I Şapur

I Şapur
I Şapur
	𐭱𐭧𐭯𐭥𐭧𐭥𐭩
	12 aprel, 241 — may,272
Tacqoyma	12 aprel, 240
Hakimiyyət şəriki — indiyə kimi	I Ərdəşir (240 — 242)
Sələfi	I Ərdəşir
Xələfi	I Hürmüz
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	215
Doğum yeri	Firuzabad, İran
Vəfat tarixi	272
Vəfat yeri	Bişapur[d], Kazerun şəhristanı, Fars ostanı, İran;
Sülalə	Sasanilər sülaləsi
Atası	I Ərdəşir
Anası	Mirod
Həyat yoldaşları	Gurzad, Xuranjim
Uşağı	I Bəhram; I Hürmüz;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I Şapur (fars. شاپور اول; II əsr, Firuzabad, Fars ostanı – may 270 və ya 272^[1]^[2]^[3], Bişapur^[d], Fars ostanı) — ikinci Sasani şahı.

İlk illəri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şapur 215-ci ildə doğulmuşdu. Atası I Ərdəşir, anası isə Arşakilər sülaləsindən Miroddur. 240-cı ildə artıq atası ilə birgə hökmdarlıq edirdi. 242-ci ildə Ərəb Filiplə sülh imzaladı və 500.000 dinar təzminat aldı.^[4] Lakin sülh tez pozuldu və 253-cü ildə Barbarissos döyüşündə Sasani ordusu 60000lik Roma ordusunu məhv etdi.

Hakimiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

252-ci ildə Şapurun əmri ilə Ermənistan çarı II Xosrov (Arşaki) öldürüldü, I Hürmüz Ermənistan taxtına gətirildi. Gürcüstan da işğal edilərək Sasanilər dövlətinə birləşdirildi.

260-cı ildə Roma-Sasani müharibələrində Roma ordusunu məğlub etdi. Öz qələbəsi barədə bütün qonşu ölkələrə xəbər saldı ki, ona tabe olsunlar. Alban hökmdarı I Vaçe tabe olmaq istəməsə də, 262-ci ildə I Şapur Albaniyanı özündən asılı vəziyyətə gətirdi. 10 il sonra (272) I Şapur öldü və Albaniya asılılıqdan çıxdı.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ ¹ ² Istituto dell'Enciclopedia Italiana Shāhpūr // Enciclopedia on line (итал.)
↑ ¹ ² Gabrieli F. SHĀHPŪR // Enciclopedia Treccani (итал.) — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1936.
↑ ¹ ² autori vari Shahpur I // Dizionario di Storia (итал.) — 2011.
↑ Cambridge History of Iran, Volume III,edited by Ehsan Yarshater (professor of Iranian studies, Columbia University, New York)

Anar İsayev, Rəhim Məcnunov, Muxtar Abbasov - Azərbaycan tarixi VI-XI sinif

Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

[_77f4d3e05fea6042-1] ¹ ² Istituto dell'Enciclopedia Italiana Shāhpūr // Enciclopedia on line (итал.)

[_a33cf242eb44cf03-2] ¹ ² Gabrieli F. SHĀHPŪR // Enciclopedia Treccani (итал.) — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1936.

[_8e7f1beaba96de68-3] ¹ ² autori vari Shahpur I // Dizionario di Storia (итал.) — 2011.

[4] Cambridge History of Iran, Volume III,edited by Ehsan Yarshater (professor of Iranian studies, Columbia University, New York)

[1]

[2]

[3]

[4]

I Şapur

İlk illəri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hakimiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naviqasiya menyusu

Axtar