II Əbdülmalik (Dərbənd əmiri)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
II Əbdülmalik
Dərbəndin XII əmiri [1]
1034 – 1043
ƏvvəlkiMənsur ibn Maymun
SonrakıMənsur ibn Əbdülmalik
Şəxsi məlumatlar
Doğum yeri Dərbənd
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Dərbənd
Milliyyəti ərəb
Atası Mənsur ibn Maymun
Anası Səriyə (Sərir hökmdarı Buxt Yişonun qızı)
Həyat yoldaşı Şəmkuyə binti Yezid ibn Əhməd
Uşağı Mənsur ibn Əbdülmalik

II Əbdülmalik (Dərbənd10 mart 1043, Dərbənd) — Dərbənd əmiri.[2]

1034-cü ildə əmir olmuşdu. Lakin 9 fevral 1034-cü ildə rəislər tərəfindən devrilərək Əbu Mənsur Əli ibn Yezidə beyət etdilər, Şirvanşah vəziri Mənsur ibn Müsəddidi öz canişini təyin edərək onu "hökumət binası"nda yerləşdirdi, özü isə 1035-ci ildə paytaxtı Yezidiyyəyə qayıtdı. Həmin ilin apreli Əbdülmalik geri qayıdaraq şəhəri ələ keçirdi, Şirvanşahı sülhə məcbur etdi və 1035-ci ilin dekabrında onun bacısı, Yəzidin qızı Şəmkuyə ilə evləndi.[3]

Əmirin güclənməsini görən digər rəislər vəzir Səqlab ibn Məhəmmədin evinə hücum çəkdilər və onu bıçaqladılar. Həyatının təhlükədə olduğunu görən əmir Əbd ül-Malik ailəsi ilə Şirvana qaçdı. Rəislər onu paytaxta qaytarıb gətirmək üçün Şirvana iki ağsaqqal göndərdilər. Lakin Şirvanşah elçiləri həbs etdi, onları qandallayıb qalalardan birinə saldı. Bundan sonra o, əmirə əl-Babda öz hakimiyyətini bərpa etməkdə kömək göstərdi. 1038-ci ildə rəis Əli ibn Həsən onu devirməyə çalışsa da, saray çevrilişinin qarşısı alındı.

Qonşularla münasibətlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1040-cı ildə Xaydaq kəndi sakinləri Dərbəndi tutdular və əmirlə arvadını həbs etdilər. Onlar əmirin üstünə hücum çəkdilər, onun arvadı Şəmkuyyəni ələ keçirib qardaşı Qubad ibn Yezidin yanına göndərdilər. Qubad Şəmkuyyəni qalaya saldı, lakin sonra azad etdi və h.437 (1045)-cı ildə ərinin yanına qaytardı.

  1. V.Minorski -Şirvan və Dərbənd tarixi, səh 46
  2. V. Minorski -Şirvan və Dərbənd tarixi
  3. S. Aşurbəyli – Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2007