Karl Volf
| Karl Volf | |
|---|---|
| Karl Friedrich Otto Wolff | |
 1937 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Karl Friedrich Otto Wolff |
| Doğum tarixi | 13 may 1900[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 15 iyul 1984[1][2] (84 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Üçüncü Reyx |
| Xidmət illəri | 1917-ci ildən |
| Rütbəsi | general[3] |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |
          |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Karl Volf (alm. Karl Friedrich Otto Wolff;13 may 1900[1][2][…], Darmştat – 15 iyul 1984[1][2], Rozenxaym, Bavariya) ən yüksək SS zabitlərindən biri, SS Obergruppenführer və SS qoşunlarının generalı.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məhkəmə müşaviri oğlu. 1917-ci ilin aprelində Darmstadtda katolik məktəbini bitirdikdən sonra könüllü olaraq orduda xidmətə getdi. Qərb cəbhəsində Birinci Dünya Müharibəsinin iştirakçısı, leytenant (1918). Hərbi fərqlənməyə görə 1-ci və 2-ci dərəcəli Dəmir Xaç ordenləri ilə təltif edilmişdir. 1920-ci ildə tərxis olunaraq Frankfurt-Mayndə banklarda və ticarət şirkətlərində çalışıb. 1923-cü ildə o, böyük sənayeçi fon Römheldin qızı Frieda von Römheld ilə evləndi və öz ticarət və hüquq bürosunu - Karl Volf von Römheld-i qurdu. 7 oktyabr 1931-ci ildə NSDAP (partiya bileti No 695 131) və SS (bilet No 14 235) sıralarına daxil olub. 1932-ci il fevralın 18-də SS-şturmfürer rütbəsi aldı. 1933-cü ilin martında Karl Volf Bavariyanın baş naziri general Frans fon Eppin köməkçisi oldu. 1933-cü ilin iyunundan - adyutant, 1935-ci ildən isə Reichsführer SS Heinrich Himmler-in baş adyutantı. 30 iyun 1934-cü ildə "Uzun Bıçaqlar Gecəsi"ndə bir çox liderlərinin həbsində mühüm rol oynamışdır. 1936-cı ilin aprelində Hessendən Reyxstaqa seçildi. 9 noyabr 1936-cı ildə SS Reyxsführerinin Şəxsi Qərargahı yaradıldıqdan sonra onun rəisi oldu. Himmlerin ən yaxın müttəfiqi və ən yaxın sirdaşı olan SS-nin yaradılmasında iştirak etmişdir. SS simvollarının və ideologiyasının müəlliflərindən biri. 1939-cu ildən o, həm də Adolf Hitlerin qərargahında Himmlerin şəxsi nümayəndəsi idi. O, Himmleri bütün səfərlərində, o cümlədən konsentrasiya düşərgələrində müşayiət edirdi. 1942-ci ildə Reichsfuehrer SS-nin şəxsi göstərişi ilə Varşavadan Treblinka qırğın düşərgəsinə etibarsız insanların və yəhudilərin daşınmasına nəzarət etdi (ümumilikdə onun əmri ilə 300.000-ə yaxın insan öldürüldü). Heinrich Himmler Mauthauzen konsentrasiya düşərgəsinə səfəri zamanı, aprel 1941. 23 sentyabr 1943-cü ildən İtaliyada SS və polisin ali rəhbəri, 26 iyul 1944-cü ildən eyni zamanda İtaliya Sosial Respublikası hökuməti yanında Vermaxt komissarı idi. 1945-ci il martın 8-də o, Sürixdə (İsveçrə) Allen Dallesin başçılıq etdiyi bir qrup amerikalı nümayəndə ilə görüşmüş, onlarla İtaliyadakı italyan və alman qoşunlarının təslim olması məsələsini müzakirə etmişdir; bu görüşdən sonra Sürixdə daha bir neçə görüş baş tutdu. Martın 12-də Vaşinqton Moskvaya davam