JAMA
JAMA (ing. The Journal of the American Medical Association – Amerika Tibb Assosiasiyasının jurnalı) — Amerika Tibb Assosiasiyası (ing. American Medical Association, AMA) tərəfindən nəşr edilən, tibbi elmlər sahəsində nüfuzlu və yüksək təsir amilinə malik elmi jurnal.[2] Jurnal klinik tədqiqatlar, səhiyyə siyasəti, biotibb, ictimai sağlamlıq və digər tibbi sahələr üzrə ən son elmi məlumatları təqdim edir.[3]
Tarixi
[redaktə | vikimətni redaktə et]JAMA ilk dəfə 1883-cü ildə nəşr olunmağa başlamışdır. Jurnalın məqsədi ABŞ və dünya miqyasında həkimlərə, tədqiqatçılara və səhiyyə siyasəti formalaşdıran şəxslərə tibbi yeniliklər və sübuta əsaslanan məlumatlar təqdim etmək olmuşdur. O vaxtdan bəri JAMA dünyanın ən oxunan və ən çox istinad olunan tibb jurnallarından birinə çevrilmişdir.[4]
JAMA təkcə klinik tədqiqatları deyil, həmçinin səhiyyə sistemlərinin performansı, bioetika, səhiyyə siyasəti, epidemiologiya və tibbi təhsil kimi geniş spektrli mövzuları əhatə edir. Jurnalda dərc olunan məqalələrə aşağıdakılar daxildir:[5]
- randomizə olunmuş nəzarətli tədqiqatlar
- sistemli ədəbiyyat icmalları və meta-analizlər
- klinik rəhbərliklər və praktiki tövsiyələr
- redaksiya məqalələri və tənqidi şərhlər
- elmi xəbərlər və təhlillər
Nəşr
[redaktə | vikimətni redaktə et]JAMA hər həftə çap və onlayn formada nəşr olunur.[6] Onun rəsmi saytı üzərindən istifadəçilər jurnalda dərc olunmuş məqalələrə, əlavələrə, videolara və podkastlara çıxış əldə edə bilirlər. Bir çox məqalə açıq giriş (open access) formatındadır və ictimaiyyət üçün sərbəst şəkildə əlçatandır.
JAMA elmi ictimaiyyətdə yüksək nüfuza malikdir və onun təsir amili mütəmadi olaraq yüksək səviyyədə olur. 2023-cü il üçün təsir amili 120.7 olaraq qiymətləndirilmişdir. Bu göstərici jurnalın nəşr etdiyi tədqiqatların elmi təsir gücünü və akademik nüfuzunu əks etdirir. Jurnala edilən istinadların sayı onu tibbi elmlər üzrə ən nüfuzlu nəşrlərdən biri halına gətirir.
Tənqidi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Bəzi hallarda JAMA jurnalına kommersiya sponsorlu araşdırmaların dərc olunması və redaksiya qərarlarının şəffaflığı ilə bağlı tənqidlər yönəldilmişdir.[7][8][9][10] Bununla belə, jurnal bu sahədə şəffaflığı artırmaq və etibarını qorumaq üçün daim etik siyasətlərini gücləndirməkdədir.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ 1 2 3 The ISSN portal (ing.). Paris: ISSN International Centre, 2005. ISSN 0098-7484
- ↑ "AMA history". The American Medical Association. 11 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 oktyabr 2020.
- ↑ Asplund, Jon. "AMA hires first person of color as JAMA editor-in-chief". Crain's Chicago Business. 11 aprel 2002. 5 noyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 dekabr 2023.
- ↑ "Web of Science Master Journal List - WoS MJL by Clarivate". mjl.clarivate.com. 1 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2024.
- ↑ JAMA: The Journal of the American Medical Association. Library of Congress. 1960. 10 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 dekabr 2014 – Library of Congress Catalog vasitəsilə.
- ↑ "JN Learning". 18 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2019.
- ↑ Holden, Constance. "JAMA Editor Gets the Boot". Science Now. Science. 15 yanvar 1999. 4 avqust 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2022.
- ↑ Kassirer, Jerome P. "Editorial Independence". The New England Journal of Medicine. 340 (21). 27 may 1999: 1671–2. doi:10.1056/NEJM199905273402109. PMID 10341280.
- ↑ "Terms Of Use | JAMA Network". jamanetwork.com. 27 noyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 noyabr 2023.
- ↑ Signatories of the Editorial Governance Plan. "Editorial Governance for JAMA". JAMA. 281 (26). 16 iyun 1999: 2240–2. doi:10.1001/jama.281.23.2240.
Xarici keçidlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]- jamanetwork.com/journals…
books.google.com/books?i…
books.google.com/books?i…
books.google.com/books?i…
books.google.com/books?i… — rəsmi saytı - American Medical Association Archives
- Free copies of volumes 1–80 (1883–1923), from the Internet Archive and HathiTrust