Konstitusiyalı monarxiya

Monarxiya;
	Əsas anlayışlar Taxt • Tac • Skeptron • Şen • Atef • Deşret • Nemes • Pşent • Seşed • Ureret • Xait • Xat • Hecet • Hemhem • Henu • Xepreş • Xepti • Çeni • Şuti • UreyTaxt-tac adı • Şəxsi ad • Hor adı • Nebti adı • Qızıl ad • Set adı • Serex • Kartuş • Monarx • Monarxizm • Tanrının lütfü • Göylər Oğlu • Şahzadə • Tacqoyma • Abdikasiya Tarix Karnak siyahısı • Sakkara siyahısı • Abidos siyahısı • Turin çar papirusu • Ptolemeylər; Böyük Fərman • Şərəfli inqilab • Böyük Britaniya monarxı; Qədim Roma; Antoninlər • Flavilər • Konstantinlər • Yulilər-Klavdilər; Bizans; Yustinianlar • Feodosilər • Valentinianlar; Osmanlı İmperiyası • Teymurilər dövləti; Böyük Fransa inqilabı • Burbonlar • İspan inqilabı; Rus çarlığı • Birinci Rusiya inqilabı; Azərbaycan; ; Atropatidlər • Alban Arşakiləri • Mehranilər • Şirvanşahlar • Qacarlar • Əfşarlar Girdiman knyazlığı • Səfəvilər İmperiyası • Şirvanşah • Şirvanşahlar dövləti Azərbaycan xanlıqları; Cavanşirlər • Qarabağ xanlığı • Bakı xanlığı • Dərbənd xanlığı • Gəncə xanlığı • Talış xanlığı • Naxçıvan xanlığı • Quba xanlığı • Təbriz xanlığı • Urmiyə xanlığı • İrəvan xanlığı • Şəki xanlığı • Cavad xanlığı • Qaradağ xanlığı • Maku xanlığı • Marağa xanlığı • Mərənd xanlığı • Xalxal xanlığı • Xoy xanlığı • Şirvan xanlığı • Sərab xanlığı • Ərdəbil xanlığı • Zəncan xanlığı • Şamaxı xanlığı; Əlaqəli mövzular Diktatura • Aristokratiya • Oliqarxiya • Uzurpasiya • Tiraniya Növləri Mütləq monarxiya; Konstitusiyalı monarxiya; Federal monarxiya; İrsi monarxiya; Dualistik monarxiya; Parlamenli monarxiya; Silki-nümayəndəli monarxiya; Seçkili monarxiya; Əmirlik; Etnarx; Səltənət vəkili; Tetrarxiya; Oliqarxiya; Titul - Monarxiya Prinseps, İmperator, kayzer, Şahənşah, Şanyü - İmperiya; Kral, konsort - Krallıq; Çar - Çarlıq; Şah - Şahlıq - Şahbanu; Sultan - Sultanlıq; Əmir - Əmirlik; Knyaz - Knyazlıq; Hersoq - Hersoqluq; Qraf - Qraflıq; Xan - Xanlıq; Məlik - Məliklik; Xaqan - Xaqanlıq; Firon; Vassallıq; Markiz; Doj; Vikont; İnfant;
	redaktə

Prezident rejimli respublikalar.

Parlamentar prezident respublikası

Yarı prezident sistemi.

Parlament respublikası

Parlamentli konstitusiyalı monarxiya (monarx şəxsi səlahiyyətlərə malik deyildir).

Qarışıq konstitusiyalı monarxiya (monarx şəxsi səlahiyyətlərə malikdir və əsasən parlament ondan asılıdır).

Mütləq monarxiyalar

Birpartiyalı Sistemlər.

İdarəçilik ilə əlaqədar olan konstitusiya qaydalarının ləğv edildiyi ölkələr. (Nümunə olaraq hərbi çevrilişdən sonra yaradılmış olan hərbi diktaturalar).

Yuxarıdakı sistemlərin heç birinə uyğun gəlməyən ölkələr

Konstitusiyalı monarxiya — monarxın hakimiyyətinin konstitusiya ilə məhdudlaşdırılmış hakimiyyət quruluşu.

Konstitusiyalı monarxiyada real qanunverici hakimiyyət parlamentə, icraedici hakimiyyət isə hökumətə məxsusdur.

Monarxiya iki növə ayrılır: nümayəndəli (və ya dualist) və parlamentli.

Dualist monarxiyaya misal olaraq İordaniya, Mərakeş, Küveyti göstərmək olar. (Küveyti bəzən mütləq monarxiyaya aid edirlər).

Mütləq monarxiya quruluşlu dövlətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Monarxiya hakimiyyətin sülalə daxilində irsilik əsasında bir şəxsdən digər şəxsə keçdiyi idarəetmə formasıdır. Monarxlar qeyri-məhdud hakimiyyətə, konstitusiya ilə məhdudlaşmış səlahiyyətələr yaxud da sırf formal funksiyalar malik ola bilərlər. Monarx səlahiyyətlərinin qanunla məhdudlaşdırılmadığı 5 belə ölkə var:

Konstitusiyalı monarxiya quruluşlu dövlətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Monarxın hakimiyyətinin konstitusiya və qanunlarla məhdudlaşdırılmış idarəetmə formasıdır. Konstitusiyalı monarxiyada real qanunverici hakimiyyət parlamentə, icraedici hakimiyyət isə hökumətə məxsusdur. Bu, idarəçilik formasına "parlamentli monarxiya" da deyilir. Konstitusiyalı monarxiya quruluşlu dövlətlər: