Konstantin Çernenko

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Konstantin Çernenko
Константин Устинович Черненко
13 fevral 1984 – 10 mart 1985
Baş nazirNikolay Tixonov
ƏvvəlkiYuri Andropov
SonrakıMixail Qorbaçov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 11 (24) sentyabr 1911
Vəfat tarixi 10 mart 1985(1985-03-10)[1][2][…] (73 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi Emfizem, ürək tutması[d]
Dəfn yeri
Partiya
Təhsili
  • Ali partiya məktəbi[d]
Fəaliyyəti siyasətçi
Dini ateizm
Rütbəsi əsgər

Təltifləri Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Sosialist Əməyi Qəhrəmanı
"Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 60 illiyi" yubiley medalı
"Lenin" mükafatı SSRİ Dövlət mükafatı
Order of Klement Gottwald "Dövlət bayrağı" ordeni "Suxe-Bator" ordeni "Karl Marks" ordeni "Georgi Dimitrov" ordeni
Bolqarıstan Xalq Respublikası Qəhrəmanı
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Konstantin Ustinoviç Çernenko (rus. Константин Устинович Черненко; 11 (24) sentyabr 191110 mart 1985[1][2][…], Moskva[3]) — Sovet siyasətçisi və Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının beşinci Baş katibi olmuşdur. On üç ay sonra Sovet İttifaqına rəhbərlik etmişdir.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çernenko hazırkı Bolşaya Tes (Krasnoyarsk diyarı) kəndində yoxsul ailəsində anadan olub. 1929-cu ildə Komsomol sıralarına daxil olub. 1931-ci ildə Kommunist Partiyasının üzvüdür. Əsgərliyini tamamladıqdan sonra, Krasnoyarska döndü. 1933-cü ildə Novosyolovsky rayon Partiya Komitəsində çalışmışdır. Çernenkonun karyerasında dönüş nöqtəsi tapşırıq əsasında 1948-ci ildən Moldova SSR Kommunist Partiyası təbliğat şöbəsinin rəhbəri olması idi. 1952-ci ildə gələcək lider Leonid Brejnev Moldova SSR-in birinci katibi olan Çernenkonun etibarını qazandı. Brejnev Ali Sovetinin (Sovet İttifaqı dövlət titullu rəhbəri) Rəyasət Heyətinin sədri seçildi sonra 1960-cı ildə, Çernenko heyətin sədri olmuşdur.

Politbürodakı karyerası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çernenkoya aid məxfi materiallar Tehrandakı ABŞ səfirliyinin əlinə keçdi

1964-cü ildə Sovet lideri Nikita Xruşşov hakimiyyətdən uzaqlaşdırıldı etdi və Leonid Brejnev rəhbər seçildi. Partiya lideri kimi Brejnevin dövründə, Çernenko karyerasına uğurla davam etdi. O, Mərkəzi Komitənin Baş İdarəsinin rəisi vəzifəsində 1965-ci ildə irəli sürülmüş və Siyasi Büronun gündəliyinə fərmanlarını və sərəncamlarını çoxsaylı Mərkəzi Komitəsinin layihəsini hazırlamaq üçün mandat kimi verilmişdir. Politbüronun üzvü seçilmişdir. O, həmçinin üst Partiya üzvlərinin müxtəlif ofis telefonlarını dinləmə cihazları nəzarət edirdi.

Rəhbərlik dönəmi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çernenkonun hakimiyyəti dövründə sosialist/kommunist ölkələrinin dünya xəritəsi

Yuri Andropov ofisində yalnız 15 ay sonra, 1984-cü ildə vəfat etmişdir. Bu dönəmdə Çernenko sağlamlıq arayışı təqdim edərək, rəhbər postunun Qorbaçova verilməsini istəyib. Lakin onun bu xahişi yerinə yetirilməyib. Yegor Ligaçov xatirələrində yazır ki, axşam fevralın 12-də Çernenko rəhbər seçibibmiş. Fevralın 13-də Mərkəzi Komitəsinin plenar iclasında, Andropovun ölümümndən dörd gün sonra, Nazirlər Şurasının sədri, Premyer və Siyasi Büronun üzvü Nikolay Tixonovun Çernenkonun Baş katib seçiləcəyini bəyan edib, komitə lazımi qaydada yeni rəhbərə Kremldə iş otağı da verib.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1,0 1,1 Konstantin Chernenko // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. 2,0 2,1 Konstantin Ustinowitsch Tschernenko // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.). / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. 3,0 3,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118638300 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.