Kubbar adası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Kubbar adası
ərəb. جزيرة كبر
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 0,14 km²
Əhalisi 0 nəfər
Yerləşməsi
29°04′05″ şm. e. 48°29′10″ ş. u.
Ölkə  Küveyt
Rayon
  • Əhmədi
Akvatoriya
Kubbar adası xəritədə
Kubbar adası
Kubbar adası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kubbar adası (ərəb. جزيرة كبر‎) — Küveytə məxsus olan, yaşayışı olmayan adada. Fars körfəzində, FaylakaUmm-əl-Maradim adaları arasında yerləşir[1]. Qar və Umm-əl-Maradim adalarından sonra ən cənubda yerləşən ada sayılır. Dairəvi formaya malikdir, diametri 370–380 metr təşkil edir. Uzunluğu şərqdən qərbə 470 m, şimaldan cənuba isə 390 m təşkil edir. Sahəsi 0,14 km²-dır (14 ha)[2].

Subtropik iqlimə malik mərcan adasıdır. Qumlu ada şimal hissədə çimərliyə sahibdir. Qərb hissədə isə daşlı sahə vardır. Sahilləri alçaq olsada bəzi hisələrdə hündürlük 5 metrə çatır. Adanın bir hissəsi nadir kol bitkiləri ilə örtülüdür. Digər hissədə isə şorangə bitsə də bəzi sahələr çılpaq olan torpaq sahəsindən ibarətdir. Adanın ətrafı mərcanlarla əhatələnmişdir: аteylor rifi (صخرة تايلور‎), Madayra rifi (شعاب مديرة‎) və Kata-at-Arayfiyan rifi (شعاب عريفجان‎). Ada vdayvinq həvəskarları arasında məşhurdur[1][3][4]. Adada əsasən Susüpürənlərə daxil olan növlər yuva qurur: Benqal kəkilli susüpürəni, Onychoprion anaethetus, Ağyanaq susüpürənBerq kəkilli susüpürəni. Minlərlə başdan ibarət olan susüpürən quşu adanın əsas sakinləridir. Əsasən kolluqlar arasında yay ayları yuva qururmaq üçün adaya gəlirlər. Əvvəllər adada [[Yaşıl tısbağa] və bissalar yumurta qoyurdular[5]. 1986-cı ildə Küveyt Araşdırmalar İnstitutu adada dəniz parkının salınmasını təklif etmişdir. Yayda adada temperatur gündüz 39° C, gecə isə 27 ° C olur.

Kubbar adası Qar adasından 39 km, Umm-əl-Maradim adasından isə 46 km şimal-qərbdə, faylaka adasından isə 37 km cənubda yerləşir. Fahayhil şəhərindən 34 km şərqdə, Əlsəlimiyədə yerləşən Əl-Adr burnundan 49 km cənub-şərqdə, Əz-Zaur limanından isə 38 km şimaldadır.

Adanın şimal sahillərindən dəniz yolu keçir[6]. Adada günəş panelləri ilə işləyən, metal dirəklərdən ibarət olan 25 m hündürlüyü olan mayaka sahibdir. Mayak hər 10 saniyədən bir 2 ağ işıq saçır[7]. Burada həmçinin rabitə baza stansiyası və helikopter meydançası vardır. Onlar sahil mühafizəsi tərəfinbdən istifadə edilir[3]. Ada ərazisi səbəbindən dəfələrlə İranla Küveyt arasında mübahisələr düşmüşdür. İran müxtəlif aralıqlarda Auha, Kubbar və Faylaka adalarına ərazi iddiaları irəli sürmüşdür. Ancaq 1970-ci ildə bu iddiadan əl çəkmişdir. 1949-cu ildə Kubbar, Qar və Umm-əl-Maradin adaları Aminoil şirkətinə icarəyə verilir. Bu şirkət 1948-ci ildə neytral zonada olan ərazidən neft hasilatını 60 illiyinə əlkində saxlayan müqavilə imzalamışdı. Küveytin digər adaları kimi Kubbarda 1990-cı ildə İraqın Küveytə hücumu zamanı işğal edilir. Körfəz müharibəsinin gedişində ölmüş altı İraq əsgərinin qəbiri adada yerləşir[8].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 "Kubbar island's reefs re-growing and healthy" (ingilis). KUNA. 2014-08-05. 2020-01-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-07.
  2. "باحث بيئي يدعو الى تسوير منطقة تفريخ الطيور في جزيرة كبر" (ərəb). KUNA. 2010-05-15. 2023-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-07.
  3. 1 2 Sara Al-Mukhaizeem. "Kubbar Island. A haven for wildlife, popular spot for sea enthusiasts" (ingilis). KUNA. 2016-08-25. 2016-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-07.
  4. "KDT starts cleanup campaign in Kubbar island" (ingilis). KUNA. 2017-10-07. 2020-01-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-07.
  5. "Kubbar Island" (ingilis). kuwaitbirds.org. 2019-05-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-07.
  6. "جزيرة كبر من اجمل الجزر الكويتية التي تحتضن طيور المحيط الهندي وبحر العرب" (ərəb). KUNA. 2008-07-24. 2023-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-07.
  7. Russ Rowlett. "Lighthouses of Kuwait". ibiblio.org (ingilis). University of North Carolina at Chapel Hill. 2009-08-06. 2020-06-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-24.
  8. Russ Rowlett. "Lighthouses of Kuwait". ibiblio.org (ingilis). University of North Carolina at Chapel Hill. 2009-08-06. 2020-06-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-25.