I Şapur
I Şapur | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
𐭱𐭧𐭯𐭥𐭧𐭥𐭩 | |||||||
![]() | |||||||
|
|||||||
Tacqoyma | 12 aprel, 240 | ||||||
Hakimiyyət şəriki — indiyə kimi | I Ərdəşir (240 — 242) | ||||||
Sələfi | I Ərdəşir | ||||||
Xələfi | I Hürmüz | ||||||
Şəxsi məlumatlar | |||||||
Doğum tarixi | |||||||
Doğum yeri | Firuzabad, İran | ||||||
Vəfat tarixi | |||||||
Vəfat yeri |
|
||||||
Sülalə | Sasanilər sülaləsi | ||||||
Atası | I Ərdəşir | ||||||
Anası | Mirod | ||||||
Həyat yoldaşları | Gurzad, Xuranjim | ||||||
Uşaqları | |||||||
Dini | Zərdüştilik | ||||||
![]() |
I Şapur (fars. شاپور اول; II əsr, Firuzabad, Fars ostanı – 272[1][2][3][…], Bişapur[d], Fars ostanı) — ikinci Sasani şahı.
İlk illəri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şapur 215-ci ildə doğulmuşdu. Atası I Ərdəşir, anası isə Arşakilər sülaləsindən Miroddur. 240-cı ildə artıq atası ilə birgə hökmdarlıq edirdi. 242-ci ildə Ərəb Filiplə sülh imzaladı və 500.000 dinar təzminat aldı.[4] Lakin sülh tez pozuldu və 253-cü ildə Barbarissos döyüşündə Sasani ordusu 60000lik Roma ordusunu məhv etdi.
Hakimiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
252-ci ildə Şapurun əmri ilə Ermənistan çarı II Xosrov (Arşaki) öldürüldü, I Hürmüz Ermənistan taxtına gətirildi. Gürcüstan da işğal edilərək Sasanilər dövlətinə birləşdirildi.
260-cı ildə Roma-Sasani müharibələrində Roma ordusunu məğlub etdi. Öz qələbəsi barədə bütün qonşu ölkələrə xəbər saldı ki, ona tabe olsunlar. Alban hökmdarı I Vaçe tabe olmaq istəməsə də, 262-ci ildə I Şapur Albaniyanı özündən asılı vəziyyətə gətirdi. 10 il sonra (272) I Şapur öldü və Albaniya asılılıqdan çıxdı.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ↑ Gabrieli F. SHĀHPŪR // Enciclopedia Treccani (it.). Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1936.
- ↑ autori vari Shahpur I // Dizionario di Storia (it.). / Istituto dell'Enciclopedia Italiana 2011.
- ↑ Cambridge History of Iran, Volume III,edited by Ehsan Yarshater (professor of Iranian studies, Columbia University, New York)
Anar İsayev, Rəhim Məcnunov, Muxtar Abbasov - Azərbaycan tarixi VI-XI sinif
![]() |
Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |