Homogenləşmə

Homogenləşdirici klapan, yüksək təzyiqdə homogenləşdirmə üsulu

Homogenləşmə iki və ya çoxfazalı sistemdə həyata keçirilən texnoloji prosesdir, bu proses zamanı kimyəvi maddələrin və fazaların heterofaz sisteminin həcminə paylanmasında heterogenlik dərəcəsi azalır.

Homogenləşmə və dispersiya anlayışlarını bir-birindən fərqləndirmək lazımdır. Homogenləşdirmə istəyə bağlı olaraq dispers fazanı parçalayır (məsələn, toz halında bərk maddələrin qarışdırılması zamanı). Əksinə, dispersiya zamanı heterofaz sistem adətən eyni zamanda homogenləşir.

Homogenləşmə prosesində həm stabil, həm də qeyri-sabit heterofaz sistemləri əldə etmək olar. Mümkün və zəruri olduqda, stabilləşdirici maddələr heterofaz sistemlərə daxil edilir (məsələn, mikrokristal hidroksiapatitin istehsalında ammonyak tamponu).

Baxmayaraq ki, "homogenləşmə" termini adətən qarşılıqlı həll olunmayan maddələrin qarışdırılması proseslərinə münasibətdə istifadə olunur, məsələn, su — yağ, etil spirti — civə, həmçinin homogenləşdirmə həm bərk tozların qarışıqları (quru məhlul) və bir-birini həll edən komponentlərin qarışıqları, xüsusən nədənsə həll olunma sürəti yavaşladıqda məruz qala bilər.

"Homogenləşdirmə" termini hörgü elementləri (kərpic, daş, blok) və məhluldan ibarət hörgü kimi kompozit materialların hesablanması üçün materialların müqaviməti struktur mexanikasında da istifadə olunur. Homogenləşdirmə zamanı kompozit material şərti olaraq eynicinsli (homogen) ilə əvəz olunur, fiziki xüsusiyyətləri real material ilə tam üst-üstə düşür.

Homogenləşdirmənin texnikası

• Sürətlə fırlanan rotor dispersanta və ya çırpma ilə dispers sistemlərin maye dispersiya mühiti ilə qarışdırılması.
• Maye/maye tipli dispers sistemlərin (məsələn, südün) 5–400 atmosfer təzyiq altında homogenizator vasitəsilə vurulması nəticəsində yaranan hidrodinamik qüvvələr dispers fazanın fraqmentlərini kiçik olanlara qədər əzmək.
• Tozların çoxoxlu, Y və ya Z şəkilli qarışdırıcılarda qarışdırılması.
• Dağılmış sistemlər qaz/maye və maye/qaz * Ultrasəs kavitasiya homogenization.

Mənbə

• Воюцкий С.С. Курс коллоидной химии. — 2-е, перераб.. — М.: Химия, 1975. — С. 233. — 512 с.
• Гецов Г.Г. Капля долбит камень // Химия и жизнь. — 1972. — № 3. — С. 14–16.
• С.В Грачев, В. Р. Бараз, А. А. Богатов, В. П. Швейкин. "Физическое материаловедение"
• Малкин А.И. "Закономерности и механизмы эффекта Ребиндера" (Обзор) КОЛЛОИДНЫЙ ЖУРНАЛ, 2012, том 74, № 2, с. 239–256