Homininae

*Homininae*
Homininae
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Euarxontoqlireslər Qranddəstə: Euarchonta Mirdəstə: Primatkimilər Dəstə: Primatlar Yarımdəstə: Quruburunlar İnfradəstə: Simiiformes Parvdəstə: Catarrhini Fəsiləüstü: Hominoidea Fəsilə: Hominidlər Yarımfəsilə: Homininae
Beynəlxalq elmi adı
	Homininae J.E.Gray, 1825;
ITIS	943805
NCBI	207598
EOL	52231771
FW	83070

Homininae və ya Afrika antropomorfidləri (lat. Homininae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin primatlar dəstəsinin hominidlər fəsiləsinə aid heyvan yarımfəsiləsi. Bu yarımfəsilə birinci dəfə 1825-ci ildə Con Eduard Qrey tərəfindən müəyyənləşdirilmişdir. O, bu yarımfəsiləni hominidlər fəsiləsinə aid etmişdir.

İzahat

Antropomorfidlərin ailə ağacı (sol tərəfdə)

Mövcud (5 növ) və nəsli kəsilmiş növləri ilə bərabər iki tribaya malikdir: Homininlər tribası^[a] və Qorilla tribası^[b]. Bəzi müəlliflər isə Şimpanze cinsinin bəzən özünün üçüncü tribası olan, Paniniyə məxsus olduğunu düşünürlər. Homininae, hominidlər nəslindən (təxminən 16 milyon il əvvəl) oranqutanların (Ponginae yarımfəsiləsi) ayrılmasından sonra meydana çıxmış və oranqutanlardan daha çox insanlarla yaxın qohumluğu olan bütün hominidləri əhatə edir. Bu yarımfəsiləyə məxsus olan bütün canlılar homininlər kimi müəyyən edilmişdirlər.^[c]^[3]^[4]

Antropogenez

Qeydlər

↑ Müasir insanlar və çox sayda nəsli kəsilmiş növü əhatə edən Homo cinsi ilə, ən azı iki nəsli kəsilmiş cinsdən formalaşan və Homoya yaxın olan növləri əhatə edən hominidlər subtribası və yalnız 2 növü qalmış [Şimpanze (Pan troglodytes) və bonobo (Pan paniscus)] Panina subtribasını əhatə edir.
↑ Yalnız qorillaları [iki növ; Qərb qorillası (Gorilla gorilla) və Şərq qorillası (Gorilla beringei)] və nəsli kəsilmiş Chororapithecus cinsini əhatə edir.
↑ Homininae və ya homininlər terminləri bir-birinə qarışdırılmamalıdır.

İstinadlar

↑ Cela-Conde C. J., Ayala F. J. Genera of the human lineage (ing.). // Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. / M. R. Berenbaum [Washington, etc.], USA: National Academy of Sciences [etc.], 2003. Vol. 100, Iss. 13. P. 7688. ISSN 0027-8424; 1091-6490 doi:10.1073/PNAS.0832372100 PMID:12794185
↑ Gray J. E. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe (ing.). // Ann. Philos. / T. Thomson London: 1825. Vol. n.s. v. 10. P. 338. ISSN 0365-4915
↑ "Homininae | primate subfamily". Encyclopedia Britannica (ingilis). 6 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2021.
↑ "İnsansıların Evrimi: Hominoidea, Hominidae, Homininae, Hominini, Hominina ve Homo (sapiens)". Evrim Ağacı (türk). 23 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2021.

Ədəbiyyat siyahısı

Böhme, Madelaine; Spassov, Nikolai; və b. "A new Miocene ape and locomotion in the ancestor of great apes and humans". Nature. 575 (7783). 2019: 489–493. Bibcode:2019Natur.575..489B. doi:10.1038/s41586-019-1731-0. PMID 31695194.
Andrews, P.; Harrison, T. 7 The Last Common Ancestor of Apes and Humans // Interpreting the Past. Leiden, The Netherlands: Brill. 2005. doi:10.1163/9789047416616_013.
Goodman, Morris; Tagle, Danilo A.; və b. "Primate Evolution at the DNA Level and a Classification of Hominoids". Journal of Molecular Evolution. 30 (3). 1990: 260–266. Bibcode:1990JMolE..30..260G. doi:10.1007/BF02099995. PMID 2109087.
Haile-Selassie, Yohannes. "From trees to the ground: the significance of Australopithecus anamensis in human evolution". Journal of Anthropological Research. 77 (4). 2021: 457–482. doi:10.1086/716743.
Hollox, Edward; Hurles, Matthew; və b. Human Evolutionary Genetics (2nd). Garland Science. 2013. ISBN 978-0-8153-4148-2.
Ko, Kwang Hyun. "Origins of Bipedalism". Brazilian Archives of Biology and Technology. 58 (6). 2015: 929–934. doi:10.1590/S1516-89132015060399. ISSN 1678-4324.
Leyva-Hernández, Sandra; Fong-Zazueta, Ricardo; və b. "The evolution of brain size among the Homininae and selection at ASPM and MCPH1 genes". Biosis: Biological Systems. 2 (2). 2021: 293–310. doi:10.37819/biosis.002.02.0104.
"Homininae". NCBI Taxonomy Browser. 207598.

Həmçinin bax

Homininlər

Xarici keçidlər

Vikikitabda Dichotomous Key mövzusuna dair mətn var.

Human Timeline (Interactive) – Smithsonian Institution|, National Museum of Natural History (August 2016).

[3] Müasir insanlar və çox sayda nəsli kəsilmiş növü əhatə edən Homo cinsi ilə, ən azı iki nəsli kəsilmiş cinsdən formalaşan və Homoya yaxın olan növləri əhatə edən hominidlər subtribası və yalnız 2 növü qalmış [Şimpanze (Pan troglodytes) və bonobo (Pan paniscus)] Panina subtribasını əhatə edir.

[4] Yalnız qorillaları [iki növ; Qərb qorillası (Gorilla gorilla) və Şərq qorillası (Gorilla beringei)] və nəsli kəsilmiş Chororapithecus cinsini əhatə edir.

[5] Homininae və ya homininlər terminləri bir-birinə qarışdırılmamalıdır.

[_f48b68a679996cd3-1] Cela-Conde C. J., Ayala F. J. Genera of the human lineage (ing.). // Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. / M. R. Berenbaum [Washington, etc.], USA: National Academy of Sciences [etc.], 2003. Vol. 100, Iss. 13. P. 7688. ISSN 0027-8424; 1091-6490 doi:10.1073/PNAS.0832372100 PMID:12794185

[_b24e46f3e02c4dbf-2] Gray J. E. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe (ing.). // Ann. Philos. / T. Thomson London: 1825. Vol. n.s. v. 10. P. 338. ISSN 0365-4915

[6] "Homininae | primate subfamily". Encyclopedia Britannica (ingilis). 6 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2021.

[7] "İnsansıların Evrimi: Hominoidea, Hominidae, Homininae, Hominini, Hominina ve Homo (sapiens)". Evrim Ağacı (türk). 23 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2021.

[1]

[2]

[a]

[b]

[c]

[3]

[4]

Lüğətlər və ensiklopediyalar	Britannica (onlayn)
Taksonomiya	EOL · iNaturalist · NCBI · ITIS TSN
Normativ yoxlama	Microsoft: 2780876281