties (author H. R. Roemer), p. 173. // The Cambridge History of Iran. Volume 6: The Timurid and Safavid Periods. Edited by Peter Jackson and the late Lawrence Lockhart. First published in 1986. Cambridge: Cambridge University Press, 2006, XXIII+1065 pages, 72 Plates. ISBN 0521200946
↑ Faruk Sümer, Safevî Devletinin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü, Ankara, 1999, s. 11-12
↑ W. Hinz, Uzun Hasan ve Şeyh Cüneyd, s. 47.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

	Vikimənbədə Müəllif:Həsənəli Qaraqoyunlu ilə əlaqəli məlumatlar var.

Şəxs haqqında olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

[1] Qızılbaşlar tarixi. Tərcümə və şərhlər M. Ə. Məhəmmədinindir. Bakı: "Azərbaycan" nəşriyyatı, 1993, səh. 32

[2] PDF versiyası, səh. 83. // Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Məsul redaktor: Oqtay Əfəndiyev. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya. ISBN 978-9952-448-39-9

Orijinal mətn (ing.)

1467-ci il noyabrın 10-da Muş düzündə hər iki tərəf arasında başlanmış döyüş Cahanşahın öldürülməsi və Qaraqoyunluların məğlubiyyəti ilə nəticələndi. ...Cahanşahdan sonra onun oğlu Həsənəli Azərbaycanın cənubunda Qaraqoyunlu hakimiyyətini bərpa etməyə cəhd göstərdi, lakin buna müvəffəq olmadı

[3] 4. The Türkmen Dynasties (author H. R. Roemer), p. 173. // The Cambridge History of Iran. Volume 6: The Timurid and Safavid Periods. Edited by Peter Jackson and the late Lawrence Lockhart. First published in 1986. Cambridge: Cambridge University Press, 2006, XXIII+1065 pages, 72 Plates. ISBN 0521200946

[4] Faruk Sümer, Safevî Devletinin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü, Ankara, 1999, s. 11-12

[5] W. Hinz, Uzun Hasan ve Şeyh Cüneyd, s. 47.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Qaraqoyunlu hökmdarları
Bəylər	Bayram xoca • Qara Məhəmməd • Qara Yusif
Sultanlar	Pirbudaq^[A] • Qara Yusif • Qara İsgəndər • Cahan şah • Həsən Əli
Bağdad hakimləri	Şahməhəmməd • Əmir İsfahan • Fulad • Məhəmmədi mirzə
Digər	Əbu Səid^[B]
^[A] 1410-cu ildə Əhməd Cəlayır tərəfindən Azərbaycan hakimi təyin olunmuşdu. Dövləti faktiki olaraq onun adından atası Qara Yusif idarə edirdi. ^[B] 1428-ci ildə Teymuri Şahrux Mirzə tərəfindən Azərbaycan hakimi təyin olunmuşdursa da 1429-cu ildə qardaşı Qara İsgəndər tərəfindən hakimiyyətdən kənarlaşdırılmışdır.