I Şapur

I Şapur
𐭱𐭧𐭯𐭥𐭧𐭥𐭩
Sasanilərin II şahı 12 aprel, 241 — may,272
Tacqoyma	12 aprel, 240
Hakimiyyət şəriki — indiyə kimi	I Ərdəşir (240 — 242)
Sələfi	I Ərdəşir
Xələfi	I Hürmüz
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	215
Doğum yeri	Firuzabad, İran
Vəfat tarixi	272
Vəfat yeri	Bişapur[d], Kazerun şəhristanı, Fars ostanı, İran
Sülalə	Sasanilər sülaləsi
Atası	I Ərdəşir
Anası	Mirod
Həyat yoldaşları	Gurzad, Xuranjim
Uşağı	I Bəhram I Hürmüz
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I Şapur (fars. شاپور اول; II əsr, Firuzabad, Fars ostanı – may 270, Bişapur^[d], Fars ostanı) — ikinci Sasani şahı.

İlk illəri

Şapur 215-ci ildə doğulmuşdu. Atası I Ərdəşir, anası isə Arşakilər sülaləsindən Miroddur. 240-cı ildə artıq atası ilə birgə hökmdarlıq edirdi. 242-ci ildə Ərəb Filiplə sülh imzaladı və 500.000 dinar təzminat aldı. Lakin sülh tez pozuldu və 253-cü ildə Barbarissos döyüşündə Sasani ordusu 60000lik Roma ordusunu məhv etdi.

Hakimiyyəti

252-ci ildə Şapurun əmri ilə Ermənistan çarı II Xosrov (Arşaki) öldürüldü, I Hürmüz Ermənistan taxtına gətirildi. Gürcüstan da işğal edilərək Sasanilər dövlətinə birləşdirildi.

260-cı ildə Roma-Sasani müharibələrində Roma ordusunu məğlub etdi. Öz qələbəsi barədə bütün qonşu ölkələrə xəbər saldı ki, ona tabe olsunlar. Alban hökmdarı I Vaçe tabe olmaq istəməsə də, 262-ci ildə I Şapur Albaniyanı özündən asılı vəziyyətə gətirdi. 10 il sonra (272) I Şapur öldü və Albaniya asılılıqdan çıxdı.

İstinadlar

Anar İsayev, Rəhim Məcnunov, Muxtar Abbasov - Azərbaycan tarixi VI-XI sinif