Məzmuna keç

III Rusiya Ordusu

Vikipediya, azad ensiklopediya
III Rusiya Ordusu
Ölkə
Döyüşlər

III Rusiya Ordusuağ hərəkatdan fərqli olaraq keçmiş imperiyadan ayrılmış yeni milli dövlətləri tanıyan Rusiya Siyasi Komitəsinin tərkibində olan, formal olaraq Pyotr Vrangelə tabe olan, əslində isə Boris Savinkovun Polşameyilli ağ ordu. Polşa ərazisində formalaşmışdır. 1920-ci ilin noyabrında Ukrayna qoşunları və Bulak-Balaxoviç ordusu ilə birlikdə bolşeviklərə qarşı vuruşmuşdur. Hərbi birləşmə XIV Qızıl Ordu tərəfindən məğlubiyyətə uğradılmış və Polşa hakimiyyət orqanları tərəfindən internat edilmişdir.

4 sentyabr 1920-ci ildə general Pyotr Vrangelin Rusiya ordusu I və II ordulara bölünmüşdü. Rusiya Siyasi Komitəsinin tapşırığı ilə Boris Savinkovun Polşada təşkil etdiyi rus qoşunları Vrangelə tabe olunduqdan sonra III Ordu adlandırılmışdır. Mövcud olduğu müddət ərzində ordu Polşa və Ukrayna qoşunlarının nəzarətində olan ərazidə yerləşdiyinə görə onu daha çox III Rusiya Ordusu adlandırmışdılar.[1]

Ordunun əsasını 23 iyun 1920-ci ildə Polşa rəhbəri Yuzef Pilsudski ilə əldə olunan razılaşmadan sonra Boris Savinkovun Rusiya Siyasi Komitəsi adından yaratdığı birləşmələr təşkil edirdi. Bu, o zamanlar onlar üçün əlverişsiz dönüş almış Sovet–Polşa müharibəsinə antibolşevik xarakter vermək üçün polyaklara lazım idi. Polşadakı rus dəstəsinin ilk əmri 1 iyul 1920-ci ildə Brestdə general-leytenant Pyotr Qlazenap tərəfindən verilmişdir. Rus hərbi birləşməsinin tərkibi əvvəlcə üç piyada və bir süvari alayı, artilleriya diviziyası və yardımçı birləşmələrdən ibarət idi, ümumi gücü 5000 nəfərdən çox deyildi. Avqust ayında Qızıl Ordudan Polşa tərəfinə keçən kazaklardan ayrıca üç alaylı süvari diviziyasının yaradılması qərara alınmışdır. 2-ci atıcı diviziyasının formalaşması başlamışdır. 13 sentyabr tarixinə olan məlumata görə, birləşmə 4224 əsgər, zabit və hərbi qulluqçudan ibarət idi.[2]

Hərbi birləşmənin komandiri general-leytenant Boris Permikin idi.

  • 1-ci atıcı diviziyası (general-mayor Lev Boboşko) — 3414 nəfər. :
    • 1-ci atıcı alayı (polkovnik P. L. Roqojinski) — 600 nəfər.
    • 2-ci piyada alayı (polkovnik A. Y. Sauleviç) — 667 nəfər.
    • 3-cü piyada alayı (polkovnik V. A. Zaitsev) — 584 nəfər.
    • Süvari alayı (polkovnik A. L. Şirinkin) — 599 nəfər.
    • 1-ci artilleriya diviziyası (polkovnik Krasovski) — 648 nəfər.
    • Texniki batalyon (polkovnik-leytenant Medvedev) — 267 nəfər.
    • Zabit pulemyot məktəbi (polkovnik B. İznar) — 49 nəfər.
  • 2-ci atıcı diviziyası (general-leytenant qraf A. P. Palen):
    • 5-ci piyada alayı (polkovnik N. Cavrov)
    • 6-cı piyada alayı (polkovnik N. V. Rossinski)
    • 7-ci piyada Alayı (polkovnik Baron Ungern)
    • 2-ci artilleriya diviziyası (polkovnik G. V. Buşen)
  • Əlahiddə kazak diviziyası (general-mayor V. A. Trusov) — 2091 nəfər. :
    • 1-ci Don kazak alayı (polkovnik Voloşinov) — 637 nəfər.
    • Orenburq kazak alayı (podosavul X. Bəyməmciyev) — 572 nəfər.
    • Ural kazak alayı (polkovnik P. A. Sidorovnin)[3] — 643 nəfər.
    • 1-ci süvari batareyası (osavul Konkov) — 239 nəfər.

Sonradan osavul Salnikovun kazak briqadası[4] kazak alayının və əlahiddə batareyanın[5] tərkibində orduya daxil edilmişdir.

Hərbi əməliyyatlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]

1920-ci il oktyabrın əvvəlində 3-cü Rusiya Ordusunun hissələri cəbhəyə gətirilməyə başlamışdır, lakin 18 oktyabr 1920-ci ildə PolşaSSRİ arasında atəşkəs qüvvəyə minmişdir. Döyüş əməliyyatları III Rusiya Ordusunun hissələrinin geri çəkildiyi Ukrayna Xalq Respublikasının Ordusu tərəfindən davam etdirilmişdir. 1920-ci ilin noyabrında ukraynalılar və ruslar birlikdə Podolsk quberniyasına hücuma keçməyə cəhd etdilər, lakin onlar məğlubiyyətə uğramış və internasiya olunduğu Polşa ərazisinə geri çəkilməyə məcbur olmuşdular.[6]

1921-ci ildə ordu 2 saylı dəstəyə çevrilmişdi. 1 saylı dəstə keçmiş Bulak-Balahoviçin Rusiya Xalq Könüllü Ordusu idi. Bundan sonra onun tərxis olunmasına başlanılmışdır.[6]

Məşhur iştirakçılar

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Boris Smislovski daha sonra III Orduda vuruşmuşdur. O, İkinci Dünya müharibəsində rusdilli "Rusland" Diviziyasına komandirlik etmiş Vermaxt generalı olmuşdur.[7]

  1. "Белое движение в России: организационная структура#Русская армия". 2013-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-17.
  2. "Савинков и его деятельность по формированию русских войск в Польше в 1920 году". 2015-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-17.
  3. Полковник Сидоровнин
  4. "Сальников Александр Иванович — Офицеры русской императорской армии". www.ria1914.info. 2021-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-08-03.
  5. "Савинков и его деятельность по формированию русских войск в Польше в 1920 г". 2015-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-17.
  6. 1 2 "Савинков и его деятельность по формированию русских войск в Польше в 1920 г". 2015-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-17.
  7. "ДИВЕРСАНТ ПОВСТАНСЬКОЇ АРМІЇ". 4 березня 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 квітня 2010.