Kosmos (bitki)
| Kosmos | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cosmos | |||||||||||||||
 'Cosmos' | |||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||
| Cosmos Cav.[1] | |||||||||||||||
| Sinonimlər | |||||||||||||||
|
Cosmea Willd.
|
|||||||||||||||
| |||||||||||||||
Kosmos (lat. Cosmos) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi.
Bitkinin vətəni Şimali və Cənubi Amerikanın tropik vilayətləridir.Növün adı yunan sözü olub, "bəzək" deməkdir.Kosmos cinsinin 25 növündən ikisi yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunur.İkilələkli kosmos (C.bipinnatus) yabanı halda Meksikanın dağlarında bitir.1799-cu ildən gülçülükdə istifadə olunur.Sadə və çoxləçəkli,müxtəlif rəngli hamaşçiçəkləri olub (ağ,çəhrayı,qırmızı),müxtəlif növləri vardır.Bozumtul-sarı kosmosun (C.sulphureus) hamaşçiçəkləri sarı və ya narıncı rəngdə olur.Bu növün vətəni Cənubi Afrika,Meksika və Braziliyanın dağ rayonlarıdır.Bu bitki növü torpağa tələbkardır.Birillik kosmos bitkisindən yaşıl çəpərlərin salınmasında istifadə edilir.Bozumtul-sarı kosmos növünün vaxtlı-vaxtında budanması,onun xarici görkəminin dekorasiya əsasında qurulmasına şərait yaradır.Bu bitkinin bir çox növləri Azərbaycanda becərilir.
Növləri[redaktə | əsas redaktə]
- Cosmos atrosanguineus (Hook.) Voss
- Cosmos bipinnatus Cav.
- Cosmos carvifolius Benth.
- Cosmos caudatus Kunth
- Cosmos concolor Sherff
- Cosmos crithmifolius Kunth
- Cosmos dahlioides
- Cosmos deficiens (Sherff) Melchert
- Cosmos herzogii Sherff
- Cosmos intercedens Sherff
- Cosmos jaliscensis Sherff
- Cosmos juxtlahuacensis Panero & Villaseñor
- Cosmos landii Sherff
- Cosmos linearifolius (Sch.Bip.) Hemsl.
- Cosmos longipetiolatus Melchert
- Cosmos mattfeldii Sherff
- Cosmos mcvaughii Sherff
- Cosmos microcephalus Sherff
- Cosmos modestus Sherff
- Cosmos montanus Sherff
- Cosmos nelsonii B.L.Rob. & Fernald
- Cosmos nitidus Paray
- Cosmos ochroleucoflorus Melchert
- Cosmos pacificus Melchert
- Cosmos palmeri B.L.Rob.
- Cosmos parviflorus (Jacq.) Pers.
- Cosmos peucedanifolius Wedd.
- Cosmos pringlei B.L.Rob. & Fernald
- Cosmos purpurens Sherff
- Cosmos purpureus (DC.) Benth. & Hook.f. ex Hemsl.
- Cosmos scabiosoides Kunth
- Cosmos schaffneri Sherff
- Cosmos sessilis Sherff
- Cosmos sherffii Melchert
- Cosmos steenisiae Veldkamp
- Cosmos sulphureus Cav.
Məlumat mənbəsi[redaktə | əsas redaktə]
- Tofiq Məmmədov (botanik) "Gülçülük ensiklopediyası": Bakı: "Azərbaycan"-2016. http://dendrologiya.az/?page_id=112
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ "Genus Cosmos Cav". Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 1998-09-07. 2015-09-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-13.
- Corethrogyne The Plant List saytında
