Han Kanq

Şablon:Infobox Korean nameHan Kanq - (Koreya dilində: 한강; 1970-ci il, noyabrın 27-də dünyaya gəlib) koreyalı yazıçı. 2016-cı ildə yazdığı mental cəhətdən xəstə olan və ailəsinin etinasızlığı ilə qarşılaşan qadının həyatından bəhs edən “Vegeterian" adlı əsərilə “Man Booker” mükafatına layiq görülüb. Roman həmçinin müəllifin ingilis dilinə tərcümə edilən ilk əsərlərindəndir.

Həyatı

Han Kanq yazıçı Han Sınqvonun qızıdır. Qvancuda anadan olub və 10 yaşında olarkən öz “Yunan dərsləri" adlı əsərində də bəhs etdiyi Suyuriyə köçüb. Yonsey universitetində ədəbiyyat üzrə təhsil alıb. Müəllifin qardaşı Han Donq Rim də yazıçıdır. “Seulda qış" adlı şeirinin də daxil olduğu beş şeirinin “Ədəbiyyat və cəmiyyət" adlı 1993-cü il qış sayında çap edilməsi ilə karyerasına başlamışdır. Öz bədii debütünü isə növbəti ildə qısa hekayəsi “Qırmızı lövbər"in “Seul Şinmun” bahar müsabiqəsində qalib gəlməsi ilə başlamışdır. O vaxtdan bəri “İ Sanq” ədəbiyyat mükafatı(2005), “Günün gənc artisti” mükafatı və “Koreya Roman Ədəbiyyatı ” mükafatına layiq görülmüşdür. Kanq Seul İncəsənət Universitetində yaradıcı yazmağı öyrədib və hal-hazırda 6-cı novelinin yazmaqla məşğuldur.

Vaxtaşırı miqrenlə mübarizə aparmalı olan Hanq Kang miqrenin onu “təvazökar olmasına" kömək olduğunu bildirmişdir.

Yaradıcılığı

Yazıçının debüt əsəri olan “Yosunun sevgisi” adlı əsəri 1995-ci ildə çap edilmiş, dəqiq və ətraflı təhkiyəsinə görə marağa səbəb olmuşdur. Han “Vegeterian” və onunla bənzər olan “Monqol ləkəsi"ni əliylə yazmalı olur, çünki kompüterin klaviaturasından həddindən artıq istifadə biləyinin ağrımasına səbəb olmuşdu. Qeyd edilir ki, Han öz kollec illərində İ Sanq adlı müasir koreyalı şairin bir misrasına aludə olmuşdur: “İnanıram ki, insanlar bitki olmalıdır”. İ Sanqın misrasındakı Yapon işğalı altında Koreyanın müstəmləkə tarixində məruz qaldığı zorakılığa qarşı müdafiə mövqeyini anlayan Han bundan ilham alaraq özünün ən uğurlu işi olan “Vegeterian"ı yazdı. “Vegeterian" müəllifin ingilis dilinə tərcümə edilən ilk əsəri oldu, buna baxmayaraq Deborah Smitin onun novellasını ingilis dilinə tərcümə etməsi ilə artıq beynəlxalq mühitdə diqqət çəkməyi bacarmışdı. Alimlərin romanda səhvlər aşkarlaması bəzi mübahisələrə səbəb olmuşdur, bununla yanaşı, Smitin dialoqları səhv obrazlara aid etməsi ilə bağlı da müzakirələr var. Bu iki səbəbdən tərcümə əsəri 2016-cı ildə “Man booker" mükafatına layiq görülmüşdür. Han bu mükafata namizəd görülən ilk koreyalı yazıçıdır. Əsər həmçinin, “NYTimes"ın kitab dəyərləndirməsində “2016-cı ilin ən yaxşı 10 kitabı” siyahısında yer almışdır. Müəllifin üçüncü romanı olan “Ağ kitab" 2018-ci ildə “Beynəlxaq kitabçı" mükafatında son namizədlər arasında yer almışdır.

