Kuba-Taba dağı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Kuba-Taba
kab.-çərk. Къуэбэ-Тӏэбэ
Ümumi məlumatlar
Dağ sistemi Böyük Qafqaz
Dağ silsiləsi Böyük Qafqaz
Mütləq hündürlüyü 672 m
Yerləşməsi
43°48′57″ şm. e. 43°24′32″ ş. u.
Ölkə  Rusiya
Kuba-Taba xəritədə
Kuba-Taba
Kuba-Taba
Kuba-Taba xəritədə
Kuba-Taba
Kuba-Taba

Kuba-Taba (kab.-çərk. Къуэбэ-Тӏэбэ) — Mərkəzi Qafqazın ön dağlıq zonasında yerləşən dağ massivi. Massivin ən yüksək nöqtəsi eyni adlı Kuba-Taba zirvəsidir. Kabarda-Balkariya Respublikasının BaksanZolski rayonları arasından keçən inzibati sərhəd massivin suayrıcı xəttindən keçir[1].

Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kuba-Taba dağı Baksan rayonun şimal-qərb hissəində yerləşən tənha dağ massividir. Massivin daha yüksək hissəsi onun cənub hissəsidir. Şimala doğru hündürlük tədricən alçalır və Kuba kəndi yaxınlığında, Malka çayı yatağında itir. Kuba-Tobanın dəniz səviyyəsindən mütləq hündürlüyü 672 metrdir[2].

Dağ massivinin cənub yamacı yaxınlığından Qafqaz federal avtomobil magistiralı keçir. Dağa ən yaxın yaşayış məntəqəsi Kuba-Taba cənub-şərqdə, Malka cənub-qərbdə, Kuba isə şimal-şərqdə yerləşir.

Etimologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kuba-Taba sözünün kabardin dilindən tərcüməsi — "çoxlu quru dərə", къуэ — "dərə" və бэ — "çoxlu". Ehtimal olunur ki, massivi ərazidə olan çoxlu quru və ya müvəqqəti dərələrin olmasına görə belə adlandırıblar.

Digər versiyaya görə dağın adı kabardin və ərəb sözlərinin birləşməsindən yaranıb — къуба́, tərcümədə "günbəz" mənasını verir. Məhs dağ massivinin forması məscid günbəzini xatırladır deyə belə adlandırılıb.

1924-cü ildə dağ massivinin cənub-şərqində, dağ ətəyində yeni salınmış kənd Kuba-Taba adlandırılmışdır. Məhs yeni kəndin ilk sakinləri Kuba kəndindən olan iyirmi ailə olmuşdur. Onlar özü doğma kəndlərinin və Taba dağının şərəfinə yeni yaşayış yerini Kuba-Taba adlandırmışdılar.[3] Əhalisi 3000 nəfər olan kəndin 95 %-i kabardinlərdi.

Dolu əleyhinə heyət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dağ zirvəsində Kuba-Tabin dolu əleyhinə heyət fəaliyyət göstərir. Heyət Şimali Qafqazda meteoroloji və digər geofiziki proseslərə aktiv təsir göstərmək üçün hərbi xidmət göstərir[4]. Dolu əleyhinə heyət ilk dəfə 1964-cü ildə yaradılmışdır. 1973-cü ildə isə bu ərazidə ilk dəfə olaraq xüsusi RLS MRL-5 təcrübədən keçirilmişdir. Xidmətin nəzarət etdiyi ümumi sahə 794 min hektardır. Onun 621 min hektarı kənd təsərrüfatı sahəsidir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Схема границ сельского поселения Куба-Таба и описание границ сельского поселения Куба". 2021-10-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-17.
  2. "Гора Куба-Таба". 2021-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-17.
  3. "Arxivlənmiş surət". 2021-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-17.
  4. "История ФГБУ СКВС". 2016-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-17.