Komandor qoruğu
| Komandor qoruğu | |
|---|---|
| rus. Государственный природный биосферный заповедник «Командорский» | |
 | |
BTMB kateqoriyası — Ia (Ciddi Təbiət Qoruğu).svg){kind=logo} |
|
| Sahəsi | 3648679 ha |
| Yaradılma tarixi | 23 aprel 1993 |
| Yerləşməsi | |
| 54°50′12″ şm. e. 166°32′11″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| komandorsky.ru | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg)
Komandor dövlət təbiət qoruğu[1][2] — 23 aprel 1993-ci ildə yaradılmışdır. Qoruq dörd əsas adanın sahəsində qurulmuşdur — Mednı, Beqinqa, Ariy kamen və Toporkov, üstəlik 60 kiçik ada. Qoruğun ərazisinə Berinq dənizi və Sakit okeanın şelf əraziləridə daxildir.
Komandor adaları Sakit okeanın şimal-qərbində yerləşərək, Aleut adaları silsiləsinin sualtı davamını təşkil edir. Ən hündür nöqtəsi Steller dağıdır (755 m). Qoruğun sahəsi 3 648 679 ha təşkil edir. Üstəlik 3 463 300 ha dəniz sahəsi belə bura daxildir.
Flora və fauna[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qoruq ərazisində ümmumilikdə 383 növ və 37 yarımnöv borulu bitkiyə rast gəlinir. Adalar 93 bitkinin şərq, 10 bitkinin isə qərb qərhədini təşkil edir. Ərazidə bir çox endemik və relikdir, İlin şaxtasız günlərinin sayı 127–140 arasında dəyişir. Burada 250 növ balıq yayılmışdır. Komandor adaları quşların kütələvi yuva qurma bölgəsidir. 213 növ quş nəsli kəsilmək üzrədir. 25 növ məməli yayılmışdır. Burada 300000 baş dəniz canlısı görmək olur.
RSFSR Qırmızı kitabına daxil olan bitki və heyvanlar: Lobaria pulmonaria, Komandor mavi qütb tülküsü, Kanada brantası, Alyaska qazı, Berinq qum cüllütü, Sakitokean təmizçisi və s. Beynəlxalq Qırmızı kitaba isə məməlilərdən — Dəniz samuru, Mesoplodon stejnegeri, Steyneqer suitisi (ada suitisi), Kiçik Zolaqlı balina; quşlardan — Ağbaş qartal, Şunqar, Şahin.
Qoruq ərazisində tarixi və mədəni irs abiləri mövcuddur. Buna misal kimi Vitus Berinqin ekspedisiyasını düşərgəsi və Vitus Berinqin qəbri.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Мараков С. В. Природа и животный мир Командор / С. В. Мароков; Отв. ред. д-р биол. наук , проф. А. Г. Томилин; Академия наук СССР. — М.: Наука, 1972. — 185, [8] с. — (Общенаучные популярные издания). — 25 000 экз. (обл.)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Komandor qoruğunun rəsmi saytı". 2020-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-14.
- ↑ "UNESCO site". 2020-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-14.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Komandor dövlət təbiət qoruğu
- Komandor adaları Arxivləşdirilib 2011-02-09 at the Wayback Machine