Məzmuna keç

Hudzon körfəzi şirkəti

Vikipediya, azad ensiklopediya
Hudzon körfəzi şirkəti
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Tipi səhmdar cəmiyyəti
Sənaye pərakəndə, ticarət[1]
Təsis tarixi 2 may 1670[2]
Baş qərargahın yeri
Struktur
İşçi sayı
  • 70.000 nəf.
hbc.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Şirkətin gerbi Kalqaridə yerləşən qərargah binasında. Latın şüarı Pro Pelle Cutem (dəri üçün dəri) İonanın iş dəftərindən (2: 4) və ya 10-cu Yuvenalın satirasından bir parafraz ola bilər[3]

Hudzon körfəzi şirkəti (ing. Hudson's Bay Company, HBC; Hudzonbay şirkəti kimi 1870-ci illərədək tərcümə edilmişdir[4]) —1670-ci ildə təsis olunmuş, Şimali Amerikanın ən qədim ticarət şirkətlərindən biridir. Şirkət əvvəlcə Böyük Britaniyanın kral patenti ilə yaradılmış və əsas məqsədi Şimali Amerikanın geniş ərazilərində kürk ticarətini inkişaf etdirmək olmuşdur. Təsis olunduğu dövrdən etibarən, Hudzon körfəzi şirkəti qitənin kolonial və iqtisadi inkişafında mühüm rol oynamışdır.[5]

Şirkətin bir vaxtlar mənimsədiyi Rupertin torpağı
Şirkət Qrinviç yol kənarında. Con Hud tərəfindən qravür (1769)

Hudzon körfəzi şirkəti 2 may 1670-ci ildə II Çarlzın fərmanı ilə təsis olunmuş və "Ruperts Torpağı" (indiki Kanada ərazisinin böyük hissəsi) üzərində ticarət hüquqları əldə etmişdir. Şirkətə ilk rəhbərlik edən şəxslər arasında Şahzadə Rupert də vardı və onun şərəfinə ərazi bu adla tanındı.[6]

XVII – XVIII əsrlərdə şirkət Kanada ərazisində müxtəlif ticarət məntəqələri və qalalar quraraq, yerli xalqlarla ticarət əlaqələri qurmuşdur. Əsas məhsul isə bəbirkürkü, [7]susamurları və digər dəyərli heyvan dəriləri olmuşdur. Şirkətin əsas rəqiblərindən biri Şimali-Qərb Şirkəti (ing. North West Company) idi. 1821-ci ildə bu iki şirkət birləşdirildi və HBC daha da güclənmişdir.[8]

XX əsrin ortalarından etibarən şirkət kürk ticarətindən uzaqlaşaraq, pərakəndə satış sektoruna keçid etmişdir. Bu gün "Hudson’s Bay Company" Kanadada fəaliyyət göstərən iri ticarət mağazaları şəbəkəsinə malikdir. Onun sahibi olduğu mağazalara "Hudson's Bay", "Saks Fifth Avenue", "Saks OFF 5TH" və digərləri daxildir.[9]

Ərazi idarəçiliyi

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Hudzon körfəzi şirkəti uzun müddət Kanadanın geniş ərazilərinə faktiki olaraq nəzarət etmişdir. O, həm iqtisadi, həm də inzibati baxımdan təsirli bir qüvvəyə çevrilmişdi. 1869-cu ildə şirkət öz torpaqlarının böyük hissəsini yeni yaranmış Kanada hökumətinə satmışdır. Bu hadisə "Rupert Torpağının satışı" kimi tanınır və Kanada Konfederasiyasının genişlənməsində mühüm addım olmuşdur.[10][11]

HBC, Kanada tarixində və mədəniyyətində mühüm yer tutur. Şirkətin simvolu olan Hudzon körfəzi battanı (HBC point blanket) və loqotipi milli kimliyin bir hissəsinə çevrilmişdir. Şirkətin arxivləri və tarixi materialları bu gün də tədqiqatçılar üçün dəyərli mənbədir.[12][13]

  1. Hudson's Bay Company // 20th Century Press Archives. 1908.
  2. https://www.archeion.ca/hudsons-bay-company-fonds.
  3. Baker Nathan. Pro Pelle Cutem Arxivləşdirilib 2020-10-22 at the Wayback Machine // The Canadian Encyclopedia.
  4. Доклад Комитета об устройстве русских американских колоний Arxivləşdirilib 2020-11-05 at the Wayback Machine. — СПб.: Тип. Департамента внешней торговли, 1863. — С. 61.
  5. Bain, Marc. "Saks is turning its back on department stores". Quartz. 5 March 2021.
  6. Andra-Warner E. Hudson's Bay Company Adventures: Tales of Canada's Fur Traders Arxivləşdirilib 2020-10-28 at the Wayback Machine. — Heritage House Publishing, 2009. — pp. 21–25.
  7. Alex Herring. "Saks Fifth Avenue parent HBC to acquire Neiman Marcus Group in $2.65 billion deal". CNBC. July 4, 2024. İstifadə tarixi: July 4, 2024.
  8. Willson H. B. The Great Company (1667–1871): A History of the Honourable Company of Merchants-adventurers. — New York, 1900. — p. 26.
  9. "Hudson's Bay splitting stores from online marketplace to create two businesses". CTV News. 12 August 2021.
  10. Thomas, Lauren. "Saks Fifth Avenue owner spins e-commerce site into separate business". CNBC. 5 March 2021.
  11. Howland, Daphne. "With $200M from private equity, Saks Off 5th online will go it alone". RetailDive. 22 June 2021.
  12. Clark, Evan. "Saks Off 5th Splits E-commerce and Retail". WWD. 21 June 2021.
  13. Jackson, Adam. "Saks Off 5th Will Become $1 Billion Standalone Online Business". Bloomberg. 21 June 2021.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]