Hresili döyüşü

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Hresili döyüşü
Osmanlı-Gürcüstan müharibələri
Döyüşün ümumi gedişatı
Döyüşün ümumi gedişatı
Tarix 17 dekabr 1757
Yeri Hresili, Gürcüstan
Səbəbi İmereti çarlığının Osmanlı asılılığından çıxmağa çalışması
Nəticəsi İmereti qələbəsi[1]
Münaqişə tərəfləri

 Gürcüstan İmereti çarlığı

Osmanlı İmperiyası

Komandan(lar)

Gürcüstan Solomon I of Imereti
Gürcüstan Papuna Sereteli
Gürcüstan Xutuniya Şervaşidze
Gürcüstan Katsia Dadiani
Gürcüstan Beri Sulukidze
Gürcüstan Beso Lortkipanidze
Gürcüstan Kaikhosro Agiaşvili
Gürcüstan Giorgi Abaşidze
Gürcüstan Zurab Mikeladze
Gürcüstan Arçil Batonişvili

Ali Paşa
Qola Paşa
Kemkha Paşa  
Gürcüstan Levan Abaşidze
Gürcüstan raça knyazı Rostom Rostom, Duke of Racha
Poti paşası
Kutaisi paşası
Tsutskvati, BağdatiŞorapani baronları

Tərəflərin qüvvəsi

11.000 əsas ordu
5.000 əlavə qüvvə
Ümumi: 16.000 nəfər[2]

30.000 nəfərlik Osmanlı ordusu
15.000 İmeretidəki ordu
10.000 gürcü üsyançı
Ümumi: 55.000 nəfər[2]

Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hresili döyüşü (gürcücə: ხრესილის ბრძოლა) — Osmanlı imperiyası ilə Gürcüstanın çarlıqlarından biri olan İmereti çarlığı arasında hal-hazırkı Gürcüstanın Hresili şəhəri yaxınlığında baş tutmuş döyüş nəzərdə tutulur.[3]

Döyüş nəticəsində İmereti kralı olan I Solomonun komandanlığı altındakı gürcü ordusu 17 dekabr 1757-ci ildə Osmanlı imperiyası ordusunu və gürcü könüllülərdən ibarət ordunu məğlub etməyi bacardı.

Arxa plan[redaktə | mənbəni redaktə et]

XVII əsrGürcüstanın bir çox ərazisində mövcud olan çarlıqlar və ya kyazlıqlar Osmanlı imperiyasına bağlı dövlətlər idilər. Belə dövlətlərə vassal dövlət idilər. Bu vassal dövlətlərin qərərgahları Tsutskvati, Poti və Şorapani qaları idi. Sadəcə Meqreliyadan ildə 12 min insan qul kimi Osmanlı imperiyasına satılırdı. Solomon quldarlığı qadağan etdi və zadəganlara qarşı çıxaraq Osmanlı imperiyasında öz ölkəsinin müstəqilliyini əldə etməyə çalışdı. buna cavab olaraq, Osmanlı imperiyası Solomonun üzərinə ordu gödərdi. Bu yürüşdə məqsəd nəzarətin azaldığı Gürcüstan torpaqlarında öz hakimiyyətlərini yenidən bərpa etmək idi.

Osmanlı imperiyası ordusuna Təpədələnli Əli Paşa komandanlıq edirdi.

Döyüş[redaktə | mənbəni redaktə et]

İmereti çarlığının hökmdarı I Solomon qərbi Gürcüstan torpaqlarını birləşdirib güclü monarxiya qurmaq arzusunda idi. Lakin bu gürcü kralının istəyi Osmanlı ilə olan münasibətlərinin pozulması ilə nəticələndi. Bundan əlavə, Osmanlı imperiyası I Solomonun quldarlığa qarşı olan mübarizəsini də sonlandırmaq istəyirdi. Çünki, Gürcüstandan hər il minlərlə insan qul kimi Osmanlı imperiyasına göndərilirdi və bu qul mənbəyindən məhrum olmaq Osmanlı imperiyasının istəyinə uyğun deyildi.

Osmanlı imperiyası I Solomona qarşı yürüş ərəfəsində onun müxtəlif məcralı siyasətindən narazı olan gürcü əsilzadələrlə danışıqlar aparıb onlarla ittifaq qurdu. Solomona qarşı döyüşən Levan Abaşidze, Axısqa ərazisində Osmanlı ordusu ilə görüşdü və onları İmereti krallığı torpaqlarına apardı. Bu səyahət zamanı o, həmçinin Osmanlı imperiyası ordusunas bələdçilik də etdi.

17 dekabr 1757-ci ildə baş tutmuş döyüşdə I Solomonun komandanı olduğu gürcü ordusu Osmanlı imperiyası ordusu və gürcü könüllülərdən ibarət ordu üzərində qələbə qazana bildi.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Šotʻa Mesxia, An Outline of Georgian History, (Tbilisi University Press, 1968), 32.
  2. 1 2 Javakhishvili, Book 2, p. 127
  3. Iobashvili g. Georgian Soviet History; tome 11, page 508, Tbilisi., 1987.