edən danışıqlar barədə rəsmi məlumat verdi; Stalin sovet nümayəndələrinin danışıqlara buraxılmasını tələb etdi , lakin rədd edildi (ABŞ-nin SSRİ-dəki səfiri Averell Harrimanın daha sonra izah etdiyi kimi, amerikalılar Sovet nümayəndələrinin qeyri-real şərtlər qoyaraq danışıqları pozacağından qorxurdular). Danışıqlar zamanı o, bir tərəfdən Heinrich Himmler və Ernst Kaltenbrunner, digər tərəfdən isə Allen Dulles tərəfindən daim təzyiq altında olub. Amerikalılar K.Vulfun səlahiyyətlərinə və SS-nin İtaliyada ordu komandanlığına (feldmarşal Albert Kesselrinq) tabe olan alman qoşunlarının təslim edilməsini təşkil etmək qabiliyyətinə şübhələrini bildirdilər. Volf dəfələrlə Berlinə geri çağırıldı, burada ondan danışıqlar barədə tam hesabat verməsi tələb olundu. Lakin o, danışıqların bütün təfərrüatlarını açıqlamaqdan imtina edib, çünki uğursuzluq halında ona xəyanətdə ittiham olunacaqdı. Məsələn, öz səlahiyyətlərini və niyyətlərini təsdiqləmək üçün o, İsveçrədəki müttəfiqlərə alman qoşunlarının İtaliyada yerləşdirilməsi xəritələrini təqdim etdi ki,bu da amerikalıların Apennin yarımadasında növbəti hücum planlarını xeyli asanlaşdırdı[4].
İkinci dünya müharibəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1936-cı ildən başlayaraq Karl Volf Himmlerin ən yaxın yoldaşı və sirdaşı oldu. Bir neçə il ərzində müdiri ilə Hitler arasında əlaqə quran o idi. Himmler işçisini çox yüksək qiymətləndirir və onu ən yaxşı dostu hesab edirdi. Bunu, Volfun onu demək olar ki, hər yerdə müşayiət etməsi sübut edir: çoxsaylı səfərlərdə, görüşlərdə və hətta "ölüm düşərgələrinə" səfərlər zamanı. 8 sentyabr 1939-cu ildə, Polşanın işğalından qısa müddət sonra Volf, Frankfurtdakı (Oder) Gestapo ofisinə məktub yazdı və dərhal “ Polşa vətəndaşı olan bütün kişi yəhudilərin və onların ailə üzvlərinin həbs edilməsini ” və hər hansı sərvətinin müsadirə edilməsini əmr etdi. 1942-ci ildə Volff, Varşava Gettosundan yəhudilərin kütləvi şəkildə məhv edilməsi "Grossaktion Varschau" zamanı deportasiya daşımalarına nəzarət etdi. Dəmir yolu nəqliyyatında çətinliklər yarandıqda, Volff Reich Dəmir Yolu Direktoru Albert Ganzenmüller ilə dəfələrlə əlaqə saxladı. Fürer Qərargahından göndərdiyi 13 avqust 1942-ci il tarixli və yəhudilərin Treblinka qırğın düşərgəsinə daşınmasına istinad edən məktubda Volf Qanzenmüllerə göstərdiyi köməyə görə təşəkkür etdi: Ünsiyyətinizdən böyük məmnunluq hissi ilə qeyd edirəm ki, 5000 nəfərdən ibarət qatar artıq 14 gündür ki, hər gün hərəkət edir və buna görə də biz əhalinin bu hərəkətini daha da sürətlə davam etdirmək iqtidarındayıq. Mən cəlb olunmuş ofisləri axtarmaq təşəbbüsü ilə çıxış etdim ki, qeyd olunan tədbirlərin rəvan icrasına zəmanət verilsin. Zəhmətinizə görə bir daha təşəkkür edirəm və eyni zamanda sizdən bu işləri izləməyə davam etməyinizi xahiş etmək istəyirəm. Ən xoş arzularla və Heil Hitlerə, səmimi qəlbdən Volf. — Karl Volff to Albert Ganzenmüller, 13 avqust 1942. 