Kəkilli arıquşu
| Kəkilli arıquşu | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Lophophanes cristatus | |||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||||||||||
| Lophophanes cristatus | |||||||||||||||||||||||||
| Sinonimlər | |||||||||||||||||||||||||
|
Parus cristatus |
|||||||||||||||||||||||||
| Areal | |||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||
| Mühafizə statusu | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Kəkilli arıquş (lat. Lophophanes cristatus) — Arıquşlar fəsiləsinin Kəkilli arıquşu cinsinə aid quş növü.
Xarakterik morfoloji əlamətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Başında qar lələklərdən ibarət ucu sivri və ağ haşiyəli kəkili var. Dimdiyindən göz və qulaq lələklərinə qədər nazik qar zolaq uzanır. Erkək dişiyə nisbətən azca iridir [1][2][3][4].
Kateqoriyası və statusu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Avropa və Asiyada yayılıb. Azərbaycanda isə Kiçik və Böyük Qafqaz dağlarının dağətəyi hissəsində və Talışda yayılıb[5][6][7][8].
Növdaxili müxtəlifliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dünyada 5, Azərbaycanda isə 1 yarımnövü (P.с. cristatus Linn, 1758) yaşayır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yarpaqlı meşələrdə, xüsusilə, iynəyarparlı meşələrdə yaşayır. Oturaq quşdur. Ovetmə ərazisi 12000 m–dən çoxdur. Nəsil verdikdən sonra kiçik sürülər əmələ gətirir[9][10][11][12].
Qida spektri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əsasən entomofaqdır. Yemini ağaclardan, ot bitkilərinin üstündən, ağac qabığından əldə edir.
Təbii düşmənləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məlum deyil.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
İldə 2 dəfə nəsil verir. I yuvaya aprel-mayda, II yuvaya isə iyunda rast gəlinir. Yuvanı ağac koğuşlarında qurur. Yuvada 4–7 yumurta olur. Kürtyatma 15–17 gün çəkir.
Növün fenologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Lələkdəyişməsi avqustun əvvəlindən axırınadək davam edir.
Ontogenezi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bir yaşında cinsi yetişkənliyə çatır. Fərdi inkişafı rüşeym, bala, yuvinal və yetkin formalardan ibarətdir. İnkişaf tipinə görə ətcəbaladır.
Reproduktivliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]
İldə 2 dəfə nəsil verir, 4-7 yumurta qoyur.
Xromosom göstəriciləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məlum deyil.
Sayı və limit faktorları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Limit faktoru kimi bu quşların yuvalama və yaşayış yerlərinin təbii fəlakətin və antropogen amillərin təsirlərinə məruz qalmasıdır.
Biosenozda rolu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çoxalma dövründə zərərli cücülərin tələf edilməsində xeyirlidir.
İnsan həyatında rolu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Elmi əhəmiyyətli kolleksiya obyektidir.
Qəbul olunmuş və qəbul edilməsi vacib mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qoruq və yasaqlıq ərazilərində qorunur, Avropa mühafizə statusuna və Bern konvensiyasına daxildir.
Növün qeydiyyat göstəriciləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kolleksiyası elmi fondlarda saxlanılır. Muzeylərdə nümayiş etdirilir.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
Adi alasığırçın
Böyük oxcüllüt
Bozqır haçaquyruğu
Ortaboy tənbəlcüllüt
Kiçik əyridimdik
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
- ↑ D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.
- ↑ Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
- ↑ D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.
- ↑ Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
- ↑ D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
1. Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
2. D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
3. Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
4. Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.