Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation
Jump to search
Hun dili - vaxtı ilə mövcud olmuş hunların dili. Yunan , latın və çin mənbələrindəki müəyyən sözlərə görə tanınır. Müasir dövrə qədərə gəlib çatmış sözlərin analizinə görə türk dilləri qrupuna aid edilir[1] [2]
Hun dili
Türk dili İngilis dili Azərbaycan dili
Tengri
Tanrı
God
Tanrı
Kut
Kut
Political Power
Siyasi hakimiyyət
Kız
Kız
Girl
Qız
Katun
Kadın/Hatun
Woman
Qadın/Xanım
Tug
Tuğ
Horsetail
At quyruğu
Orda
Ordu
Army
Ordu
Bar
Bar
Go
Var/Get
Börı
Kurt
Wolf
Börü/Qurd
Tat
Tat
Iranıan
Tat
Tok
Tok/Güçlü
Strong/Thick
Güclü/Yoğun
El
El/İl/Ülke
Country
Ölkə
Kılıç
Kılıç
Sword
Qılınc
The World of the Huns by Otto Maenchen-Helfen — Language chapterThe History Files Europe: The Origins of the Huns , based on conversations with Kemal Cemal, Turkey, 2002 (address correction to Notes, above)
Vassil Karloukovski's Page. Otto Maenchen-Helfen - The World of the Huns. University of California Press, 1973. HistoryFiles - Sinology research in Europe Azgar Mukhamadiev - Khan Diggiz dish inscription. Excerpts from the article “Turanian Writing”, from the book “Problems Of Linguoethnohistory Of The Tatar People”. Kazan, 1995. pages 36-83. Historical Timelines - Huns Azərtürk Tariyel. Azəri (Şumer), Çin və Hunqar (On Oqur) dilləruinin köməyi ilə Hun dilinin bərpası /T.Azərtürk. ABŞ, Sietl: "Tariyel Veli Ali" İncorporate", 2003.- 84 s.
Türk dilləri
Qədim türk dili † Bulqar dilləri
Ümumtürk dilləri Qədim türk dilləri
Qədim qırğız (Yenisey-qırğız) dili † • Orxon-Yenisey (qədim türk) dili • Uyğur runa (Orxon-uyğur) dili † Dağlıq Altay ¹
Qırğız-qıpçaq dilləri ³: Qırğız dili (Şimali qırğız dili dialektləri , Fərqanə-qıpçaq dili (†) , Cənubi qırğız dili dialektləri ) • Tubalar dili ² • Cənubi Altay dili (dialektləri: Sibir tatar - cənubi Altay dialektləri ¹, Əsl Altay dili (oyrot, Altay-kiji) , Telengit ləhcəsi , Teleut ləhcəsi ) Şimali Altay dilləri ¹: Şor dilinin kondom dialekti ² • Çulım dilinin aşağı çulım dialekti ² • Şimali Altay dili (dialektləri: Kumandin ləhcəsi , Çelkan ləhcəsi ) • Sibir tatar dili - Şimali Altay dialektləri Qarluq dilləri ¹
Qədim qarluq dili † Qarluq-uyğur dilləri ¹: Qədim uyğur dili † • Qaraxani (qaraxani-uyğur) dili † • Xələc dili (arğu )¹Qarluq-Xorəzm dilləri ¹:
Qıpçaq dilləri
Qədim qıpçaq dili † Noqay-qıpçaq dilləri — Alabuqat-noqay dili ² • Həştərxan-noqay dili ² • Qazax dili • Qaraqalpaq dili • Noqay dili • Sibir tatar — noqay dialektləri ¹ • Krım-tatar dilinin çöl dialekti • Özbək-noqay dili (özbək dilinin qıpçaq dialektləri) ‡ ² • Fərqanə-qıpçaq — noqay-qıpçaq dielktləri ² • Cənubi qırğız dili — noqay-qıpçaq dialektləri ² • Yurtov-noqay dili ²Povolj-qıpçaq dilləri — Başqırd dili • Sibir tatar dili ¹ (dialektləri: Baraba dili , Tobol-irtış dialekti , Tom dialekti ) • tatar-başqırd idiomu ² • tatar dili (dialektləri: Kazan dialekti , Mişar dialekti ; Kryaşen dialekti ¹) Poloves-qıpçaq dilləri — Qədim polovets (Kuman) dili † • Qəraim dili (dialektlər: Qal dialekti , Krım dialekti ¹, Traka dialekti ) • Krım-tatar (Ədəbi dili , Krımçaq dili ², Krım-tatar dilinin orta dialekti , Urum (azovyanı) — qıpçaq şivələri ²) • Qafqaz¹ (Erməni-qıpçaq dili † , Qaraçay-balkar dili , Qumuq dili ) • Məmlük-qıpçaq dili † ¹ Oğuz dilləri
Qədim oğuz dili † Pəçənək dili † ¹ • Salar dili • Şimali özbək (ikan-qarabulağ) dili ¹Oğuz dilləri — Azərbaycan dili (dialektləri , Türk-tatar dili ) • Aynallu ² • Əfşar dili ² • Balkan-qaqauz dili • Qaqauz dili • Qaşqay dili ² • Osmanlı dili † • Səlcuq dili ² • Suriya-türkmən dialektləri ² • Kirmanşahın Sunqur şivəsi • Türk dili (dialektləri: Kipr dialekti , Salk dili ) • Türkmən dili (dialektləri: Truxmən dili ) • Urum (azovyanı) — oğuz şivələri • Xorasan-türk dili (dialektləri: Bocnurdi dili ) • Xarəzm dili (özbək dilinin oğuz dialektləri) ² • Krım-tatar dilinin cənub sahil dialekti Sayan (tobas) dilləri
çol dilləri — Kök-monçak dili • Tıva dili • Səngəl dili tayqa dilləri — Şərqi tıva dili dialektləri ² • Soyot-satan dili (dialektləri.: soyot, uryanxay, satan) • Tofalar dili Xakas (qırğız) dilləri
Sarıq-yuqur (xara-yoqur) dilləri • Fuyuy-qırğız dili Xakas-altay (əsl Xakas) dilləri — Şor dilinin mras dialekti ² • Çulım dilinin orta çulım dialekti ² • Xakas dili (dialektləri: kaçin dialekti , Qızıl dialekti , Saqay dialekti , Şor dialekti ) Yakut dilləri
"A"laşan yakut dili dialektləri • "O"laşan yakut dili dialektləri , o cümlədən Dolqan dili ², Ədəbi yakut dili Qarışıq türk dilləri Qarışıq türk
Altay (Dağlıq Altay, Oyrot) dili • Krım-tatar dili • Sibir tatar dili • Özbək dili • Urum (azovyanı) dili • Fərqanə-qıpçaq dili (†) • Çulım dili • Şor dili • Cənubi qırğız dili dialektləri
türk dilləri ilə bağlı olan mövzular Yazısı
Orxon-Yenisey runaları • Bolqar runaları • Yanalif • Qədim uyğur yazısı
Qeyd : ¹ dilin və ya dil qrupunun təsnifatı mübahisəlidir, dil və ya dil qrupu hipotetikdir (bax: Türk dillərinin təsnifatı ); ² "dil" terminin tətbiqi mübahisəlidir, "Dil və dialekt" problemi ; ³ mümkündür ki, qıpçaq dilidir; † Ölü, bölünmüş və ya dəyişilmiş dillər ; (†) Mümkündür ki, ölü dildir ; ‡ qarışıq dillər
