Kapşaqay
 | Bu məqalədə daxili keçidlərin artırılmasına ehtiyac var. (dekabr 2023) |
 |
| Kapşaqay | |
|---|---|
| Қапшағай | |
 | |
| 43°53′ şm. e. 77°05′ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +7 72772 |
| Poçt indeksi | 040800 |
| Digər | |
| kapshagay.gov.kz | |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Qonayev (qaz. Қонаев) 2022-ci ilə qədər Kapşaqay (qaz. Қапшағай, əvvəl Kapçaqay) — Qazaxıstanın Almatı vilayətində regional tabe bir şəhər. Respublikanın ən böyük qumar zonası şəhərdə yerləşir.[2][3]
Adın etimologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qazax dilində "Kapşağay" "dar dərə" və ya "sıxılmış yer" mənasını verir [4].
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şəhərin inkişaf və meydana gəlmə tarixi Kapçağay su elektrik stansiyasının inşasının başlanması ilə əlaqələndirilir. İlisk qəsəbəsi əvvəlcə su anbarının tikildiyi ərazidə yerləşirdi, 5 mindən çox insan yeni Novoilisk qəsəbəsinə, Jetiqen qəsəbəsinə və yeni qurulan balıqçılıq kolxozuna, indiki Arna kəndinə köçürüldü. 29 sentyabr 1969-cu il tarixdə yerli vaxtla saat 16: 15-də İli çayı bağlanmışdı. Həmin il 26 dekabrda su anbarının doldurulmasının birinci mərhələsi başladı. 1970-ci ilin yazında İlisk kəndi süni su anbarının dibinə batdı. 9 iyul 1970-ci ildə Qazaxıstan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı ilə Almatı vilayətinin İli rayonunun Novoiliysk kəndi regional tabe bir şəhər olaraq təsnif edildi və Kapçağay şəhəri adını aldı.
Sovet hakimiyyəti illərində Kapçağayda bir sənaye infrastrukturu yaradıldı, fabriklər istifadəyə verildi: çini, dəmir-beton konstruksiyalar, yüksək dəqiqlikli alətlər; lift, çörək sexi, qaymaq zavodları, balıq emalı kompleksi. SSRİ-nin dağılması ilə dövlət fabrikləri və müəssisələri dövlət tərəfindən özəlləşdirmə proqramı çərçivəsində xüsusi əllərə satıldı və sonradan fəaliyyətini dayandırdı[5].
1998-ci ildə Zarechnoye və Şengeldi kəndləri kənd rayonları ilə birlikdə şəhər rəhbərliyinə (bələdiyyə) tabe oldu[6].
İnfrastrukturu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şəhərdə Kapçağay su elektrik stansiyası, sənaye müəssisələri var: "Kapçağayski çini", "Mostostroy-Kapçağay", "Rybprom" LLP, "ACRYLATE" LLP, "Polimermetall-T" LLP, "Zhersu Metal" LLP, "Knauf Gips "LLP, LLP" Ayan "bir neçə müştərək müəssisə daxil olmaqla.
Əyləncə sahəsi Qazaxıstan-İtalyan kompleksi "Kapçağay su parkı" və "Kapçağay" qumar zonası ilə təmsil olunur.
| # | Qumarxana | # | Qumarxana |
|---|---|---|---|
| 1 | Flamingo | 2 | Astoria |
| 3 | Royal Plaza Hotel & Casino | 4 | Makao |
| 5 | Altyn Alma | 6 | X.O Club |
| 7 | Bombay | 8 | Bellagio |
Maraqlı faktlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
1980-ci illərin birinci yarısının sonunda yüksək dəqiqlikli avadanlıq istehsal edəcək böyük Robot zavodunun inşasına başladı. Yenidənqurma dövründə, şüarı iqtisadiyyat olan respublikanın yeni rəhbərlərinin siyasəti ilə əlaqədar olaraq, demək olar ki, başa çatmış zavodun tikintisi dayandırıldı.
Şəhər Günü 10 sentyabrda qeyd olunur.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ http://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT305821.
- ↑ "Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов и районных центров и поселков на начало 2019 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- ↑ "Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2019 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- ↑ // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- ↑ "Игровые регионы Казахстана как частичка Вегаса в степи". KZ Gaming Congress. 2016-02-26. 2019-12-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-15.
- ↑ "Lost-Вегас: Капчагай, которого мы не увидим - Аналитический интернет-журнал Vласть" (rus). vlast.kz. 2018-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-06.