1941-ci ilin avqustunda Himmler və Volf mobil öldürmə bölməsi olan Einsatzgruppe B-nin komandiri olan Artur Nebe tərəfindən Minskdə yəhudilərin vurulmasında iştirak etdilər. Təcrübədən ürəyi bulanaraq sarsılan Himmler, öldürməyin alternativ üsullarının tapılmasına qərar verdi. Himmlerin göstərişi ilə, 1942-ci ilin yazında, Osvensimdəki düşərgə xeyli genişləndirildi, o cümlədən qaz kameraları əlavə edildi, burada qurbanlar zəhərli qaz Zyklon B istifadə edərək öldürüldü. 1942-ci ilin iyununda Reinhard Heydrich-in öldürülməsindən sonra Volf digər SS liderləri ilə, xüsusən də Reyx Təhlükəsizlik Baş İdarəsində (Reichssicherheitshauptamt) Heydrixin varisi Ernst Kaltenbrunner və xarici kəşfiyyat xidmətinin Valter Şellenberqlə güclü rəqabət yaratdı. Onun mövqeyi Berlinə tez-tez gəlməməsi, qismən də əməliyyat tələb edən piyelit və böyrək daşı (böyrək daşları) xəstəliyindən əziyyət çəkdiyi üçün zəiflədi. Volf Himmlerin gözündən düşdü və onun qərargah rəisi vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. 1943-cü ilin aprelində o, Hitlerlə əlaqə zabiti vəzifəsindən azad edildi. Himmler Vulfun vəzifələrini müvəqqəti olaraq üzərinə götürəcəyini açıqladı. 1944-cü ilin yanvarında bu vəzifəni icra edən Hermann Fegelein təyin olunana qədər Hitlerin qərargahında əlaqə zabiti kimi yeni bir dəyişiklik baş vermədi. Vulf 1943-cü ilin martında boşanması və yenidən evlənməsi Himmleri xüsusilə qəzəbləndirmişdi. Ailənin SS-nin nüvəsi olduğuna inanan Himmler, Volfun boşanma icazəsini rədd etmişdi, lakin Volf birbaşa Hitlerə müraciət etmişdi. Himmler hələ də Vulfu SS-nin sadiq üzvü hesab edirdi, çünki 1943-cü ilin sentyabrında Volf Ali SS və Polis Rəhbəri kimi İtaliyaya köçürüldü. Bu vəzifədə Volf Təhlükəsizlik Polisinin Baş Komandanı olan Vilhelm Harsterlə təhlükəsizlik, həbsxanaların saxlanması, konsentrasiya düşərgələrinə və məcburi əmək düşərgələrinə nəzarət, habelə məcburi işçilərin deportasiyası kimi standart polis funksiyalarına görə məsuliyyəti bölüşdü. Volf 1944-cü ilin iyulunda Alman Vermaxtının Səlahiyyətli Generalı olanda işğal olunmuş İtaliyada antipartizan müharibəsinə də cavabdeh oldu. Bu vaxta qədər Volf İtaliyada polisə və bütün arxa orduya komandanlıq edirdi. Volfun İtaliyadakı müharibə cinayətlərində iştirakı indiyə qədər qeyri-müəyyən olaraq qalır, qismən ona görə ki, SS bölmələrinin nasist təhlükəsizlik müharibəsində nə dərəcədə iştirak etdiyinə dair mənbə materialı yoxdur. 1945-ci ildə ABŞ müstəntiqlərinin əlində ittihamedici material varmış kimi görünsə də, bu, Vulfun Ardeatin qırğını kimi tanınan edamları təsdiqlədiyini göstərir, bu dəlil cinayət ittihamları üçün kifayət deyildi. 9 dekabr 1944-cü ildə Volf, partizanları məhv etmək üçün ikinci dərəcəli alman birlikləri ilə birlikdə İtalyan birliklərindən istifadə etdiyinə və " İtaliya ərazisində müharibə istehsalının saxlanmasına" görə Qızıl Alman Xaçı ilə təltif edildi. Bu dövrdə o, Olgiate Olona Alman komandanlığına yaxın olan Marnate's Bunker layihəsini təsdiqlədi. 1945-ci ilə qədər Volf İtaliyanın hərbi komandiri vəzifəsini icra edirdi.
