Hesperocyparis arizonica
| Hesperocyparis arizonica | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Hesperocyparis arizonica |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Hesperocyparis arizonica (lat. Hesperocyparis arizonica) — bitkilər aləminin i̇ynəyarpaqlılar şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin sərvlər dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin hesperocyparis cinsinə aid bitki növü.
Arealı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Vətəni Amerikanın Kaliforniya, Arizona ştatları və Meksikadır.
Botaniki xarakteristikası
[redaktə | vikimətni redaktə et]Hündürlüyü 20 m-ə çatan konusvarı və ya enli piramida formalı, yumurtavarı və dağınıq, sıxçətirli həmişəyaşıl dekorativ ağacdır. Gövdənin qabığı nazik olub, dörd-üzvlüdür, göyümtül və ya yaşılımtıl rəngdədir. Yarpaqları pulcuqvarı olub, mavi və ya gümüşü-yaşıl, ucları sivriləşmiş, arxa tərəfində boylama şırımı yerləşir. Budaqları gövdədən düzbucaq altında ayrılır. Kiçik girdə qozaları yumurtaşəkilli, uzunluqları 20–25 mm, rəngi qırmızı-qəhvəyidir, 6-8 ədəd pulcuğu vardır, qısa və yoğun ayaqcıqlar üzərində, topa halında yerləşir. Toxumları xırda, uzunsov, qırmızımtıl-qəhvəyi rəngli, qalın qanadlıdır, qozalar açıldıqdan sonra tökülür. Torpağa az tələbkar, quraqlığadavamlı, istisevəndir. Toxumla və qələmlə çoxalır. İstənilən formanı vermək olur. Yaşıllıqlarda qrup halında, tək-tək və xiyaban əkinlərində istifadə edilir. Çin təbabətində toxumlarından hazırlanmış məhlulunda, qara ciyərin fəaliyyətinin stimullaşdırılmasında, damaq qanaxmasında, əzələ ağrılarında istifadə edilir.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Mərdəkan Dendrarisində introduksiya edilmişdir. Abşeronda bağ və parklarda rast gəlinir.
Sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Callitropsis arizonica (Greene) D.P.Little
- Cupressus arizonica Greene
- Cupressus arizonica f. typica Martínez
- Cupressus benthamii var. arizonica (Greene) Mast.
- Cupressus lusitanica subsp. arizonica (Greene) Maire
- Neocupressus arizonica (Greene) de Laub.
Heterotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Cupressus arizonica var. bonita Lemmon
- Cupressus arizonica var. compacta C.K.Schneid.
- Cupressus arizonica f. compacta (C.K.Schneid.) Rehder
- Cupressus arizonica glauca Woodall
- Cupressus arizonica f. glauca (Woodall) Rehder
- Cupressus arizonica f. glomerata Martínez
- Cupressus arizonica f. minor Martínez