Hanın ədəbi karyerası 1993-cü ildə “Ədəbiyyat and Cəmiyyət” jurnalının qış sayında “Seulda qış” da daxil olmaqla beş şeirini dərc etdirməsi ilə başladı. Onun bədii yaradıcılığı növbəti il “Qırmızı Lövbər” hekayəsi Seul Şinmun Bahar Ədəbi Müsabiqəsində qalib gəldikdən sonra başladı. Onun ilk hekayələr toplusu, "Yosunun Sevgisi" 1995-ci ildə nəşr olundu. 1998-ci ildə Han Ayova Universitetində Beynəlxalq Yazı Proqramında iştirak etdi. Onun Koreyada nəşr olunan əsərlərinə "Qadınımın Meyvələri" (2000) “Od Salamander” (2012); "Qara maral" (1998), "Sənin Soyuq əlin" (2002), "Vegetarian" (2007), "Nəfəslə mübarizə" (2010), "Yunan dərsləri" (2011), "İnsan hərəkətləri" (2014), "Ağ kitab" (2016) və “Biz Ayrılmırıq” (2021) kimi romanlar; “Axşamı Çəkməcəyə Qoydum” şeir  (2013); “Sevgi və onun ətrafında olanlar” (2003), “Sakitcə Oxunan Mahnılar” (2007) esse kitabları daxildir.

Han həm də musiqiçidir, eləcə də vizual sənətlə maraqlanır və onun işlərində tez-tez bu çoxşaxəli sənət nümunələrinə rast gəlmək olar. "Sənin soyuq əlin” (2002) heykəltaraş və onun modelinin hekayəsi ətrafında cərəyan edir. O, “Sakitcə Oxunan Mahnılar” (2007) adlı esse kitabını nəşr etdirəndə bəstəsəni, sözlərini özü yazdığı və ifa etdiyi on mahnıdan ibarət CD buraxdı. Əvvəlcə  oxumaq niyyətində olmayan Han musiqiçi və musiqi direktoru Han Conq Rimin təkidi ilə bu mahnıları özü ifa edir.

Han 1999-cu ildə “Körpə Budda” romanı ilə 25-ci “Koreya Roman Ədəbiyyatı ” Mükafatını, 2000-ci ildə “Günün gənc artisti”  mükafatını, “Monqol ləkəsi” ilə 2005-ci ildə “I-Sanq Ədəbi Mükafatı”nı və 2010-cu ildə “Nəfəslə mübarizə” ilə “Donq-ni Ədəbi Mükafatı”nı qazandı. “Körpə Budda” və  “Vegetarian” filmləri onun eyniadlı əsərləri əsasında çəkilib. Film  Busan Beynəlxalq Film Festivalında  uğur qazandı.

Monqol ləkəsi  İ Sanq Ədəbi Mükafatını qazandı. Seriayanın  qalan hissəsi müqavilə problemlərinə görə gecikdirildi. Han 2013-cü ilə qədər Kim Eran 32 yaşında bu mükafatı alana qədər I Sanq Ədəbiyyat Mükafatını alan ən gənc yazıçı idi. Han, 1 oktyabr 2017-ci ildə İtaliyada Adelfi Edizionin "Atti Umani” adlı “İnsan hərəkətləri” nin italyan tərcüməsi ilə 2017-ci ildə Malaparte Mükafatını qazanmaq üçün seçilmişdir.

Han Kanqın 2017-ci ildə yazdığı "Ağ Kitab" avtobioqrafik romanı doğumundan iki saat sonra ölən böyük bacısının itkisindən bəhs edir. 2018-ci ildə Kanq “Gələcək Kitabxana” layihəsinə töhfə vermək üçün seçilən beşinci yazıçı oldu

Mükafatları

• Koreya bədii ədəbiyyatı mükafatı (1999)
• Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Günün Gənc Artisti Mükafatı - Ədəbiyyat Bölməsi (2000)
• İ Sang Ədəbi Mükafatı Böyük Mükafatı (2005)
• Donq-ni Ədəbiyyat Mükafatı (2010)
• Manhe Ədəbiyyat Mükafatı (2014)
• Hvanq Sun Ədəbiyyat Mükafatı (2015)
• Man Booker Beynəlxalq Mükafatı (2016)
• Malaparte Mükafatı (2017)
• Kim Yu-conq Ədəbi Mükafat (2018)
• San Klemente Ədəbiyyat Mükafatı (2019)