Müharibədən sonra[redaktə | mənbəni redaktə et]
Karl Volf, sağlam düşüncənin əksinə olaraq, nasist Almaniyasının təslim olmasından və müttəfiq qüvvələr tərəfindən işğalından sonra gizlənmədi, əksinə, qaliblərdən əfv və hətta bir qədər təzminat ümid etdi. Hətta İsveçrədəki danışıqlar zamanı o, Hitlerin süqutundan sonra Almaniyanın yeni hökumətində daxili işlər naziri vəzifəsini alacağını gözlədiyini açıq şəkildə bildirdi. Lakin gözləntilərinin əksinə olaraq amerikalılar tərəfindən həbs edildi və 1946-cı ildə Almaniyada mühakimə olundu. Hökm onu çaşdırdı: dörd il əmək düşərgələrində. Karl Volf 1949-cu ildə sərbəst buraxıldı. Həbsdə olduğu müddətdə demək olar ki, hər şeyini itirməsinə baxmayaraq, artıq 1950-ci illərin əvvəllərində onun maddi rifahı ən yaxşı illərində olduğu səviyyəyə çatdı.
İkinci həbsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Harvard Universitetinin tarixçisi Riçard Braytman hesab edir ki, müharibənin sonunda baş tutan danışıqlarda iştirak, eləcə də Allen Dallesin şəxsi şəfaəti sayəsində Volf həyatını xilas etdi. Əks halda, keçmiş nasist generalı hərbi cinayətkar kimi Nürnberqdəki müttəhimlər kürsüsündə keçmiş rəisi Kaltenbrunnerin yanında yer alacaqdı. Üstəlik, müttəfiqlərin bunun üçün hər cür əsası var idi. Amerikalılar niyə bunu etmədilər? Ancaq fakt budur ki, bu vəziyyətdə Volf həm İtaliyada təslim olmaq,həm də danışıqların özü ilə bağlı tamamilə fərqli bir versiya söyləyə bilərdi ki, bu da Allen Dulles tərəfindən təqdim olunan rəsmi versiyadan əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənə bilər. Bundan əlavə, keçmiş generalın mümkün etirafları MKİ-nin yaradıldığı ABŞ-nin Strateji Xidmətlər İdarəsinin reputasiyasına mənfi təsir göstərə və bütün müttəfiq koalisiyaya düzəlməz ziyan vura bilər. Bu fikir düzgün görünür, çünki 1961-ci ildə Amerikanın Kubanı işğal etmək cəhdinin uğursuzluğu nəticəsində baş vermiş Dallesin istefasından dərhal sonra Karl Volf yenidən həbs olundu. Bu dəfə Almaniya hakimiyyəti onu 300 mindən çox insanın məhv edilməsində iştirak etməkdə ittiham edib. Burada söhbət Polşa yəhudilərinin Treblinka kəndi yaxınlığında yerləşən konsentrasiya düşərgələrinə deportasiya edilməsindən gedirdi. Volf, gözlənildiyi kimi, əlbəttə ki, unutqanlığına istinad edərək Holokostda iştirakını inkar etdi. Bu iş üzrə məhkəmə iclasları bir neçə il davam etdi. Sonda 1964-cü ilin sentyabrında hökm elan edildi: 15 il həbs. Lakin keçmiş nasist generalı Karl Vulf xeyli əvvəl – 1971-ci ildə azadlığa buraxılmışdı. Erkən buraxılma səbəbi sağlamlıqla əlaqədardır. 1984-cü il iyulun ortalarında Rosenheim şəhərində (Bavariya, Almaniya) vəfat etmişdir[5].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 https://gepris-historisch.dfg.de/person/5140442.
- ↑ 1 2 Nuremberg Trials Project. 2016.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-20.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-11-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-20.