Hetlər
Jump to navigation
Jump to search
Bu məqalə aşağıdaki məqalələr silsiləsinə aiddir: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Türkiyə tarixi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ən qədim dövr
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Xronologiya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hetlər(q.yun. Χετταΐοι, özünü adlandırma Nesili, Kanesili) — qədim xalq.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rus alimi P.M.Jukovski məşhu «Kulьturnıe rassteniə i i sorodoçi» əsərində bildirir ki, hələ Hett konfederasiyası zamanı / yəni təxminən 4500 il öncə- Ə.Ç./ Azərbaycanın sarı heyvası Kiçik və Ön Asiya ölkələrinə ixrac edilirdi.
Küp qəbirləri arxeoloji mədəniyyətinin xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, ölülər gildən qayrılmış çox iri küplərin içərisində basdırılmışdır. Ölüləri küp içərisində basdırmaq qədim dəfn adətlərindən biri olmuşdur. Hələ e.ə. II minillikdə Kiçik Asiyada hetlər, daha sonra şumerlər öz ölülərini iki küpün içində basdırırdılar.
Misirdə səndəllər istifadə olunarkən Anadolda Hetlər, bugün istifadə olunan çarıqlara bənzər ayaqqabılar geymişdilər.
Het kralları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Pithana - MÖ XVIII ya da XVII əsr.
- Anitta—Pithana'nın oğlu—MÖ 18 əsr
- Labarna—Bilinen ilk Hitit kralı—MÖ 1680-1650
- I Hattuşili—Labarna'nın evlatlık oğlu—MÖ 1650-1620
- I Murşili—I. Hattuşili'nin büyük oğlu veya torunu—MÖ 1620-1590
- Hantili—I. Murşili'nin kayınbiraderi—MÖ 1590-1560
- I Zidanta—Hantili'nin damadı—MÖ 1560-1550
- Ammuna—Zidanta'nın oğlu—MÖ 1550-1530
- I Huzziya—Ammuna'nın oğlu(?) -- MÖ 1530-1525
- Telepinu—I. Huzziya'nın qaynatası—MÖ 1525-1500
- Tahurvaili --
- Alluvamna—Telipinu'nun damadı --
- II Hantili—Alluvamna'nın oğlu(?) --
- II Zidanta --
- II Huzziya --
- I Muvatalli --
- I Tuthaliya—II. Huzziya'nın torunu (?) -- MÖ 1400-?
- I Arnuvanda—I. Tuthaliya'nın damadı --
- II Tuthaliya—I. Arnuvanda'nın oğlu --
- Genç Tuthaliya (?) -- II. Tuthaliya'nın oğlu -- (?)
- II Hattuşili (?)
- I Şuppiluliuma—II. Tuthaliya'nın oğlu—MÖ 1350-1322
- II Arnuvanda—I. Şuppiluliuma'nın oğlu—MÖ 1322-1321
- II Murşili—I. Şuppiluliuma'nın oğlu—MÖ 1321-1295
- II Muvatalli—II. Murşili'nin oğlu—MÖ 1295-1272
- III Murşili—II. Muvatalli'nin oğlu—MÖ 1272-1267
- III Hattuşili—II. Murşili'nin oğlu—MÖ 1267-1237
- IV Tuthaliya—III. Hattuşili'nin oğlu—MÖ 1237-1209
- Kurunta (?) -- II. Muvatalli'nin oğlu
- III Arnuvanda—IV. Tuthaliya'nın oğlu—MÖ 1209-1207
- II Şuppiluliuma—IV. Tuthaliya'nın oğlu—MÖ 1207-1180